Η κινητικότητα που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες γύρω από ζητήματα της Αυτοδιοίκησης (ημερίδες, κυβερνητικές ανακοινώσεις, αφιερώματα στο Τύπο, συνεδριάσεις οργάνων της ΤΑ, που δήθεν αντιδρούν στα κυβερνητικά σχέδια) δεν είναι άσχετη με το γεγονός ότι πλησιάζει η ώρα, για να εκφραστεί πρακτικά και στη ζωή, ως ολότητα, μια δραματική αλλαγή στο ρόλο της Αυτοδιοίκησης, αλλαγή που όλο το προηγούμενο διάστημα βρισκόταν στο στάδιο της θεσμοθέτησής της. Το νομοσχέδιο για τα οικονομικά της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης και ορισμένες ακόμα εκκρεμείς νομοθετικές ρυθμίσεις (όπως ο τρόπος ελέγχου των πράξεων της Αυτοδιοίκησης από την κυβέρνηση), που προωθούνται τάχιστα, ολοκληρώνουν ένα θεσμικό πλαίσιο, στην οικοδόμηση του οποίου έχουν συμβάλει ισάξια όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.

Ο,τι κατάκτησε το λαϊκό κίνημα στο πέρασμα δεκαετιών υπέρ ενός θεσμού, που επειδή βρίσκεται κοντά στους δημότες μπορεί να ελέγχεται και να λειτουργεί - σ' ένα βαθμό - γι' αυτούς, παίρνεται πίσω μια και καλή. Η Αυτοδιοίκηση πλέον δεν εντέλλεται, μόνο, να δράσει ως διοικητικό όργανο για την εφαρμογή αντιλαϊκών επιλογών, εξαναγκάζεται να το κάνει. Αυτό που στο όνομα της "αποκέντρωσης" παρουσιάστηκε αρχικά σαν δημοκρατική κατάκτηση, η μεταφορά δηλαδή αρμοδιοτήτων, εμφανίζεται σήμερα στην πράξη σαν θηλιά στο λαιμό. Μια θηλιά που γίνεται όλο και πιο σφιχτή όσο, χρόνο με το χρόνο, αυξάνεται η παρακράτηση πόρων, που δικαιούται η Αυτοδιοίκηση και οι οποίοι αντιστοιχούν σε υπηρεσίες για τις οποίες ο δημότης έχει προπληρώσει και δεν του παρέχονται. Για την εξασφάλιση αυτών των παροχών η Αυτοδιοίκηση υποχρεώνεται να καταφύγει σε πρόσθετη φορολόγηση και στο τέλος αυτό που μένει είναι μια Αυτοδιοίκηση που πλέον λειτουργεί ως επιχείρηση. Που θα πουλά υπηρεσίες, γη, περιβάλλον. Πρόσθετα, σαν τέτοια, υποχρεούται να λειτουργήσει με τους νόμους της αγοράς και να εξασφαλίζει την οικονομική αυτάρκειά της. Να ασκεί, δηλαδή, πολύμορφα το έργο της επιβολής τοπικών φόρων.

Η "αποκέντρωση", τελικά, όπως συμπληρώνεται με την ενίσχυση της Περιφέρειας, αποδεικνύεται ότι είναι η δημιουργία ενός συγκεντρωτικού μηχανισμού. Ενός μηχανισμού που θα περιορίζει ακόμα περισσότερο τη δράση της Αυτοδιοίκησης, θα κάνει πιο έντονη την κρατική παρέμβαση. Στο διά ταύτα, το όλο σύστημα λειτουργεί υπέρ της ανακατανομής προς τα κάτω του μέγιστου δυνατού συνόλου των βαρών της καπιταλιστικής κρίσης. Σε σημείο που δεν πρέπει να θεωρείται μακριά η μέρα που ο δήμαρχος θα προσλαμβάνει και τον τοπικό σερίφη, ώστε να μένουν απερίσπαστες οι κεντρικές κρατικές δυνάμεις καταστολής να αντιμετωπίζουν τον βασικό "εσωτερικό εχθρό...

Μπροστά σε μια τέτοια ορατή πλέον πραγματικότητα, φωνές διαμαρτυρίας μόνο για το τάδε επιμέρους αντιδημοκρατικό μέτρο (π.χ. έλεγχος από τον περιφερειάρχη και όχι από την επιτροπή του άρθρου 18) δείχνουν μόνο το δέντρο. Δίνουν άλλοθι και πεδίο ελιγμών σ' αυτόν που σπέρνει και κάνει όλο και πιο πυκνή τη ζούγκλα του αντιδραστικού νομοθετικού πλαισίου, με το οποίο εδραιώνεται η σύγχρονη αστική δικτατορία. Κι επειδή αιρετότητα δε σημαίνει αυτόχρημα και δημοκρατία, λύση δεν μπορεί να υπάρχει μόνο με την υπεράσπιση του θεσμού, δεν μπορεί να υπάρχει όσο δεν τίθεται αίτημα για μια Αυτοδιοίκηση που θα δρα στα πλαίσια μιας ριζικά αντίθετης πολιτικής.