«Απροσάρμοστοι στη νέα πραγματικότητα», «συντηρητικοί», «ανάλγητοι απέναντι στην ανάγκη αντιμετώπισης των προβλημάτων των πραγματικά μη προνομιούχων»! Λίγο - πολύ αυτούς τους χαρακτηρισμούς εισέπραξαν από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, εθνικά και ξένα, αλλά και από τους αξιωματούχους της κυβέρνησης, οι Γάλλοι διαδηλωτές που συγκλόνισαν τη χώρα τους περισσότερες από δέκα βδομάδες, επιμένοντας στο «παρωχημένο» αίτημά τους για απόσυρση του άρθρου 8 του «νομοσχεδίου ισότητας και ισότιμων ευκαιριών», δηλαδή του «Συμβολαίου Πρώτης Πρόσληψης».

Οι φοιτητές έκαναν την αρχή και όπως έδειξαν τα πράγματα «κράτησαν μέχρι τέλους τις επάλξεις», αφού ακόμη και σήμερα, μετά την απόσυρση του επίμαχου άρθρου, πολλές από τις οργανώσεις τους θέτουν σειρά παρόμοιων αιτημάτων και ζητούν συνέχιση των κινητοποιήσεων. Η αποφασιστικότητά τους, που παρέλυσε με καταλήψεις τα περισσότερα πανεπιστήμια της χώρας και με αποκλεισμούς τις Eθνικές οδούς, τους σιδηροδρομικούς σταθμούς και τις μεγάλες λεωφόρους, «έσυρε» σταδιακά στο «χορό» και τα εργατικά συνδικάτα. Τα συνδικάτα, των οποίων οι ηγεσίες είχαν καταγγείλει το νομοσχέδιο, αλλά δεν είχαν, εξαρχής, δείξει ετοιμότητα για έντονες αντιδράσεις. Η συμμετοχή της πλατιάς μάζας των εργαζομένων στις διαδηλώσεις με απεργίες, ιδιαίτερα τις τελευταίες βδομάδες, δηλαδή η αγωνιστική ενότητα εργατικής τάξης και νεολαίας, οδήγησε σε αυτό που πολλοί χαρακτήρισαν «ιστορική στιγμή», καθώς επρόκειτο για τις μαζικότερες διαδηλώσεις που έζησε η Γαλλία, τουλάχιστον τα τελευταία 40 χρόνια.

Μια στιγμή «ιστορική», όμως, και για πολλούς άλλους λόγους. Ισως ο πιο σημαντικός και ελπιδοφόρος αυτών να είναι η διαδικασία συνειδητοποίησης που βίωσε μεγάλη μερίδα της γαλλικής νεολαίας. Μια διαδικασία, που όπως συμφωνούν πολλοί παρατηρητές, είχε αρχίσει να γίνεται ορατή από το ηχηρό «όχι» του δημοψηφίσματος του περασμένου Μάη στο «ευρωσύνταγμα» και εκδηλώθηκε πολύ σαφέστερα στις τωρινές κινητοποιήσεις. Γιατί το επίμαχο άρθρο λειτούργησε σαν σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της αγανάκτησης σε μια γενιά που βλέπει ολοένα και πιο ξεκάθαρα ότι η δυνατότητα αξιοπρεπούς επιβίωσής της, μετά ακόμη και από χρόνια και χρήματα επένδυσης σε σπουδές, υποσκάπτεται μέσα από τις πολιτικές επιλογές της γαλλικής κυβέρνησης. Επιλογές αντιδραστικές σε καθαρά αντιλαϊκή φιλοεργοδοτική κατεύθυνση, στο όνομα πάντα της ελευθερίας της αγοράς, του ανταγωνισμού και της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, τις αρχές, δηλαδή, που η ΕΕ έχει θέσει ως άξονά της μέσα από σειρά συμφωνιών, όπως η Στρατηγική της Λισαβόνας, και έχουν αποδεχτεί οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Το τι μέλλει γενέσθαι στη Γαλλία μένει να αποδειχτεί, αφού είναι βέβαιο ότι μέτρα ανάλογα του «Συμβολαίου Πρώτης Πρόσληψης» θα επανέλθουν στο προσκήνιο, είτε με αυταρχικό τρόπο, όπως επιχείρησε η κυβέρνηση ντε Βιλπέν, είτε με «διπλωματικό», όπως πέρασε παρομοίου περιεχομένου μέτρα η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση Ζοσπέν. Το βέβαιο, όμως, είναι ότι ο αγώνας του γαλλικού λαού, όπως και το «όχι» του τον περασμένο Μάη, προκάλεσε πονοκέφαλο όχι μόνο στο Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων, αλλά και στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Γιατί απέδειξε με τον σαφέστερο τρόπο ότι ο ενωτικός αγώνας εργαζομένων και νεολαίας πετυχαίνει νίκες, έστω και αν, στην προκειμένη περίπτωση, μπορεί κανείς να επισημάνει την έλλειψη συνολικού πολιτικού διεκδικητικού πλαισίου, την έλλειψη πολιτικού υποκειμένου, την απουσία επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης. Ετσι κι αλλιώς πάντως, έδειξε ότι δεν υπάρχουν «μονόδρομοι»...