"Ούτε ένα βήμα δεν κάνουμε πίσω, τ' ακούς, ούτε ένα βήμα. Δεν πρόκειται να λυγίσουμε με τίποτα. Τέρμα πια οι υποσχέσεις". Τα λόγια αυτά ακούγονται συνεχώς στα μπλόκα. Λόγια που βγαίνουν από ανθρώπους, που είναι αποφασισμένοι. Λόγια οργής.

"Ούτε ένα βήμα δεν κάνουμε πίσω", λένε οι αγρότες του Παλαμά. Το επανέλαβαν με τη δυναμική παρουσία τους την Τρίτη το απόγευμα οι γυναίκες της Μαγούλας, του Κοσκινά, του Μαραθέα και των άλλων χωριών, που ξεκίνησαν από τα χωριά τους και πήγαν στα μπλόκα για να συμμετάσχουν την πορεία. Το διαβεβαίωσαν και τα παιδιά των αγροτών με τον ίδιο τρόπο. "Το ποτήρι ξεχείλισε", μας είπαν με πείσμα νεαροί αγρότες από το Προάστιο. Ο θεσσαλικός κάμπος κοχλάζει από αγανάκτηση. "Τέρμα η κοροϊδία", λένε σ' όλα τα μπλόκα.

"Είμαι 52 χρονών, μας είπε ο Γρηγόρης Παπαναστασίου και πρώτη φορά στη ζωή μου έχω περιέλθει σε τόσο τραγική κατάσταση. Δουλεύω όλη τη χρονιά και δεν μπορώ να καλύψω ούτε καν τα έξοδα. Η παραγωγή μου φέτος ήταν μειωμένη κατά 59%. Στη μειωμένη παραγωγή ήρθε να προστεθεί και η χαμηλή τιμή του βαμβακιού. Αυτή τη στιγμή πουλάμε το βαμβάκι 180 - 190 δραχμές το κιλό".

Ο Βασίλης Γκιουσιάμης από την Ιτέα Καρδίτσας, μόλις 23 χρόνων, εκπροσωπεί τη νέα γενιά των αγροτών. Από μικρός, όπως μας είπε ο ίδιος, αγάπησε τη γη και ήθελε να μείνει και να εργαστεί στα χωράφια. Στην αρχή, φαίνονταν πως όλα θα πήγαιναν καλά. "Υπήρχαν και μικροαναποδιές, συνεχίζει ο 23χρονος αγρότης, αλλά την επόμενη χρονιά με λίγο περισσότερη δουλιά τα ξεπερνούσαμε. Τα έχει αυτά, άλλωστε, η δουλιά του αγρότη. Τη μια χρονιά δε σου πάει καλά, δουλεύεις περισσότερο την επόμενη χρονιά και τα πράγματα φτιάχνουν. Τα τελευταία, όμως, τρία χρόνια συσσωρεύτηκαν πάρα πολλά προβλήματα. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Φτάσαμε σε απόγνωση".

Οπως μας εξηγεί ο Β. Γκιουσιάμης, "ανοίχτηκε" και έκανε επενδύσεις. Νέος άνθρωπος είναι και χρειάζεται και ρίσκο για να κερδίσεις το μέλλον. Ο νεαρός αγρότης ρίσκαρε. Αγόρασε καινούριο τρακτέρ, ξόδεψε λεφτά για γεωτρήσεις, συλλεκτικές μηχανές κλπ. Πίστευε ότι θα τα βγάλει πέρα. "Σήμερα, όλοι οι αγρότες είμαστε σε δύσκολη κατάσταση, συνεχίζει ο Β. Γκιουσιάμης. Δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Ούτε μπορούμε ν' αλλάξουμε από τη μια στιγμή στην άλλη και να πάμε σε άλλες καλλιέργειες. Δαπανήσαμε πολλά εκατομμύρια μέχρι τώρα για τα μηχανήματα, χωρίς να τα αποσβέσουμε και δεν μπορούμε να πετάξουμε αυτά, αλλά και για να γίνει αυτό χρειάζονται γνώσεις και χρόνος".

Ο Δημήτρης Αθανασός,αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Προαστίων, είναι κατηγορηματικός. "Σήμερα κάνουμε αγώνα επιβίωσης, μας λέει, και δε ζητούμε τίποτα παραπάνω". Για του λόγου το αληθές, βγάζει αμέσως από την τσέπη του σακακιού του όλα τα σχετικά χαρτιά (αποδείξεις, τιμολόγια κλπ.), για να μας αποδείξει ότι φέτος καλλιέργησε 20 στρέμματα βαμβάκι, με αποτέλεσμα να ξοδέψει 760.000 δραχμές και να εισπράξει 540.000 δραχμές. Δηλαδή μετά τη δουλιά ενός έτους, όχι μόνο δεν κέρδισε τίποτα, αλλά "μπήκε μέσα" 220.000 δραχμές.

"Η παραγωγή μου σε βαμβάκι, μας λέει ο Δ. Αθανασός, ήταν 150 δραχμές το στρέμμα και πούλησα το βαμβάκι προς 180 δραχμές το κιλό, εισπράττοντας συνολικά 540.000 δραχμές. Τα έξοδα καλλιέργειας (σπόροι, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, καλλιεργητικά κλπ.) ήταν 38.000 δραχμές το στρέμμα και συνολικά έφτασαν στις 760.000 δραχμές. Σε περίπτωση που πλήρωνα και νοίκι για τα χωράφια, η ζημιά θα ήταν πολύ μεγαλύτερη. Βέβαια, δεν κάνω λόγο για μεροκάματο δικό μου και της οικογένειάς μου".

Αυτή ήταν η πικρή φετινή σοδειά του Δ. Αθανασού. Πώς να μην ξεχειλίσει η οργή αυτού του αγρότη;

Βάζει τα "χαρτιά" του στην τσέπη του ο Δ. Αθανασός και συνεχίζει: "Ολους τους φετινούς μου κόπους τους αφιερώνω στον Τζουμάκα, για να ενημερωθεί, πόσα λεφτά βγάζουν οι αγρότες".

Η περιοχή των Σελάνων Καρδίτσας είναι αυτή που βιώνει τη χειρότερη οικονομική κρίση εδώ και πολλά χρόνια, όπως μας είπε ο Θωμάς Παπαδόπουλος από την Αγ. Τριάδα.Συμμετείχε στην προχτεσινή πορεία, κρατώντας μια βαμβακιά, που δεν παράγει βαμβάκι, αλλά ...καρπούζια. "Καρπουζοβάμβακα, ποικιλία Τζουμάκα, απόδοση 100%" έγραφε μια πινακίδα. "Στα χωριά μας ξαναζούμε την εποχή του '60, τότε που οι άνθρωποι έφευγαν όπως όπως για τη Γερμανία. Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια μετανάστευσαν πάνω από 600 άτομα. Εγκαταλείπουν τα χωράφια τους και γίνονται λαντζέρηδες στη Γερμανία. Οσοι μπορούν να αφήσουν κάπου τα παιδιά τους, φεύγουν".

Ο Γιάννης Κουκούτσης σπούδασε προγραμματισμό και ανάλυση ηλεκτρονικών υπολογιστών στη Θεσσαλονίκη, αλλά γύρισε στον κάμπο. "Δεν μπορούσα να μείνω πίσω από ένα γραφείο. Ηθελα να επιστρέψω στον τόπο μου. Τον αγαπάω τον τόπο μου. Τη γεωργία. Την "καθαρότητά" της". Σήμερα, 27 χρόνων, μοιράζει φυλλάδια με τα αιτήματα των αγροτών στα μπλόκα και υπογραμμίζει ότι, με τις συνθήκες που επικρατούν, η αγροτιά δεν έχει μέλλον: "Ολοι οι αγρότες είναι χρεωμένοι. Προσπαθούν οι κυβερνήσεις να με κάνουν να μετανιώσω για την επιλογή μου, να γυρίσω στη γη. Γι' αυτό και βγαίνω στο δρόμο. Και αγωνίζομαι και θα αγωνίζομαι".

Τον Βαγγέλη Καλφούτζη,επίσης 27 χρόνων, δε χρειάζεται να τον ρωτήσεις τίποτε. Σε πιάνει μόνος του να σου μιλήσει και ο θυμός του δεν μπορεί να αποτυπωθεί στο χαρτί: "Βρήκαμε ένα μηχάνημα από τον πατέρα μας και δεν μπορούμε ούτε να το συντηρήσουμε. Οι αγρότες ξεσηκώθηκαν χωρίς να υποκινούνται από κανέναν. Μόνο από τα προβλήματά τους. Στις πόλεις, δεν ξέρετε σε ποιο σημείο έχουμε φτάσει". Και ο ίδιος συνεχίζει: "Δεν υπάρχουν χρήματα ούτε για να παντρευτείς. Κάνε μια βόλτα από τα χωριά και θα καταλάβεις. Αγόρια, κορίτσια ανύπαντρα". Αυτός, πάντως, είναι "αποκαταστημένος", παντρεμένος και με παιδί. "Και πώς τα βγάζεις πέρα;". "Εγώ το ξέρω...".

Ο Δημήτρης Μαργαριτόπουλος,πρόεδρος του Συνεταιρισμού Αγροτών Κρήνης Φαρσάλων, δηλώνει ΠΑΣΟΚ και οργανωμένος εκεί από το '74. Τονίζει, όμως, ότι όσα λέγονται από τον υπουργό Γεωργίας, περί υποκίνησης της αγροτιάς, λέγονται για να υπονομεύσουν τον αγώνα της. "Αυτά δε μας χωρίζουν. Τα τρακτέρ δεν έχουν χρώμα και το βαμβάκι δεν είναι ούτε κόκκινο, ούτε πράσινο, ούτε μπλε. Είναι άσπρο". Θεωρείται τυχερός, επειδή δε χρωστά για το τρακτέρ του. Το μυστικό, βέβαια, είναι πως έχει να το ανανεώσει από το '56. "Ολοι οι άλλοι χρεωμένοι, αλλά τι να κάνεις; να μην ανανεώσεις τα μηχανήματα; Ετσι, όπως πάνε τα πράγματα, πού να μείνει νέος να δουλέψει; Εμείς θα αγωνιστούμε, μέχρι να δικαιωθούμε. Και στον αγώνα μας θέλουμε συμπαράσταση και συμπαράταξη με τις άλλες παραγωγικές δυνάμεις", καταλήγει.