1895 Γεννιέται η Ντολόρες Ιμπαρούρι. Ηγετική μορφή του ισπανικού και του διεθνούς εργατικού κινήματος. Συμμετείχε από το 1920 στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας. Το 1930 έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και το 1932 μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Κόμματος. Από το 1931 ως το 1933 ήταν μέλος της αρχισυνταξίας της εφημερίδας «Μούντο Ομπρέρο», οργάνου του ΚΚΙ. Πιάστηκε και φυλακίστηκε έξι φορές. Ως ηγέτης του ΚΚΙ έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο στη διάρκεια του επαναστατικού αγώνα του ισπανικού λαού κατά των φασιστών πραξικοπηματιών και των Ιταλο- γερμανών εισβολέων. Στον αγώνα αυτό πήρε και το όνομα «Πασιονάρια» με το οποίο έγινε γνωστή σ' ολόκληρο τον κόσμο. Από το 1939 ως το 1977 έζησε στο εξωτερικό ως πολιτικός πρόσφυγας. Το 1942, μετά το θάνατο του Ζ. Ντιάζ εκλέχτηκε Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΙ.