«Οι παλιοί λέγανε ότι: "Οσο γυρνάει η προπέλα, η ζωή στη Χίο θα είναι καλή". Σήμερα η προπέλα εξακολουθεί να γυρίζει αλλά η ζωή για τους κατοίκους δυσκολεύει. Η ζωή είναι καλή μόνο για τους Χιώτες εφοπλιστές...». Τα λόγια αυτά μου 'λεγε στο λιμάνι της Χίου ένας σύντροφος Χιώτης καραβοκύρης, ο καπετάν Κήρυκος Αρμενάκης απ' το Βροντάδο.

Οι νέοι στη Χίο από παράδοση, αλλά περισσότερο από ανάγκη, έπαιρναν από μικροί το δρόμο της θάλασσας. Οι ναυτεργάτες αποτελούσαν, για ολόκληρο το Νομό Χίου, τους κατ' εξοχήν αιμοδότες της τοπικής οικονομίας και η συνεισφορά τους πάντα ξεπερνούσε το ύψος κάθε άλλης οικονομικής πηγής. Αυτά πριν από πολλά χρόνια. Τα πράγματα όμως άλλαξαν...

Η ναυτιλιακή πολιτική όλων των κυβερνήσεων, και ειδικότερα η αντεργατική πολιτική του ΠΑΣΟΚ, με τη μείωση της οργανικής σύνθεσης των πληρωμάτων των πλοίων, η εφοπλιστική ασυδοσία και η απληστία, με την εντατικοποίηση της δουλιάς στα πλοία, η κατάργηση ουσιαστικά των Συλλογικών Συμβάσεων, η υποβάθμιση της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των ασφαλισμένων του Οίκου Ναύτη και οι εξευτελιστικές συντάξεις που δίνει το ΝΑΤ, καθώς και μια σειρά από άλλους αρνητικούς παράγοντες έκαναν τους νέους του νησιού να νιώθουν αποστροφή για το ναυτεργατικό επάγγελμα.

Σήμερα, το ενδιαφέρον των νέων της Χίου, που επιλέγουν το δύσκολο αυτό επάγγελμα, εστιάζεται μόνο στους κλάδους αξιωματικών γέφυρας και μηχανοστασίου. Κι αυτό γιατί στα ποντοπόρα κυρίως πλοία εξασφαλίζονται καλύτεροι όροι εργασίας σε σχέση με τις άλλες ειδικότητες του πληρώματος, που οι εφοπλιστές τις καλύπτουν με χαμηλόμισθους αλλοδαπούς ναυτεργάτες.

Ομως, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να εμποδίσει την επαγγελματική εξέλιξη των νέων, αντιμετωπίζει με αδιαφορία τα παιδιά που προέρχονται από ναυτικές οικογένειες και θέλουν ν' ακολουθήσουν το ναυτικό επάγγελμα, γεγονός που αποτελεί παράδοση ιδιαίτερα για τους ναυτότοπους Βροντάδο, Καρδάμυλα, Λαγκάδα και Οινούσες. Πρόκειται για τους απόφοιτους των Ναυτικών Τμημάτων των ΤΕΕ, οι οποίοι θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στις Ναυτικές Ακαδημίες και στους οποίους το ΥΕΝ βάζει διάφορα εμπόδια, καθιστώντας αδύνατη τη συνέχιση των σπουδών τους. Οι διαμαρτυρίες στο ΥΕΝ των Συλλόγων Γονέων ΤΕΕ Βροντάδου, Καρδαμύλων, του Εμπορικού Επιμελητηρίου Χίου και άλλων τοπικών οργανώσεων και φορέων αφήνουν ασυγκίνητους τους «αρμόδιους».

Ενα ακόμη πλήγμα που δέχεται η Χίος είναι η κατάργηση του καμποτάζ, που θα επιδράσει αρνητικά και θα επιδεινώσει το πρόβλημα της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης και του εφοδιασμού όχι μόνο της Χίου, αλλά και όλων των νησιών του ΒΑ Αιγαίου, ενώ παράλληλα θα οξύνει το πρόβλημα της ανισόμετρης ανάπτυξης. Στο χώρο των ναυτεργατών οι επιπτώσεις θα είναι ακόμη πιο οδυνηρές. Γιατί η κατάργηση θα σημάνει την όξυνση της ανεργίας στις τάξεις των ναυτεργατών τόσο της Χίου, όσο και όλης της Ελλάδας. Αποτέλεσμα: Το «δρόμο» προς τη θάλασσα κλείνει και με τον τρόπο αυτό η πολιτική του ΠΑΣΟΚ.

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Γιόμελου Κατσανίκα, νομαρχιακού συμβούλου και γραμματέα της Παγχιακής Ενωσης Συνταξιούχων ΝΑΤ:

«...Η άρση του καμποτάζ είναι ένα εγκληματικό, αλλά ακόμα και αντεθνικό μέτρο, που θα οδηγήσει στην απομόνωση και τελικά στην εγκατάλειψη των μικρών νησιών μας, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες».

Και να σκεφθεί κανείς ότι με τη σημερινή κατάσταση η ακτοπλοϊκή γραμμή του ΒΑ Αιγαίου είναι από τις πλέον προσοδοφόρες. Η «Ναυτιλιακή Εταιρία Λέσβου» (ΝΕΛ), που εκμεταλλεύεται τη «γραμμή», στο 9μηνο του 1999 αύξησε τον κύκλο εργασιών της κατά 12,8%, καθώς και το ενεργητικό της κατά 138%!! Η ανοδική αυτή πορεία σε οικονομικά μεγέθη, όμως, δε σημαίνει και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους επιβάτες...

Οι Χιώτες ναυτεργάτες στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Ομοσπονδίας Ελλήνων Ναυτεργατικών Οργανώσεων (ΟΕΝΟ), που καθοδηγούσαν οι Αντ. Αμπατιέλος και Βασ. Μπεκάκος με σύνθημα «Ολα τα πλοία εν κινήσει», είχαν επανδρώσει τα ελληνικά και ιδιαίτερα τα χιώτικα εμπορικά πλοία, που συμμετείχαν στις πολεμικές νηοπομπές για τη μεταφορά πολεμικού υλικού στα «θέατρα» του πολέμου, αντιμετωπίζοντας τις νάρκες, τις εχθρικές τορπίλες και τα γερμανικά «στούκας».

Η πατριωτική αυτή προσφορά τους στοίχισε τη ζωή σε 321 Χιώτες ναυτεργάτες, που βρήκαν τάφο στο βυθό του Ατλαντικού και του Ειρηνικού Ωκεανού, χώρια οι τραυματίες, ανάπηροι κι αυτοί που χάσανε τα λογικά τους παλεύοντας για να σωθούν. Την ίδια στιγμή, οι Χιώτες εφοπλιστές, που είχαν χρονοναυλώσει τα πλοία τους στο Αγγλικό Ναυαρχείο, εισέπρατταν κάθε μήνα το αντίτιμο του ενοικίου σε λίρες! Κι όταν τέλειωσε ο πόλεμος αυτοί ήταν εκείνοι που πήραν σχεδόν τζάμπα τα 100 «Λίμπερτι» απ' τους Αμερικανούς ως αποζημίωση, εκτός απ' τις ασφάλειες...

Αντίθετα, οι Χιώτες ναυτεργάτες, που έζησαν τα χρόνια του πολέμου, άκουσαν μόνο... ωραία λόγια και οι οικογένειες των πνιγμένων ναυτεργατών πήραν για τους χαμένους ανθρώπους τους μια εξευτελιστική σύνταξη απ' το ΝΑΤ και την «ικανοποίηση» ότι το όνομα του νεκρού τους είναι γραμμένο στο μνημείο, που τα αποκαλυπτήριά του έγιναν τελευταία στην πόλη της Χίου... «εν επισήμω τελετή...».