Σοβαρές ευθύνες και αναπάντητα ερωτήματα προκαλεί, πέρα από το θρήνο και την οδύνη, η χτεσινή αεροπορική τραγωδία που συνέβη στην περιοχή Αντικύρων Βοιωτίας, όταν μαχητικό αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας τύπου « F-4Ε» («Φάντομ») κατέπεσε και συνετρίβη, μαζί με τους δύο χειριστές του, σε μια διώροφη κατοικία στα όρια του οικισμού, μέσα στην οποία διάβαζαν αμέριμνες δύο μαθήτριες.

Νεκροί είναι οι υποσμηναγοί Κωνσταντίνος Αλεξανδράκης, 31 ετών, κυβερνήτης και ο Πολύκαρπος Μουχτούρης, 29 ετών, συγκυβερνήτης και οι δύο άτυχες εξαδέλφες Αργυρώ Παπαχαραλάμπους, 17 ετών και η Ιωάννα - Ειρήνη Κόλλια, 19 ετών. Στο μεταξύ χτες, κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, άφησε την τελευταία του πνοή στο Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας ο πιλότος Δημήτριος Αγιοσοφίτης, 25 ετών, ο οποίος νοσηλευόταν με καθολικά εγκαύματα και πολλαπλές κακώσεις μετά τη συντριβή και την ανάφλεξη ενός βομβαρδιστικό τύπου «Α-7» («Κορσαίρ») που συνέβη προχτές στο αεροδρόμιο της Σούδας.

Το μοιραίο «Φάντομ» που συνετρίβη στις 10.35 το πρωί στα Αντίκυρα, λίγη ώρα πριν είχε απογειωθεί από την αεροπορική βάση της Ανδραβίδας, σε ζεύγος μαζί με ένα ακόμα του ίδιου τύπου, για την εκτέλεση διατεταγμένης πτήσης στο Αιγαίο. Η διαδρομή τους ήταν από Ανδραβίδα, Γαλαξίδι, Κύμη με προορισμό τη Χίο για εκτέλεση αποστολής «εγγύς αεροπορικής υποστήριξης» ενός τάγματος πεζικού. Η πτήση τους, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που είχαν, όπως εξάλλου γίνεται σε ανάλογες περιπτώσεις, ήταν «πτήση προσομοίωσης αποστολής μάχης». Δηλαδή, πτήση σε πολύ χαμηλό ύψος που ακολουθεί τη μορφολογία του εδάφους, ώστε το αεροσκάφος να μη γίνεται αντιληπτό από τα εχθρικά ραντάρ, μάλιστα στα πλαίσια αυτού του είδους τις πτήσεις προβλέπονται επικίνδυνοι ελιγμοί μέσα σε χαράδρες. Το προβλεπόμενο ύψος σε τέτοιες αποστολές είναι το 500 πόδια (περίπου 150 μέτρα).

Σχετικά με τα αίτια του δυστυχήματος, από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, όπου χτες επικρατούσε βαρύ κλίμα και προβληματισμός, δεν υπήρχαν σαφής εκτιμήσεις και θεωρούσαν λιγότερο πιθανό το ενδεχόμενο μηχανικής βλάβης. Οπως σημείωναν, το αεροσκάφος την ώρα εκείνη πετούσε με ταχύτητα 800 χιλιομέτρων την ώρα, ο δε καπνός που σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες έβγαινε από αυτό δεν αποδίδεται σε μηχανική βλάβη, αλλά είναι, όπως λένε, χαρακτηριστικό των αεροσκαφών του τύπου αυτού όταν πετάνε σε χαμηλό ύψος και με μεγάλη ταχύτητα. Επίσης, ανέφεραν ότι οι δύο πιλότοι δεν ανέφεραν κανένα πρόβλημα, ενώ οι πιλότοι του άλλου αεροσκάφους του ίδιου ζεύγους, σύμφωνα με επιτελείς του ΓΕΑ, δεν αντελήφθησαν κάτι, παρά μόνο τη φωτιά μετά την πτώση.

Το θέμα όμως που τίθεται και που αναδεικνύει τις τεράστιες ευθύνες που υπάρχουν, είναι γιατί μια τέτοιου είδους άσκηση να γίνεται πάνω από κατοικημένες περιοχές. Να σημειωθεί ότι το όριο πτήσεων πάνω από κατοικημένες περιοχές, σύμφωνα με τους κανονισμούς της Πολεμικής Αεροπορίας, είναι τα 1.000 πόδια (περίπου 300 μέτρα) και απαγορεύονται οι επικίνδυνοι ελιγμοί. Τίποτα από όλα αυτά δεν ίσχυσε στην προκειμένη περίπτωση. Η συγκεκριμένη δε, περιοχή του κόλπου της Ιτέας και η ξηρά που βρίσκεται στο βάθος, αποτελούν χώρο μόνιμης και καθημερινής διέλευσης των μαχητικών αεροσκαφών που απογειώνονται από την 117 Πτέρυγας Μάχης στην Ανδραβίδα του νομού Ηλείας με κατεύθυνση το Αιγαίο. Αεροσκάφη τα οποία πετούν σε απαγορευτικά χαμηλό ύψος και πάνω από πόλεις και οικισμούς. Είναι δε, χαρακτηριστικό ότι η διαδρομή αυτή με τις διάφορες παραλλαγές της, περνάει πάνω από τις κεντρικές αποθήκες καυσίμων της Πολεμικής Αεροπορίας στην παραλία Αντικύρων, ενώ στην ίδια ζώνη είναι και το εργοστάσιο της «Πεσινέ».

Την ίδια περίπου διαδρομή είχε ακολουθήσει και ένα ακόμα «Φάντομ» που συντριβή στις 17 του Γενάρη οδηγώντας στο θάνατο τους δύο πιλότους του. Με το χτεσινό δυστύχημα και από την αρχή του χρόνου έχουν σημειωθεί τρεις πτώσεις μαχητικών αεροσκαφών με πέντε νεκρούς πιλότους. Οσον αφορά τα μαχητικά τύπου « F-4» («Φάντομ») που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία, τα περισσότερα είναι κατασκευής του 1971. Για έναν αριθμό από αυτά, περίπου 40, έχει ξεκινήσει η διαδικασία εκσυγχρονισμού τους από τη γερμανική εταιρία DASA, κόστους άνω των 100 δισ. δραχμών, ενώ ο δομική συντήρηση και εκσυγχρονισμός έχει ανατεθεί στην ΕΑΒ.

Θα υπάρξει έρευνα....

Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας A. Τσοχατζόπουλος, σε δηλώσεις που έκανε, παραδέχτηκε ότι τίθεται θέμα ευθυνών σε σχέση με την ασφάλεια των πτήσεων και την εκπαίδευση των πιλότων και διαβεβαίωσε ότι θα υπάρξει «έρευνα σε βάθος», η οποία «θα επανεξετάσει διαδικασίες και ρυθμίσεις που ισχύουν για τους όρους ασφάλειας πτήσεων, αλλά και τους όρους των εκπαιδευτικών προγραμμάτων». Από την άλλη όμως, απέδωσε τέτοιου είδους συμβάντα στις «βαριές συνθήκες κάτω από τις οποίες εκπαιδεύονται οι αεροπόροι μας».

Ο υφυπουργός Δ. Αποστολάκης, μαζί με τον αρχηγό του ΓΕΑ Δ. Λιτζεράκο μετέβησαν στον τόπο της τραγωδίας, άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί να παρεξέκλιναν από την πορεία τους οι πιλότοι και παραδέχτηκε ότι ναι μεν υπάρχει «γενική εντολή να μη γίνονται πτήσεις πάνω από πόλεις, χωριά ή κατοικημένες περιοχές», αλλά «η Ελλάδα είναι διάσπαρτη από οικισμούς, χωριά, πόλεις και σπίτια μεμονωμένα».