Associated Press

Από την προχτεσινή αντιπολεμική διαδήλωση στην Τουρκία

Η πρωθυπουργοποίηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά την εκλογή του ως βουλευτή την Κυριακή και την παραίτηση του Αμπντουλά Γκιουλ, και η ανάθεση της εντολής χτες σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο Αχμέντ Νετσντέτ Σεζέρ στον ηγέτη του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης --βαρύνουσας σημασίας πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία-- ολοκληρώθηκε με ασυνήθιστα μεγάλη ταχύτητα. Το γεγονός ασφαλώς συνδέεται με την προσπάθεια της τουρκικής κυβερνώσας ελίτ να «προλάβει» να συμμετάσχει στα αμερικανικά πολεμικά σχέδια, παρά την αντίθεση της συντριπτικής πλειοψηφίας του τουρκικού λαού.

Την Κυριακή, στην τηλεφωνική επικοινωνία του Ερντογάν με τον Μπους μετά την εκλογή του πρώτου στις επαναληπτικές εκλογές της περιοχής Σίιρτ, ασκήθηκαν από τον Αμερικανό Πρόεδρο «πιέσεις να ανοίξει το τουρκικό έδαφος στα αμερικανικά στρατεύματα το συντομότερο», σύμφωνα με το χτεσινό φύλλο της εφημερίδας «Χουριέτ». Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αγκυρα, Ρόμπερτ Πίρσον, που φέρεται να «εξειδίκευσε» τα αμερικανικά αιτήματα σε συνάντησή του με τον εντολοδόχο πρωθυπουργό, τον κάλεσε να εγκρίνει τη διέλευση «ως την 17η Μάρτη», κατά τις πληροφορίες της ίδιας εφημερίδας. Ο Ερντογάν, που αναμενόταν να υποβάλει στον Πρόεδρο Σεζέρ τη σύνθεση της 59ης τουρκικής κυβέρνησης «το συντομότερο δυνατόν», φέρεται να είναι έτοιμος να ξαναφέρει προς ψήφιση «τροποποιημένο» σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή. Οπως το έθεσε ο απερχόμενος πρωθυπουργός Γκιουλ, «η Τουρκία δεν μπορεί να μείνει στη θέση του θεατή στην περίπτωση πολέμου. Μόλις σχηματιστεί νέα κυβέρνηση, είμαι σίγουρος ότι θα επανεξετάσει το θέμα». Ωστόσο, η επαναφορά μιας πολεμικής «συμφωνίας» ΗΠΑ -Τουρκίας για το Ιράκ (που προβλέπει παροχή δανείων 6-8,5 δισ. δολαρίων στην Αγκυρα), «σκοντάφτει» στο θέμα των Κούρδων, καθώς η Αγκυρα απαιτεί από την Ουάσιγκτον να μην επιτρέψει τη σύσταση κουρδικού κράτους. Πέραν αυτού, δεν είναι σε καμία περίπτωση σίγουρο --ακόμη και μετά την εκλογή Ερντογάν αλλά και την ανοιχτή παρέμβαση του επιτελάρχη στρατηγού Χιλμί Οζκιόκ υπέρ μιας κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης της συμμετοχής στον πόλεμο-- ότι η Βουλή θα το εγκρίνει.

Το γεγονός, εξάλλου, ότι τα αμερικανικά μεταγωγικά στο Ισκέντερουν (Αλεξανδρέτα) κατά πληροφορίες «ξεφορτώνουν» υλικό και στρατεύματα, τα οποία «προωθούνται» σε ενδιάμεσους σταθμούς, το ότι οι ΗΠΑ ήδη ζητούν, σύμφωνα με το «Ρόιτερ», να ανοίξει ο εναέριος χώρος της Τουρκίας αμέσως για κινηθούν μαχητικά των ΗΠΑ προς το Ιράκ, όπως και το ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις προωθούν μηχανοκίνητα στο Ιράκ (500 οχήματα της 20ής Μεραρχίας Τεθωρακισμένων, κατά τη «Μιλιέτ») προκαλεί έντονες λαϊκές αντιδράσεις. Το γεγονός δεν πέρασε απαρατήρητο από τη συντηρητική αντιπολίτευση: ο Ντενίζ Μπαϊκάλ, πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, δήλωνε χτες ότι «η Τουρκία δεν είναι μπανανία» λέγοντας ότι θα φέρει το ζήτημα της άτυπης διέλευσης, που παραβιάζει το άρθρο 92 του Συντάγματος, στη Βουλή «για να διαλευκανθεί πλήρως το ζήτημα».

Αμερικανοί στρατιωτικοί φέρονταν χτες να «προετοιμάζουν» αεροδρόμια και βάσεις εκστρατείας σε τρία στρατηγικής σημασίας σημεία στον κουρδικό θύλακα στο Βόρειο Ιράκ (Ντοχούκ, Ιρμπίλ, Σουλεϊμανίγια) για να αντισταθμίσουν ενδεχομένως τουρκική άρνηση...