Αμετακίνητος στις πάγιες θέσεις που ακολουθεί η τουρκική εξωτερική πολιτική στο Κυπριακό και το Αιγαίο, εμφανίστηκε ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Μ. Γιλμάζ, σε συνέντευξη Τύπου, που έδωσε μετά το τέλος των επαφών του, που είχε με την ελληνική πολιτική και πολιτειακή ηγεσία.

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι ο Μ. Γιλμάζ φρόντισε να μην «κάνει φασαρία», επιλέγοντας να δώσει τη συνέντευξη «χωρίς κάμερες». Μπροστά στις κάμερες, κατά τη διάρκεια των επίσημων επαφών του, ήταν «ήπιος» και εξήρε τις δυνατότητες της προσέγγισης και της οικονομικής συνεργασίας των δύο χωρών.

Ωστόσο, αυτή η εικόνα δεν ήταν πλήρης και η τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα, «ξαφνικά» χτες το μεσημέρι, ειδοποίησε τηλεφωνικά τα γραφεία των εφημερίδων, προφανώς γιατί ο Μ. Γιλμάζ δεν ήθελε να αφήσει πίσω του την «ψευδή» εικόνα ότι η τουρκική πολιτική για το Κυπριακό και το Αιγαίο μεταβάλλεται.

Ο Μ. Γιλμάζ χαρακτήρισε θετικές τις συνομιλίες που είχε στην Αθήνα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό, τον υπουργό Εξωτερικών, καθώς και τον πρόεδρο και τον επίτιμο πρόεδρο της ΝΔ, ολοκληρώνοντας τη διήμερη επίσκεψή του στη χώρα μας, με αφορμή τη συνάντηση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου.

«Η Τουρκία έχει την πολιτική βούληση για βελτίωση των σχέσεων. Διαπίστωσα ότι η ίδια βούληση υπάρχει και στην Ελλάδα. Θα πρέπει γι' αυτό», είπε ο κ. Γιλμάζ, «να ενδυναμώσουμε την προσέγγιση με κάθε τρόπο και κυρίως με την ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης».

Επιθυμούμε όσο και η Ελλάδα, υπογράμμισε ο Μεσούτ Γιλμάζ, να επιλυθεί το Κυπριακό κατά τρόπο αποδεκτό και από τις δυο πλευρές. Μια τέτοια λύση θα βρεθεί με την προσπάθεια όλων μας. Είπα χτες στον Γιώργο Παπανδρέου ότι η λύση της Συνομοσπονδίας, που υποστηρίζεται από τον Ραούφ Ντενκτάς, ταιριάζει στη σημερινή πραγματικότητα και θα βοηθήσει στη μελλοντική προσέγγιση των δυο κοινοτήτων στην Κύπρο.

Κατά τη γνώμη μου, συνέχισε ο Μ. Γιλμάζ, οι δυο κοινότητες δεν είναι σήμερα σε ψυχολογική κατάσταση τέτοια που να επιτρέπει τη συμβίωσή τους με μια κυβέρνηση και ένα κράτος. Για να ξεπεράσουμε την εχθρότητα, χρειάζεται κάποια μεταβατική περίοδος, που να προετοιμάσει την οριστική λύση. Πρέπει σ' αυτό να είμαστε πραγματιστές.

Ειδικότερα, μεταφέροντας τις θέσεις τις οποίες συζήτησε χτες με τον υπουργό Εξωτερικών, σχετικά με το ενδεχόμενο κρίσης στις σχέσεις ΕΕ και Τουρκίας, σε περίπτωση που η τελευταία δε συμβάλει στην επίλυση του Κυπριακού, ο κ. Γιλμάζ είπε ότι η τουρκική πλευρά θα έπρεπε να διερευνήσει κατά πόσον πράγματι οι συνέπειες θα ήταν αυτές.

Πρόσθεσε, όμως, ότι, κατά τη γνώμη του, το καλύτερο δυνατό πλαίσιο για επίλυση του Κυπριακού θα ήταν η παράλληλη ένταξη της Κύπρου και της Τουρκίας στην ΕΕ. Διευκρίνισε ότι δεν αναφέρεται σε ταυτόχρονη ένταξη, αλλά στην ενταξιακή προοπτική των δυο χωρών, καθώς, σε εκείνη την περίπτωση, προβλήματα, όπως η ελεύθερη διακίνηση, η αξιοποίηση περιουσιών, η ελεύθερη επικοινωνία, δε θα υπήρχαν στην Κύπρο.

«Δυστυχώς, υπογράμμισε, σήμερα στην Κύπρο δεν υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ των δυο κοινοτήτων. Η Τουρκία δεν μπορεί να εγκαταλείψει ορισμένες πάγιες θέσεις για το Κυπριακό, καθώς, όσο ζωτικά είναι τα ελληνικά συμφέροντα στο Αιγαίο, το ίδιο ζωτικό είναι και το θέμα ασφαλείας για μας στην Κύπρο.

Η λύση στο Αιγαίο και την Κύπρο απαιτεί προσπάθεια και των δυο πλευρών, ώστε να επιτευχθεί σύγκλιση και καμιά από τις δυο πλευρές να μην είναι υποχρεωμένη να αποδεχτεί συνολικά τις θέσεις της άλλης».

Ο κ. Γιλμάζ ξεκαθάρισε επίσης ότι, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία επιθυμεί την ένταξή της στην ΕΕ, δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί μονόπλευρες λύσεις στο Αιγαίο ή την Κύπρο, προκειμένου να επιτύχει το στόχο αυτό.

Επίσης, ανέφερε ότι η τουρκική πλευρά θα αντιμετώπιζε θετικά μια διαδικασία Οικοδόμησης Μέτρων Εμπιστοσύνης στην Κύπρο, ώστε σταδιακά να αρθεί το αίσθημα καχυποψίας μεταξύ των δυο κοινοτήτων και να ικανοποιηθεί το αίσθημα ασφαλείας των Τουρκοκυπρίων.

«Υποστηρίζω, είπε ο κ. Γιλμάζ, μια λύση βήμα προς βήμα, για την Κύπρο. Πρώτα θα αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη και μετά θα προχωρήσουμε στη δημιουργία ενιαίου κράτους».

Ο Μ. Γιλμάζ ήταν ιδιαίτερα κατηγορηματικός ως προς την τουρκική θέση για το ενδεχόμενο επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.

«Θα συνιστούσε αυτό, είπε, καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος της Ελλάδας που απορρέει από τις διεθνείς συνθήκες. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ασκεί τα δικαιώματά της κατά τρόπο που δεν αποδέχεται η Τουρκία. Το Αιγαίο είναι μια πολύ ιδιαίτερη θάλασσα. Εάν η Ελλάδα εφάρμοζε πλήρως τα νομικά δικαιώματα, που απορρέουν από διεθνείς συμφωνίες, το Αιγαίο θα μεταβαλλόταν σε κλειστή ελληνική θάλασσα. Οποιος βλέπει το χάρτη του Αιγαίου θα συμφωνήσει μαζί μας».

Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης απάντησε, με τον τρόπο αυτό, σε ερώτημα που του τέθηκε για τη διατήρηση από την πλευρά της Τουρκίας του casus belli, το οποίο η τουρκική Εθνοσυνέλευση δεν έχει ακόμη αποφασίσει να άρει.

Τις πάγιες θέσεις του κόμματός του για τον ελληνοτουρκικό διάλογο και την πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, εξέφρασε ο Κ. Καραμανλής στον Μ. Γιλμάζ, κατά τη διάρκεια της ημίωρης συνάντησης που είχαν χτες.

Ο πρόεδρος της ΝΔ, σύμφωνα με πληροφορίες, είπε στον Τούρκο αξιωματούχο ότι το κλίμα θα ήταν καλύτερο, αν δεν είχε προβεί στις πρόσφατες δηλώσεις του. Επίσης, τόνισε, ότι «εδώ και 25 χρόνια τα ίδια ακούμε, αλλά η Αγκυρα δεν κάνει τίποτα για να βελτιωθεί το κλίμα». Επισήμανε, ακόμα, ότι ενώ η Ελλάδα έκανε στο Ελσίνκι μια θεαματική φιλική χειρονομία, ωστόσο δε βρήκε ανταπόκριση.

Από την πλευρά του, ο Μ. Γιλμάζ, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, υποστήριξε ότι πρώτα χρειάζεται να υπάρξει ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και στη συνέχεια να γίνει διάλογος για τα προβλήματα μεταξύ των δυο χωρών.