Οι προσπάθειες και οι επανειλημμένες παρεμβάσεις των δημοτικών συμβούλων του Πειραιά Παν. Σαλπέα και Κ. Τζατζάνη,της Δημοτικής Κίνησης "Πειραιάς - Αναγέννηση", προκειμένου να υπάρξει διαφάνεια στην υπόθεση της "Βίλας Ζαχαρίου", έφεραν τα πρώτα αποτελέσματα. Ο σχετικός φάκελος, που βρισκόταν για δεκαετίες κλειστός στα συρτάρια του υπουργείου Οικονομικών, διαβιβάστηκε, επιτέλους, στη Δικαιοσύνη.

Μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν αποκαλύπτει το καινούριο αυτό σκάνδαλο, στο οποίο εμπλέκεται και πάλι η Δημοτική Αρχή του Πειραιά.

Ο ιδιοκτήτης της Βίλας Αλεξ. Ζαχαρίου, με διαθήκη του, το 1942, όριζε ότι σ' αυτήν μπορούν να διαμένουν άποροι καλλιτέχνες, ηθοποιοί και συγγραφείς. Τα έξοδα της λειτουργίας θα καλύπτονταν απ' την εκμετάλλευση πευκόφυτης έκτασης 418.000 τ. μ. στη θέση Πευκάκι του Λουτρακίου της Κορινθίας, που ανήκε πάλι στον ίδιο. Παράλληλα, ο διαθέτης άφηνε χρεόγραφα, 48.525 μετοχές της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ και άλλων εταιριών, καταθέσεις στην Εθνική Τράπεζα, 220 και πλέον πίνακες ζωγραφικής (Γκύζη, Βολονάκη) μεγάλης αξίας, τιμαλφή, χρυσά και αργυρά νομίσματα, σειρές σπάνιων γραμματοσήμων, επιστημονικά συγγράμματα, σπάνια ελληνικά και ξένα βιβλία, έπιπλα παλιού Αθηναϊκού στιλ, γαλλικές και αγγλικές αντίκες κλπ. Απ' όλα αυτά, άλλα είπαν ότι εκποιήθηκαν, άλλα αγόρασε η Εθνική Τράπεζα, άλλα κάποιος αργυραμοιβός, ενώ τα περισσότερα εξαφανίστηκαν. Ενας πολύ μικρός αριθμός απ' τους πίνακες ζωγραφικής βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη. Τέλος, υπάρχει η πληροφορία ότι μεγάλος αριθμός πινάκων μεγάλης αξίας βρίσκονταν στα γραφεία της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ, οι οποίοι πουλήθηκαν "πακέτο" στην "Καλτσεστρούτσι" μαζί μ' όλο το συγκρότημα. Επίσης, έγινε γνωστό ότι το 1974 έγινε εκποίηση χρεογράφων, χωρίς όμως την απαραίτητη έγκριση του υπουργείου Οικονομικών. Στα χρόνια της Χούντας κατατέθηκαν αγωγές στα πολιτικά Δικαστήρια απ' τους διαχειριστές του κληροδοτήματος εναντίον ιδιωτών για την καταπάτηση οικοπεδικών εκτάσεων στην περιοχή του Λουτρακίου Κορινθίας, που αποτελούσαν μέρος της ακίνητης περιουσίας. Κατά περίεργο, όμως, τρόπο, οι εκπρόσωποι του Ιδρύματος Ζαχαρίου δεν αντέδρασαν. Πέρασαν τα 20 χρόνια που προβλέπει ο νόμος, ίσχυσε το δικαίωμα της ιδιοχρησίας κι έτσι η περιοχή άλλαξε ιδιοκτήτες...

Διαπιστώνεται ύστερα από 56 χρόνια από το άνοιγμα της διαθήκης ότι όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκαν οι επιθυμίες του διαθέτη, αλλά απ' την κακή διαχείριση ορισμένοι έχουν επωφεληθεί οικονομικά. Τώρα το υπουργείο Οικονομικών πιεζόμενο απ' τις καταγγελίες, έστω και αργά, ζήτησε τη διενέργεια διαχειριστικού ελέγχου για τον καταμερισμό ευθυνών.

Ωστόσο, πολλά ακούγονται για την τύχη της βίλας και των άλλων περιουσιακών στοιχείων... π. χ. ότι αντί να φιλοξενήσει αναξιοπαθούντες καλλιτέχνες, η βίλα θα μετατραπεί σε "εμπορικό κέντρο", Καζίνο ή νυχτερινό κέντρο διασκέδασης.

Κι ενώ οι άμεσα ενδιαφερόμενοι φορείς, για τα μέλη των οποίων προοριζόταν η βίλα, όπως η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, η Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, η ΠΟΘΑ, δεν είχαν καμιά ενημέρωση, ο Δήμαρχος Πειραιά σε συνέντευξή του διευκρίνισε ότι ανάμεσα στις επιλογές του δήμου, είναι να παραχωρηθεί η βίλα για να γίνει παράρτημα του Μεγάρου Μουσικής.

Επίσης, αποκαλύφθηκε ότι η Καπνοβιομηχανία Παπαστράτου πρόσφερε στο ίδρυμα 40.000.000 δραχμές, ποσό όμως που μπήκε στο Ταμείο του Δήμου Πειραιά και όχι του Ιδρύματος Ζαχαρίου.

Πρέπει ν' αναφερθεί ακόμη ότι το Ιδρυμα απ' το 1976 δεν έχει υποβάλει στο υπουργείο Οικονομικών, ως ελέγχουσα αρχή, ούτε προϋπολογισμούς, ούτε απολογισμούς.

Ολα αυτά τα στοιχεία που συνοπτικά παρατέθηκαν πιο πάνω, υπογραμμίζουν τις ευθύνες που έχουν τόσο το υπουργείο Οικονομικών, όσο και το υπουργείο Πολιτισμού. Η αδιαφορία - το ολιγότερο - που επέδειξαν όλα αυτά τα χρόνια, παρά τις καταγγελίες των κατοίκων της Καστέλλας, επαληθεύει την πεποίθηση ότι η αδιαφάνεια που διακρίνει τις κυβερνήσεις μέχρι σήμερα εξέθρεψε και το σκάνδαλο της "Βίλας Ζαχαρίου".

Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ