Οι πιο σημαντικές, από κάθε άποψη, συνεταιριστικές επιχειρήσεις, που πραγματικά αποτελούν τη βάση της σημαντικής ανάπτυξης της κτηνοτροφίας και της πτηνοτροφίας στην περιοχή, είναι η γαλακτοβιομηχανία ΔΩΔΩΝΗ και ο πτηνοτροφικός συνεταιρισμός Ιωαννίνων "Η ΠΙΝΔΟΣ".

Η γαλακτοβιομηχανία ΔΩΔΩΝΗ, που ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '60 από τις έξι ενώσεις γεωργικών συνεταιρισμών της Ηπείρου και την ΑΤΕ (που κατέχει το 60% του μετοχικού κεφαλαίου) αποτέλεσε, στην πράξη, την υποδομή για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας στην Ηπειρο. Επί τρεις δεκαετίες, στήριξε την παραγωγή και το εισόδημα των κτηνοτρόφων της περιοχής και σήμερα καλύπτει την παραγωγή γάλακτος 13-14.000 κτηνοτρόφων. Πρόκειται για μια οικονομικά εύρωστη συνεταιριστική βιομηχανία, από τις μεγαλύτερες του είδους στη χώρα, που με την ποιότητα των προϊόντων που παράγει κατάφερε να εξάγει σημαντικό μέρος των τυροκομικών προϊόντων της μέχρι τη μακρινή Αυστραλία. Η πραγματική αξία της επιχείρησης ξεπερνά τα 10 δισεκατομμύρια και ο τζίρος μετρά σε πολλά δισεκατομμύρια δραχμές. Και, βεβαίως, η προοπτική της είναι πολύ καλή.

Κι όμως, στη βάση των αντισυνεταιριστικών επιλογών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι κυβερνήσεις του δικομματισμού (ΠΑΣΟΚ - ΝΔ), που εφαρμόζουν τις αντισυνεταιριστικές επιλογές του Διευθυντηρίου, σε όφελος του μεγάλου ιδιωτικού κεφαλαίου, τα τελευταία χρόνια, προωθούν το ξεπούλημα της επιχείρησης στα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Σαν μοχλός σ' αυτή την κατεύθυνση, χρησιμοποιείται η ΑΤΕ, που μεθοδεύεται να πουλήσει το μερίδιο των μετοχών της (60%) σε μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Βεβαίως, κάτω από την πίεση των κτηνοτρόφων και των συνεταιρισμένων αγροτών των Ιωαννίνων, οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έδειξαν να υποχωρούν, προσωρινά, διαβεβαιώνοντας πως δεν πρόκειται να ιδιωτικοποιήσουν την επιχείρηση.

Στο παρασκήνιο, ωστόσο, δεν έπαψαν να μεθοδεύουν την ιδιωτικοποίησή της. Κι αντί να δοθούν οι μετοχές της τράπεζας στις συνεταιριστικές οργανώσεις της περιοχής με τους όρους που προβλέπονταν με την ίδρυση της εταιρίας, διαδίδουν πως θα πουλήσουν τις μετοχές σε (ιδιώτες) κτηνοτρόφους και τους εργαζόμενους! Δικαιολογημένα, οι εργαζόμενοι ανησυχούν και εκτιμούν ότι πρόκειται για μια διαδικασία που, έμμεσα, οδηγεί στην παραχώρησή της στο μεγάλο κεφάλαιο, αφού ούτε οι κτηνοτρόφοι ούτε οι εργαζόμενοι μπορούν να αγοράσουν το μερίδιο της ΑΤΕ. Γι' αυτό και προκαλούν ανησυχία στους εργαζόμενους τέτοιες φήμες. Ανησυχία προκαλεί, επίσης, η φημολογούμενη επιλογή για την αγορά από τη ΔΩΔΩΝΗ της καταχρεωμένης ΕΣΠΕΡΙΔΑΣ, βιομηχανίας χυμών της ΑΤΕ, με στόχο να διευρύνει η επιχείρηση το αντικείμενο των δραστηριοτήτων της στον τομέα των χυμών.

Σημειώνεται ότι, τελευταία, αναπτύσσεται και μια "ιδεολογική επίθεση" σε βάρος της ΔΩΔΩΝΗΣ, με αφορμή την εγκατάσταση στην περιοχή της ιδιωτικής εταιρίας ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΕ (συμφερόντων Κόκκαλη). Η εταιρία αυτή αγοράζει επιλεκτικά από ορισμένες μονάδες (με μικρό κόστος για την εταιρία) μικρές ποσότητες γάλακτος, υποσχόμενη να πληρώσει "κάτι περισσότερο" απ' ό,τι δίνει η ΔΩΔΩΝΗ, σε μια προσπάθεια να "σπάσει" τους κτηνοτρόφους... Τακτική που, όμως, δε φαίνεται να "περνά", αφού οι αγρότες έχουν ξεκαθαρίσει πως "αν "φύγει από τη μέση" η ΔΩΔΩΝΗ, τότε θα πληρώσουν οι ίδιοι το... μάρμαρο! Γι' αυτό και είναι αποφασισμένοι να υπερασπίσουν τη συνεταιριστική επιχείρηση, διεκδικώντας από την κυβέρνηση να τη στηρίξει πρακτικά.

"Πίνδος"... τα προβλήματα

Σημαντικότατη είναι, επίσης, η συμβολή του Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων "Η ΠΙΝΔΟΣ" στην ανάπτυξη του νομού και τη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών της περιοχής και, γενικότερα, στην ανάπτυξη της πτηνοτροφίας στη χώρα μας. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη οικονομική - παραγωγική μονάδα, που καλύπτει το 25% της παραγωγής της χώρας σε κρέας κοτόπουλου. Εχει μέλη της 520 πτηνοτρόφους και απασχολεί σ' όλες τις παραγωγικές της μονάδες (πτηνοσφαγεία, πτηνοτροφές κλπ.) γύρω στους 400 εργαζόμενους. Η συνεταιριστική μερίδα φθάνει τα 10 εκατομμύρια κατά συνεταίρο σήμερα και ο συνολικός χρονιάτικος τζίρος τα 13 δισεκατομμύρια δραχμές! Κι όμως, η σημαντικότατη αυτή συνεταιριστική επιχείρηση αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες, λόγω της απόστασης από τα κέντρα της κατανάλωσης, αλλά κυρίως από την αντιαγροτική πολιτική που εφαρμόζεται. Δυσκολίες, που μόνο χάρη στο πείσμα και την πίστη των συνεταίρων αντιμετωπίζει.

Οπως ανέφερε στον Σπύρο Στριφτάρη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ και βουλευτή του ΚΚΕ, που επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις του συνεταιρισμού στο Ροδοτόπι, ο Θεμιστοκλής Μάντζιος, μέλος του ΔΣ του Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού, τα προβλήματα είναι πάρα πολλά. Ο συνεταιρισμός χρειάζεται βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση 2 δισ. το χρόνο και με την εξόφλησή τους πληρώνει τόκους 700 εκατομμύρια το χρόνο. Με τέτοια επιτόκια, ασφαλώς, δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσουμε απρόσκοπτα, σημειώνει ο Θ. Μάντζιος. Αλλά και οι επιδοτήσεις για επενδύσεις με τον αναπτυξιακό νόμο 1892 περιορίζονται σε 35-40% - αντί 75-90%, που θα έπρεπε, λόγω λειτουργίας σε παραμεθόρια περιοχή.

Ο συνομιλητής μας τονίζει ακόμα πως οι όροι ανταγωνισμού με τις άλλες ιδιωτικές πτηνοτροφικές επιχειρήσεις δεν είναι ίσοι, αφού: "Από το συνεταιρισμό δε φεύγει τίποτα χωρίς παραστατικά και ούτε κάνουμε καμιά φοροδιαφυγή. Κι αντί να επιβραβεύεται ο συνεταιρισμός, έρχεται η κυβέρνηση και επιδοτεί τη ρύθμιση των χρεών των ιδιωτικών επιχειρήσεων, κυρίως της Χαλκίδας, που ανταγωνίζονται αθέμιτα το συνεταιρισμό, που καταφέρνει και στέκεται στην αγορά μόνον χάρη στην άριστη ποιότητα του προϊόντος. Ο Θ. Μάντζιος συμπληρώνει πως με τη διάλυση της ΚΥΔΕΠ επιβαρύνονται δυσανάλογα οι τιμές των ζωοτροφών και φυσικά το κόστος του παραγόμενου προϊόντος.

ΣΒΕΚΗ και ΕΓΣΠΩ

Περισσότερο αποκαλυπτική για την αντισυνεταιριστική πολιτική των κυβερνήσεων είναι η αντιμετώπιση της Ενωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Πωγωνίου (ΕΓΣΠΩ), που λειτουργεί ακριβώς στην παραμεθόρια περιοχή με την Αλβανία. Και, ουσιαστικά, είναι το μοναδικό στήριγμα για 2.000 κτηνοτρόφους (τα φυσικά μέλη είναι 1.000) και η μισή παραγωγή γάλακτος στηρίζεται στην Ενωση. Κι όμως, η Ενωση που διαθέτει και λειτουργεί εργοστάσιο - τυροκομείο έχει να χρηματοδοτηθεί από το 1992 από την ΑΤΕ και προσπαθεί να επιβιώσει μόνη, χωρίς καμιά βοήθεια από την πολιτεία. Για να επιβιώσει - χωρίς χρηματοδότηση - υποχρεώθηκε να παράγει "φασόν" τυρί για τη ΔΩΔΩΝΗ για να επιβιώσει.. Αυτά, όμως, δεν είναι αρκετά για να πληρωθούν ούτε οι 30-40 εργαζόμενοι (μόνιμοι και εποχιακοί), που είναι απλήρωτοι από το Σεπτέμβρη! Ο λόγος που η ΑΤΕ έχει σταματήσει τη χρηματοδότηση είναι ότι η Ενωση παρουσιάζει άνοιγμα 800 εκατομμύρια. Αλλά και με τη ρύθμιση που γίνεται, τώρα, δεν επιτρέπει την εξόφλησή τους και την επιβίωση της Ενωσης. Κι όμως, είναι το μοναδικό στήριγμα για την ακριτική αυτή περιοχή, αλλά δε φαίνεται να την απασχολεί την κυβέρνηση αυτή η πραγματικότητα...

Ακόμα και τα βιομηχανικά σφαγεία της Συνεταιριστικής Βιομηχανίας Εμπορίας & Επεξεργασίας Κρεάτων Ηπείρου (ΣΒΕΚΗ), που κατασκευάστηκαν πριν λίγα μόλις χρόνια, αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης πριν καλά καλά λειτουργήσουν κανονικά. Με τις καθυστερήσεις που παρουσιάστηκαν στην κατασκευή τους, χωρίς να φταίνε οι φορείς, ξεκίνησαν τη λειτουργία καιδημιούργησαν ληξιπρόθεσμα χρέη 1.300 εκατομμύρια δραχμές, λόγω επιβάρυνσης το έργου με τόκους κατασκευαστικής περιόδου πάνω από 1 δισεκατομμύριο δραχμές. Η βιομηχανία, όπως ανέφερε ο πρόεδρος της επιχείρησης στον βουλευτή του ΚΚΕ Σπ. Στριφτάρη, δεν είναι δυνατό να λειτουργήσει βιώσιμα, αν δεν της αποδοθούν 250 εκατομμύρια δραχμές που της χρωστά το δημόσιο και δεν καλυφθεί, από το δημόσιο, η διαφορά των τόκων κατασκευαστικής περιόδου.