Η σπατάλη ενέργειας και γενικά το ενεργειακό μοντέλο που επικρατεί στις αναπτυγμένες χώρες, είναι μια από τις μεγαλύτερες πληγές του αιώνα μας μιας και συνδέεται άμεσα με τα τεράστια οικολογικά προβλήματα του πλανήτη. Οι συνεχώς αυξανόμενες - και εν πολλοίς επιβαλλόμενες - ανάγκες για ενέργεια εξαντλούν τα αποθέματα σε άνθρακα και πετρέλαιο από τη μια πλευρά κι από την άλλη δίνουν επιχειρήματα στο πυρηνικό λόμπι που εξακολουθεί να καταθέτει προτάσεις για την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων ανά την υφήλιο. Μόνο που η δεύτερη προσέγγιση είναι θανατηφόρα, γιατί εκτός από την πιθανότητα ενός ατυχήματος - με όλα τα παρεπόμενα - και το αδιέξοδο με τα απόβλητα, έχουμε τη δυνατότητα της κατασκευής πυρηνικών όπλων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά πάσα στιγμή από διάφορους ανεγκέφαλους και καθεστώτα που κάθε άλλο παρά δημοκρατικά μπορούν να χαρακτηριστούν. Οσο για τις ήπιες μορφές ενέργειας,η συζήτηση εξακολουθεί να είναι υποτονική και η έρευνα να γίνεται με ρυθμούς χελώνας (συγκριτικά με τις τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν). Τα συμφέροντα είναι τόσο ισχυρά που δεν επιτρέπουν παρεκτροπές...

Ελάχιστα είναι τα νοικοκυριά στις χώρες της ΕΕ που δε διαθέτουν ψυγεία ή καταψύκτες. Αν προσθέσουμε τις συσκευές σε μια σειρά από βιομηχανικούς κλάδους και υπηρεσίες, μπορούμε να φανταστούμε τις τεράστιες ποσότητες ενέργειας που καταναλώνονται καθημερινά. Από την 1η Ιανουαρίου του 1994 ισχύει υποτίθεται η Οδηγία 94/4 βάσει της οποίας οι συσκευές αυτές έπρεπε να έχουν σε εμφανές σημείο την ετικέτα ενεργειακής επισήμανσης.Και γράφουμε υποτίθεται, γιατί μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης,σε συνεργασία με μια σειρά Ευρωπαϊκών Καταναλωτικών Οργανώσεων (σ. σ. δημοσιεύεται στο τ. 60 του περιοδικού Ποιότητα Ζωής της ΕΚΠΟΙΖΩ) απέδειξε ότι μόνο το 56% των συσκευών (σε σύνολο 7.103 που ελέγχθηκαν στα 15 κράτη - μέλη) είχαν την ενεργειακή επισήμανση. Τρία χρόνια μετά τη θέσπισή της οι κατασκευαστές αρνούνται να την εφαρμόσουν χωρίς κανένας μηχανισμός ελέγχου να επιβάλει τη σήμανση.

Οι Καταναλωτικές Ενώσεις ήθελαν να εντοπίσουν με την εν λόγω έρευνα, εάν και κατά πόσο οι παραγωγοί και οι πωλητές εκτελούν τα καθήκοντά τους σύμφωνα με την Οδηγία και να προσδιοριστεί το είδος της συμμόρφωσής τους. Παράλληλα ήθελαν να διαπιστώσουν το ποσοστό των συσκευών που είχαν την απαιτούμενη ετικέτα, αλλά οι πληροφορίες που έδιναν ήταν ασαφείς. Η έρευνα λοιπόν αποκάλυψε ότι το 44% των συσκευών δεν είχαν ετικέτα.Ποσοστό που ποικίλει κατά χώρα. Το ρεκόρ κατέχει η Ιταλία (με 65%) και ακολουθεί η "εκσυγχρονιστική" Ελλάς με 41%. Οι χώρες που τηρούν την Οδηγία είναι η Ολλανδία, η Δανία και η Μ. Βρετανία με ποσοστά συμμόρφωσης 94%,86%,83%. Ομως τα προβλήματα δε σταματούν εκεί, όπως δείχνει και ο πίνακας ΙΙ. Ενα 2% του δείγματος εμφάνιζε μόνο το αριστερό τμήμα της ετικέτας, το 15% μόνο το δεξιό, 1% ήταν σε λάθος σημείο, το 8% βρισκόταν στο εσωτερικό και 1% δεν είχε συμπληρωμένο το δεξιό τμήμα. Η χώρα μας κατέχει άλλα δυο ρεκόρ (σ. σ. δεύτερες θέσεις, σαν να λέμε αργυρό μετάλλιο). Το 25% των συσκευών που ελέγχθηκαν είχε μόνο το δεξιό μέρος της ετικέτας (σ. σ. την πρωτιά κατέχει η Ισπανία) και το 14% των ετικετών βρισκόταν στο εσωτερικό της συσκευής. Να επαναλάβουμε ότι η σήμανση θεωρείται αναπόσπαστο τμήμα των συσκευών και αποσκοπεί στη διευκόλυνση των καταναλωτών που αναζητούν προϊόντα του είδους, τα οποία σπαταλούν λιγότερη ενέργεια. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εξοικονόμηση χρημάτων του οικογενειακού προγραμματισμού (μακροπρόθεσμα).

Για την αγορά ψυγείου ή καταψύκτη η ΕΚΠΟΙΖΩ μάς συμβουλεύει:

- Να απαιτούμε (ή να αναζητούμε) ψυγεία με την ένδειξη της ετικέτας.

- Να επιλέγουμε συσκευές που εξασφαλίζουν τη μικρότερη ενέργεια και παράγουν το μικρότερο θόρυβο.

- Να προτιμούμε τα καταστήματα που σέβονται την υπάρχουσα νομοθεσία.

Ο λόγος ανήκει στους καταναλωτές. Δηλαδή σ' όλους μας.