Στη συνέχεια η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε στο βασικό πρόβλημα της συγκέντρωσης της αγροτικής παραγωγής διευκρινίζοντας:

«Ολοι μιλάνε για αγροτιά, αλλά εμείς ξεκαθαρίζουμε ότι μιλάμε για το φτωχό αγρότη. Μιλάμε αποκλειστικά μόνο γι' αυτόν. Οι άλλοι δεν έχουν ανάγκη την υπεράσπισή μας. Για παράδειγμα, λέγεται ότι ιδιαίτερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ο μικρός κλήρος, η μικρή ιδιοκτησία, που δυσκολεύει την παραγωγικότητα, αυξάνει το κόστος, δυσκολεύει τον εκσυγχρονισμό. Βεβαίως. Ετσι είναι.

Εδώ υπάρχουν δύο δρόμοι λύσης του ζητήματος. Ο ένας δρόμος είναι αυτός που ακολουθείτε χρόνια τώρα, Ευρωπαϊκή Ενωση, Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και τούμπαλιν: Να φύγει ο μικρομεσαίος από τη μέση και να κυριαρχήσει το μεγάλο καπιταλιστικό νοικοκυριό.

Ο άλλος δρόμος είναι ο διαφορετικός, δηλαδή η συνεταιριστικοποίηση του μικρομεσαίου, ο παραγωγικός συνεταιρισμός. Βεβαίως, αυτό απαιτεί διαφορετικές πολιτικές προϋποθέσεις, αλλά ως αίτημα αντικειμενικά είναι επίλυση και σήμερα, ως τρόπος επίλυσης δηλαδή και ξεπεράσματος των οποιωνδήποτε μειονεκτημάτων που έχει ο μικρός κλήρος, η μικρή ιδιοκτησία, η μικρή παραγωγή.

Επειδή φέρατε παραδείγματα και για το τι έγινε με το γάλα και με τα καρτέλ του γάλακτος, μιλήσατε, κύριε πρωθυπουργέ, για ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις. Εμείς τις λέμε "μονοπώλια". Δεν έχει σημασία. Μα, αυτό δεν είναι καμία παρέκκλιση. Δεν είναι αποτέλεσμα ούτε "κουμπάρων", ούτε "κουμπαριάς". Καθαρά πράγματα. Αυτό είναι αντικειμενική εξέλιξη. Από τη στιγμή που η ανάπτυξη καθορίζεται από το κεφάλαιο και για το κεφάλαιο, από τη στιγμή που υλοποιείτε όλες αυτές τις κατευθύνσεις της Συνθήκης του Μάαστριχτ, θα υπάρξουν ολιγοπώλια και μονοπώλια. Τώρα, αν μία κυβέρνηση παίρνει τη θέση του κυρίου Γιώργου, αντί του κυρίου Πέτρου, αυτό είναι μία άλλη πλευρά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Γάλακτος, οι μικροί παραγωγοί αγελαδινού γάλακτος, με ετήσια παραγωγή πενήντα τόνων, μέσα σε δέκα χρόνια, από το 1993 έως το 2003, μειώθηκαν κατά 777%. Αυτά τα λέει ο Ελληνικός Οργανισμός Γάλακτος, δεν τα λέει ο Περισσός.

Αντίστροφα, οι μεγάλες μονάδες με ετήσια παραγωγή μεγαλύτερη από διακόσιους τόνους αυξήθηκαν τη δεκαετία αυτή κατά 272%. Οι "κουμπάροι" τα έκαναν αυτά ή η φιλομονοπωλιακή πολιτική και η ιδιοκτησία του πλούτου;

Ανάλογες ανακατατάξεις εμφανίζονται και στους υπόλοιπους κτηνοτροφικούς κλάδους: Στις χοιροτροφικές μονάδες, στις προβατοτροφικές, στις αιγοτροφικές.

Ανάλογες εξελίξεις εμφανίζονται στην πτηνοτροφία, όπου κυριαρχούν ελάχιστες μεγάλες πτηνοτροφικές επιχειρήσεις που δουλεύουν με μικρομεσαίους πτηνοτρόφους, με ένα ιδιότυπο σύστημα-φασόν. Πουλάνε νεοσσούς και αγοράζουν πουλερικά, καθορίζουν τις τιμές χρέωσης των πτηνοτροφικών εφοδίων - κερδίζουν δηλαδή και από το φασόν - και καθορίζουν και τις τιμές αγοράς των πουλερικών. Τα συμβόλαια που κλείνονται χρόνο με το χρόνο είναι χειρότερα.

Ανάλογα συμβαίνουν στην αλιεία και ειδικότερα στις ιχθυοκαλλιέργειες.

Η συγκέντρωση φυτικής παραγωγής είναι γεγονός ότι προχωρά με πιο αργούς ρυθμούς. Γιατί; Γιατί εδώ έχει να κάνει με τη γη. Υπάρχουν αγρότες, που για συναισθηματικούς λόγους δεν πουλάνε τη γη τους και υπάρχει και η αναμονή μεγαλύτερης τιμής στη γη. Οταν ακούνε, παραδείγματος χάριν, το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ για τον αγροτουρισμό, καταλαβαίνουν. Σου λέει: "Εδώ στον Ολυμπο θα γίνει καζίνο, εδώ ο Ολυμπος θα γεμίσει ξενοδοχεία, εδώ ο Ολυμπος θα οικοπεδοποιηθεί. Για να περιμένουμε λοιπόν την αγροτική γη που είναι κοντά στη θάλασσα, την αγροτική γη που είναι κοντά στα θέρετρα των πλουσίων, μήπως την πουλήσουμε εκεί και βγάλουμε ένα κομμάτι ψωμί παραπάνω από τις συντάξεις που μας επιφυλάσσονται".

Είναι λοιπόν πιο αργή η συγκέντρωση γης. Προσέξτε όμως: Η συγκέντρωση γης δε φαίνεται μόνο από την πώληση. Φαίνεται και από την ενοικίαση. Οι φτωχοί αγρότες νοικιάζουν τη γη στους μεγαλοϊδιοκτήτες. Και η ενοικίαση είναι ο προθάλαμος για την πώληση. Επομένως, η συγκέντρωση δε φαίνεται μόνο από το τι έχει τυπικά ο κάθε αγρότης σήμερα, αλλά και από το αν το καλλιεργεί ο ίδιος και μπορεί να ζήσει από την καλλιέργεια».