Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα τελετών της Παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα παρουσίασε χτες βράδυ το βιβλίο «Στη δίνη του εμφυλίου πολέμου - σπάνια ντοκουμέντα του ΕΑΜ (1944 - 1947), που επιμελήθηκε ο καθηγητής Νομικής Παύλος Πετρίδης και προλόγισε ο Χαρίλαος Φλωράκης. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των δίμηνων πολιτιστικών εκδηλώσεων «Πολιτιστικά Δρώμενα '99», που διοργανώνουν το Πολιτιστικό Τμήμα της ΚΟΘ του ΚΚΕ και η Πολιτιστική Επιτροπή Σπουδάζουσας Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ.

Η Παλιά Φιλοσοφική, κατάμεστη από εκατοντάδες αγωνιστές και νεότερης ηλικίας ανθρώπους, φοιτητές, εργαζόμενους, «φιλοξένησε» χθες βράδυ μνήμες από τη σύγχρονη ιστορία του τόπου που όμως συνειδητά αποσιωπάται ή διαστρεβλώνεται.

Προσεγγίζοντας πολιτικά το βιβλίο, η Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε: «Ο λαό μας πάλεψε κατά του ξένου κατακτητή. Σαφώς όμως από την πρώτη στιγμή σε ένα μεγάλο μέρος του συνειδητοποιούσε ότι η απελευθερωμένη Ελλάδα θα έπρεπε να είναι εντελώς διαφορετική ή αρκετά διαφορετική από την Ελλάδα, που βρήκε η ιταλική επίθεση του '40. Σίγουρα όλος ο λαός δεν είχε αποκτήσει σοσιαλιστική συνείδηση, όμως είχε δεχτεί τον ηγετικό καθοδηγητικό ρόλο του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι είχε σε υψηλό σημείο τα οράματα κάποιου τύπου λαϊκής εξουσίας. Εχει την εξήγησή του το ζήτημα. Ο λαός που παίρνει τα όπλα στα χέρια του και μάχεται σύσσωμος, ενώ οι ηγεσίες των κυρίαρχων κομμάτων τον εγκαταλείπουν, κατακτά μια διαφορετική συνείδηση της δύναμής του. Επηρέασε σημαντικά επίσης, ο γενικός άνεμος που έπνεε σε όλη την Ευρώπη ο αποφασιστικός ρόλος της ΕΣΣΔ στη νίκη των δυνάμεων της συμμαχίας κατά της φασιστικής Γερμανίας. Ολα αυτά καλλιεργούσαν ένα είδος ριζοσπαστισμού».

Συνδέοντάς το τότε με το σήμερα σημείωσε πως: «Σήμερα είμαστε πιο ώριμοι να βγάζουμε συμπεράσματα, σε απόσταση αν θέλετε από τα γεγονότα. Μελετώντας αυτό το βιβλίο σίγουρα έχουμε να κερδίσουμε πολλά. Περιέχει και ηθικά πολιτικά διδάγματα. Χίλιες φορές να ρισκάρεις αντιστεκόμενος, παρά να σκύβεις το κεφάλι».

Ο Παύλος Πετρίδης, καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ που επιμελήθηκε την έκδοση του βιβλίου (βρίσκεται στην 3η έκδοση και ετοιμάζεται η 4η) παρουσίασε τα κυριότερα γεγονότα που δίνονται μέσα από τα πέντε κεφάλαια του βιβλίου και εξήγησε την οπτική γωνία, μέσα από την οποία αντιμετωπίζονται τα ιστορικά γεγονότα της εποχής. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στις προσπάθειες, όπως είπε, «που έχει καταβάλει όλα αυτά τα χρόνια η αστική προπαγάνδα και οι δυνάμεις των αστικών κομμάτων να πείσουν τον κόσμο ότι για τα Δεκεμβριανά όλες οι ευθύνες και τα λάθη βαρύνουν το ΕΑΜ. Αγν οούν τον πρωταρχικό και αισχρό ρόλο των Αγγλων στα γενονότα αυτά και τη στρατιωτική επέμβαση του αγγλικού ιμπεριαλισμού κατά του ελληνικού λαϊκού κινήματος».

Ο εκδότης του βιβλίου, Αγγελος Σιδεράτος μίλησε για την απόφαση έκδοσης αυτού του ιστορικού ντοκουμέντου, υπογραμμίζοντας: «Αποφασίσαμε να εκδώσουμε το βιβλίο, μακριά από τα κέντρα εξουσίας και παραεξουσίας της Αθήνας και ενάντια στη λογική ενός εμπορικού μάρκετιγκ. Προσεγγίζουμε και παρουσιάζουμε με πληρότητα και ιστορική ευαισθησία τα κοσμογονικά γεγονότα, τα ιστορικά πρόσωπα, τα κείμενα, και προσφέρουμε στο αναγνωστικό κοινό σελίδες ιστορικού προβληματισμού». Τόνισε, επίσης ότι ήταν ανεκτίμητη η βοήθεια και συμπαράσταση της ηγεσίας του ΚΚΕ, αναφέροντας πως χωρίς την ενεργό στήριξή της δε θα ήταν δυνατό να εκδοθούν τα ντοκουμέντα αυτά. Ακολούθησε γόνιμος διάλογος, ενώ οι ερωτήσεις που υποβλήθηκαν αφορούσαν κυρίως το ρόλο των Αγγλων και τη στάση του ΕΑΜ απέναντι τους.

Η Αλέκα Παπαρήγα απαντώντας, τόνισε πως λάθη έχουν γίνει και έχουν καταγραφεί. Σημείωσε όμως πως οι ανεπάρκειες της τότε καθοδήγησης του Κόμματος σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούνται προδοσία, όπως πολλές φορές αναφέρεται. Και αυτό γιατί η ηγεσία τότε του κινήματος, ξαφνικά βρέθηκε να ηγείται ενός μεγάλου λαϊκού κινήματος και υποκειμενικά επιστημονικά δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθεί πλήρως σε αυτές τις τεράστιες ευθύνες.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο βετεράνος αγωνιστής και για πολλά χρόνια βουλευτής του ΚΚΕ Μήτσος Σαχίνης, οι πρώην Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης Θ. Γιαννούσης, Τριανδρίας Δ, Ζαχαριάδης, οι καθηγητής του ΑΠΘ Γ, Χουρμουζιάδης και Ζ. Παπαδημητρίου, ο Νομαρχιακός Σύμβουλος Μ. Σπυριδάκης, συνδικαλιστές, και πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ.