Οι Θέσεις της ΚΕ συνιστούν περαιτέρω επεξεργασία, δείχνουν την προσαρμογή του Κόμματος στις νέες συνθήκες που αναμφισβήτητα έχουν προκύψει στην Ελλάδα από το 15ο Συνέδριο. Αποτυπώνουν τη συσσωρευμένη ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ πείρα του ΚΚΕ, που μέσα από επίπονη διαδικασία αποτυπώνει στο πρόγραμμα και στο καταστατικό του. Επίπονη γιατί κάθε νέα επεξεργασία που διαμόρφωσε το Κόμμα μας τα τελευταία χρόνια - αλλά και παλαιότερα - συνάντησε δυσκολίες και εμπόδια από τον ταξικό αντίπαλο. Απέναντί της στάθηκαν επίσης και φωνές που κάτω από το βάρος των κάθε φορά νέων εξελίξεων και αντικειμενικών συνθηκών δυσκολεύονταν ή και δεν ήθελαν να καταλάβουν την πείρα που κατέκτησε το Κόμμα μας και τα διδάγματά της.

Ενα σημείο που συγκεντρώνει τα πυρά του αντιπάλου παρασέρνοντας στην πλευρά του και δικές μας δυνάμεις είναι η θέση του Κόμματος για τις πολιτικές συμμαχίες, το γεγονός ότι η Λαϊκή Συμμαχία (Λ.Σ.) αφορά στην κοινωνική συμμαχία στη βάση και όχι στο επίπεδο των πολιτικών σχηματισμών. Εκφράζεται στη συζήτηση πολλές φορές με ερωτήματα για το οργανωτικό της σχήμα, ποιοι θα την εκφράζουν, με ποιους θα συνεργαστούμε, με αγωνία να την παρομοιάσουμε με σχήματα και μορφές του παρελθόντος, άποψη που φανερώνει ότι η έννοια συμμαχία κατανοείται ως ένα στενό οργανωτικό σχήμα που αφορά συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις.

Κατά τη γνώμη μου η συμμαχία φυσικά θα έχει και μορφή και οργάνωση, όμως αυτό είναι δευτερεύον. Το πρώτο είναι, να μπορέσει να κατακτήσει και να ενοποιήσει την κοινή πάλη των εργατών, των φτωχών αγροτών και μικρών ΕΒΕ στον κοινό στόχο, που δεν είναι άλλος από την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, την οικοδόμηση της Λαϊκής Εξουσίας. Να κατανοηθεί πλατιά ότι έχουν κοινό συμφέρον και σκοπό, να μην διαχωρίζει ο αγρότης τα συμφέροντα του εργάτη από τα δικά του, ο μικρός ΕΒΕ από τον εργάτη, τον αγρότη και αντίστροφα. Σαφώς η εργατική τάξη είναι η ηγετική δύναμη, αυτή έχει κυρίως το αντικειμενικό συμφέρον και καλεί σε συμμαχία τα υπόλοιπα λαϊκά στρώματα, αυτό θα κατανοείται στην πράξη.

Τα παραπάνω μπορούν να δοθούν - έστω και αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν - από την πολιτική συμμαχία κομμάτων; Προφανώς όχι. Μπορούν, καταρχήν, να δοθούν μέσα από τον αγώνα για την ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος σε ταξική κατεύθυνση, το οποίο απευθύνει κάλεσμα συμμαχίας στα υπόλοιπα στρώματα που πλήττονται. Μπορεί να δοθεί μέσα από τις οργανώσεις και τους συλλόγους των φτωχών αγροτών και ΕΒΕ που όσο θα αποκτούν κοινό βηματισμό μαζί του τόσο θα εδραιώνεται η συμμαχία με την εργατική τάξη που έχει το ίδιο συμφέρον. Αυτό το ρόλο έχει και το ΠΑΜΕ, η ΠΑΣΥ και η ΠΑΣΕΒΕ, να ενοποιήσουν και να καθοδηγήσουν την πάλη, να βοηθήσουν στο διαχωρισμό του κινήματος από τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες. Εδώ είναι ο ρόλος του ΚΚΕ ως βασικός καθοδηγητής, που τα μέλη του θα παλεύουν για την ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος σε ταξικό προσανατολισμό ώστε να κατακτιέται πολιτική πείρα, να βγαίνουν συμπεράσματα για το ρόλο των άλλων δυνάμεων, να γενικεύεται ο αγώνας, να ισχυροποιείται ο ταξικός πόλος. Μάλιστα, το Κόμμα μας έχει πείρα για το πού οδήγησε η συμμαχία με κόμματα στο παρελθόν. Κατέληξε στην προσπάθεια διάλυσης του Κόμματος, δημιουργήθηκαν αυταπάτες για τη μορφή και το είδος των συμμαχιών που θέλουν χρόνια να ξεπεραστούν.

Στενεύει το περιεχόμενο;

Η μεγάλη πλειοψηφία του λαού, σήμερα, έχει αντικειμενικό συμφέρον - θα βρει την υγειά της όπως λέμε - μόνο αν ξεμπλέξει με την αστική τάξη και τους δορυφόρους της. Απλώς θα παρατείνει τη φτώχεια και την εκμετάλλευσή της, όσο περιορίζεται στα όρια του «εφικτού», σε «αυτά που καταλαβαίνει», όπως ορισμένοι λένε και όχι μόνο. Ανέφικτο είναι να πιστεύεις ότι θα δώσεις λύση στο πρόβλημα αν δεν εξαλείψεις την αιτία που το δημιουργεί - το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα δηλαδή. Θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο, νέες θυσίες για να ξεπεράσει τις αυταπάτες που θα της δημιουργηθούν όταν στο όνομα του ασφυκτικού ερωτήματος που κατά κόρον κυριαρχεί - τώρα όμως τι μπορεί να γίνει;;; - το ΚΚ περιοριστεί και απαντήσει ξεχωριστά από το στόχο, όταν δεν δώσει όλες του τις δυνάμεις ώστε να κατανοείται η ουσία της εκμετάλλευσης, η αιτία της κρίσης και η προοπτική.

Αντικειμενικά, λοιπόν, η πρόταση που απευθύνει σήμερα το ΚΚΕ είναι από μόνη της η πιο πλατιά, περιλαμβάνει όλους εκείνους που πλήττονται από το καπιταλιστικό σύστημα και έχουν συμφέρον να ανατραπεί. Το ίδιο της το περιεχόμενο ως αντικαπιταλιστικό - αντιμονοπωλιακό τής δίνει αυτό το χαρακτήρα. Ορισμένοι μας απευθύνουν το ερώτημα - μερικοί καλοπροαίρετα, ωστόσο αρκετοί κακοπροαίρετα - ο συνάδελφός μου, που καλά καλά δεν απεργεί, που δεν είναι πεισμένος για τη λαϊκή εξουσία μπορεί να συμμετέχει σε αυτή;;

Οταν εμείς απευθυνόμαστε στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, φυσικά παίρνουμε υπόψη την πείρα - την ανωριμότητα. Αξιοποιούμε όμως την πείρα της για να αναδείξουμε τη στρατηγική μας, εδώ είναι και η δική μας η τέχνη που πρέπει να δουλέψουμε. Δεν του πουλάμε φύκια για μεταξωτές κορδέλες, λέγοντας ότι μπορεί να ζει και αυτός καλά, αλλά και ο εργοδότης του, όσο βάρος ρίχνουμε για να κατανοήσει το πρόβλημα άλλο τόσο και ακόμα παραπάνω για να κατανοήσει την οριστική του λύση. Δεν μπορεί, π.χ., να μην του πεις ότι η πάλη για τη ΣΣΕ πάει μαζί με την πάλη για να καρπώνεται τον πλούτο αυτός που τον παράγει γιατί, αν δεν γίνει το δεύτερο, κάθε ΣΣΕ θα είναι σύμβαση εκμετάλλευσης του εργαζόμενου και πλουτισμού του εργοδότη. Θα τον καλέσεις λοιπόν να στρατευτεί μαζί σου, να κάνει βήματα, να αποκτήσει πείρα θέτοντάς του, καθαρά, την ουσία του προβλήματος αλλά και τη λύση του. Μόνο έτσι θα διαπαιδαγωγείται για την τελική μάχη, θα μεγαλώνει η αντοχή στις δυσκολίες και στις αυταπάτες.

Είναι άλλο αυτό όμως, και άλλο η άποψη που μπροστά στις δυσκολίες, στο φόβο μη σου «λακίσει», στο ερώτημα «μα πώς θα γίνουν αυτά που λες;» αφήνεις στην άκρη το στρατηγικό σου στόχο. Αντικειμενικά αυτή η άποψη θέτει εμπόδια στην άνοδο της ταξικής συνείδησης, μεγαλώνει τις αυταπάτες. Πόσο λοιπόν αυτή η άποψη δημιουργεί τις προϋποθέσεις - που ορισμένοι δήθεν αναρωτιούνται - για την επαναστατική ανατροπή; Αλήθεια, πόσο τις δημιουργείς όταν εσύ ο ίδιος θέτεις τη Λαϊκή εξουσία στη δευτέρα παρουσία. Γιατί αν είναι έτσι, τότε να καταργήσουμε και το σύνθημα «Χωρίς εσένα γρανάζι δε γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά», που συμπυκνώνει πολύ εύστοχα την ουσία αλλά και την προοπτική της πρότασής μας.

Ζήτω το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ