Χείρα βοηθείας στην κυβέρνηση για να επιβάλει τον ασφυκτικό έλεγχο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση σπεύδει να δώσει ο Συνήγορος του Πολίτη με την ειδική έκθεση για τους ΟΤΑ, που παρουσίασε χτες και παρέδωσε ήδη στον πρωθυπουργό και στην υπουργό Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης. Με αφορμή τον αυξημένο αριθμό αναφορών πολιτών - φθάνει το 25% του συνόλου - για φαινόμενα κακοδιοίκησης και δυσλειτουργίας στους ΟΤΑ, ο Συνήγορος υποστήριξε ότι αυτά τα φαινόμενα κακοδιοίκησης συναρτώνται σε μέγιστο βαθμό με την άρνηση των ΟΤΑ να εφαρμόσουν την κείμενη νομοθεσία!

Παράλληλα, αν και αναγνώρισε ότι το πρόβλημα επιτείνει ο τρόπος με τον οποίο γίνεται από την κεντρική διοίκηση ο έλεγχος νομιμότητας και ο σχετικός πειθαρχικός έλεγχος, ωστόσο θέτει στο απυρόβλητο την κυβέρνηση αφ' ενός γιατί θεωρεί επαρκές το ισχύον νομικό πλαίσιο και από την άλλη, γιατί, όπως είπε ο Ν. Διαμαντούρος, «δεν έχουμε καμία αρμοδιότητα να κρίνουμε τις πολιτικές αποφάσεις»! Ετσι, το κέντρο βάρους μετατοπίζεται στους ΟΤΑ, οι οποίοι κατηγορούνται, αν και όχι στο σύνολό τους, για «πλημμελή απόδοση»! Ως κυριότερα αίτια αυτής της κατάστασης αναφέρονται, η παράβαση των κείμενων διατάξεων, η μη τήρηση των νόμιμων διαδικασιών, η κακή οικονομική διαχείριση και πλημμελής ή ανύπαρκτη άσκηση λεπτομερούς διαχειριστικού ελέγχου, καθώς και η αδυναμία του διοικητικού προσωπικού να ανταποκριθεί στο σύνθετο χαρακτήρα πολλών αιτημάτων και η ελλιπής ενημέρωσή του σχετικά με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.

Στις «βελτιωτικές προτάσεις» του ο Συνήγορος του Πολίτη περιλαμβάνει την άσκηση από τα αρμόδια όργανα (περιφερειάρχες) λεπτομερούς διοικητικού και διαχειριστικού ελέγχου νομιμότητας στις σχετικές πράξεις των διοικητικών οργάνων των ΟΤΑ, καθώς και στην προέλευση των προσωπικών περιουσιακών στοιχείων κατά τη διάρκεια της τετραετούς θητείας τους. Ακόμα προτείνεται η αυστηρή τήρηση των διατάξεων περί προμήθειας και επιβολής ποινών, καθώς και η θέσπιση κοινού ωραρίου λειτουργίας για τις υπηρεσίες των ΟΤΑ που εδρεύουν στην ίδια περιφέρεια. Σαν αντιστάθμισμα προτείνεται ακόμα η ενίσχυση της στελέχωσης και υποδομής των ΟΤΑ με «παράλληλη επιμόρφωση των τοπικών αιρετών εκπροσώπων».

Στην έκθεση επικρίνεται η «ηγεμονική συμπεριφορά πολλών αιρετών εκπροσώπων των ΟΤΑ», ενώ εκτιμάται ότι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο παρέχει στους γενικούς γραμματείς περιφερειών επαρκή μέσα για την άσκηση πειθαρχικού ελέγχου των αιρετών εκπροσώπων των ΟΤΑ. Οσον αφορά την κατηγοριοποίηση των φαινομένων κακοδιοίκησης στους ΟΤΑ, τα περισσότερα εμφανίζονται σε θέματα αστικού και φυσικού περιβάλλοντος (άδειες λειτουργίας καταστημάτων και μονάδων, απαλλοτριώσεις - αποζημιώσεις, αυθαίρετα - κατεδαφίσεις, οικοδομικές άδειες, συνδέσεις με δίκτυα ΕΥΔΑΠ, ΟΤΕ, ΔΕΗ, κλπ.), στα θέματα σχέσεων ΟΤΑ - πολιτών (δημοτικά τέλη, εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων κ.ά.).

Παρουσιάζοντας έναν απολογισμό του συνολικού έργου του ο Συνήγορος ανέφερε ότι τους πρώτους οκτώ μήνες του 2000 υποβλήθηκαν 7.012 αναφορές πολιτών, αριθμός που είναι αυξημένος σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα κατά 60%. Συνολικά από την αρχή της λειτουργίας του θεσμού (Οκτώβρης 1998), έχουν υποβληθεί 15.726 αναφορές από τις οποίες το 33,21% αφορούν στις σχέσεις κράτους - πολίτη, το 28,63% θέματα κοινωνικής προστασίας, το 24,88% θέματα ποιότητας ζωής και το 13,27% θέματα που αφορούν δικαιώματα του ανθρώπου.