Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 17ο Συνέδριο γίνεται η εκτίμηση ότι: «Εκδηλώνεται και στην Ελλάδα η γενική τάση, ιδιαίτερα με την προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, να επιδεινώνεται, σχετικά και απόλυτα, η θέση της εργατικής τάξης». Τι σημαίνει αυτό;

Ο ΜΑΡΞ στο «Κεφάλαιο» κάνει λόγο για σχετική και απόλυτη εξαθλίωση της εργατικής τάξης ως νόμο του καπιταλισμού και μάλιστα όσο αναπτύσσεται ο καπιταλισμός τόσο μεγαλώνει η εξαθλίωση. Και δεν μπορεί να γίνεται διαφορετικά. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού συνοδεύεται από την ένταση του ανταγωνισμού και της εκμετάλλευσης, που σημαίνει χειροτέρευση της θέσης της εργατικής τάξης.

ΚΑΙ Η ΑΠΟΛΥΤΗ εξαθλίωση γίνεται κατανοητή. Για παράδειγμα οι πεινασμένοι, οι άστεγοι κλπ., είναι τμήματα της εργατικής τάξης που δεν μπορούν να έχουν καν παραπλήσιο επίπεδο και συνθήκες ζωής ούτε με τους φτωχούς.

Η ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ όμως δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή μόνο με τον απόλυτο τρόπο της απώλειας των κατακτήσεων που έχει εξασφαλίσει η εργατική τάξη ή μόνο σαν πείνα, σαν ανεργία, σαν συνέπειες του πολέμου. Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε και τη σχετική πλευρά, π.χ. σαν ΤΑΣΗ μείωσης του μεριδίου της εργατικής τάξης στο συνολικό κοινωνικό προϊόν αλλά και σαν αμορφωσιά σε σχέση με το επίπεδο ανάπτυξης της επιστήμης, το χαμηλό καλλιτεχνικό γούστο σε σχέση με τα αριστουργήματα της τέχνης και η μη δυνατότητα επαφής μ' αυτά, η αυξανόμενη αβεβαιότητα για το μέλλον, ανεργία έστω και αν το επίδομα γι' αυτήν είναι ικανοποιητικό κλπ.

ΟΛ' ΑΥΤΑ σημαίνουν ότι η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις σύγχρονες ανάγκες της εργατικής τάξης, αλλά δεν ικανοποιούνται, όσο και αν συγκριτικά με προηγούμενες περιόδους, η εργατική τάξη βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση.

ΜΕΡΙΚΑ από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά επιδείνωσης της θέσης των εργατικών και λαϊκών δυνάμεων, στην κατά τα άλλα ευημερούσα για το κεφάλαιο ελληνική οικονομία, είναι: Η νέα υποβάθμιση στη δημόσια Υγεία και Παιδεία και στην Κοινωνική Ασφάλιση, εξαιτίας της μεγαλύτερης εμπορευματοποίησης των αντίστοιχων τομέων. Ο περιορισμός του στοιχειώδους κοινωνικού ελέγχου τιμών στη λαϊκή κατανάλωση ενέργειας, ύδρευσης, στις τηλεπικοινωνίες και τις μαζικές μεταφορές με τις ιδιωτικοποιήσεις και το μεγάλο κόστος των μεταφορικών και Ολυμπιακών έργων, εξαιτίας των κακοτεχνιών και καθυστερήσεων. Η ενσωμάτωση του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προωθούν άμεσα την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, την εμπορευματοποίηση της κοινωνικής πολιτικής, των τοπικών έργων. Η ένταση της εκμετάλλευσης με τη δυσμενή διευθέτηση του συνολικού χρόνου της μισθωτής εργασίας και της πληρωμής της. Η αβεβαιότητα για την απασχόληση, τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας.

Η ΤΑΣΗ για εξαθλίωση του άμεσου παραγωγού είναι o απόλυτος, γενικός νόμος της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης που, όπως όλοι οι άλλοι νόμοι έτσι κι αυτός, τροποποιείται μέσα στην πραγματική ζωή χωρίς να παύει να ισχύει ως τάση.

Η ΤΑΞΙΚΗ πάλη μπορεί να βάζει εμπόδια, να μετριάζει τις απώλειες της εργατικής τάξης αλλά δεν μπορεί να αναστρέψει τις τάσεις. Πρέπει επομένως η πάλη να κατευθύνεται στην ανατροπή του καπιταλισμού για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, για να εξαλειφθούν οι αιτίες της επιδείνωσης της θέσης της εργατικής τάξης και ν' ανοίξει ο δρόμος για την ικανοποίηση όλων των αναγκών της.