Eurokinissi

Αλλη μια καινοτομία των ηγετών της ΕΕ και, ταυτοχρόνως, μια ακόμη ...επιτυχία της Ελληνικής Προεδρίας! Μπροστά στον κίνδυνο να καταλήξει σε ένα μεγάλο φιάσκο η συζήτηση για το Σύνταγμα της ΕΕ, η Σύνοδος της Χαλκιδικής αποφάσισε να χαρακτηρίσει το κείμενο του προέδρου της Συνέλευσης, Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εστέν, «μια καλή βάση εκκίνησης» και να το παραπέμψει για συζήτηση στη Διακυβερνητική Διάσκεψη, τον ερχόμενο Οκτώβρη.

Και η εξέλιξη αυτή πανηγυρίστηκε από τον προεδρεύοντα της ΕΕ, Κ. Σημίτη, ως «σημαντική ημέρα στην πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης», και από τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ρομάνο Πρόντι, «ιστορική ημέρα»...

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της «επιτυχίας» σημειώνουμε ότι ενώ στο αρχικό σχέδιο συμπερασμάτων το κείμενο του Ζ. Ντ' Εστέν χαρακτηριζόταν «βάση διαπραγμάτευσης», στο τελικό κείμενο χαρακτηρίζεται «καλή βάση εκκίνησης», γεγονός που το αποδυναμώνει εντελώς αφού δίνει τη δυνατότητα στη Διακυβερνητική Διάσκεψη να το ρίξει στον κάλαθο των αχρήστων.

Φυσικά, πίσω από αυτή την ορολογία κρύβονται οι μεγάλες αντιθέσεις που εκδηλώθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τη 16μηνη λειτουργία της Συντακτικής Συνέλευσης. Αντιθέσεις που αφορούν στο ποιος θα ηγεμονεύσει στην ΕΕ των είκοσι πέντε κρατών-μελών.

Οι «μάχες» γίνονται μεταξύ «μικρών» και «μεγάλων», αλλά και μεταξύ των «μεγάλων» για θέματα όπως η εκλογή σταθερού (για πέντε χρόνια) προέδρου της ΕΕ, ο αριθμός των μελών της Κομισιόν, η κατάργηση του βέτο για σειρά θεμάτων, η στάθμιση των ψήφων στο Συμβούλιο της ΕΕ, όμως ο πόλεμος γίνεται για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στην Ευρωπαϊκή Ενωση των 450 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Αν το πρώτο συμπέρασμα που βγαίνει και από τη χτεσινή συζήτηση είναι η αποβολή των «μικρών» κρατών-μελών από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι για όλα τα ανοιχτά ζητήματα θεωρείται επικρατέστερη η πιο αντιδραστική εκδοχή.

Ετσι, είτε με τη μια εκδοχή, είτε με την άλλη, οι εργαζόμενοι στα κράτη-μέλη της ΕΕ θα έχουν να αντιμετωπίσουν ένα ενισχυμένο Διευθυντήριο, το οποίο θα τεθεί επικεφαλής της επιχείρησης κατάργησης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Ενα Διευθυντήριο-προπύργιο των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και «στρατηγείο» της επίθεσης κατά των δημοκρατικών ελευθεριών και των ατομικών δικαιωμάτων.

Ο Κ. Σημίτης χαρακτήρισε τη χτεσινή εξέλιξη «συμβιβασμό με τον οποίο μπορεί να γίνει δουλιά» και πρόσθεσε πως είναι ευχαριστημένος γιατί «οι αντιπαραθέσεις εμπεριέχουν τη δημιουργία». Ο πρωθυπουργός διευκρίνισε πως το Συμβούλιο ζήτησε από την επόμενη προεδρεύουσα χώρα της ΕΕ (Ιταλία) τον Οκτώβρη 2003 να ξεκινήσει τις εργασίες της Διακυβερνητικής, ώστε το Σύνταγμα να καταληχθεί ως κείμενο πριν τις ευρωεκλογές της 15ης του Ιούνη 2004. Να υπογραφεί μετά την 1η του Μάη 2004. Οι τρεις υποψήφιες προς ένταξη χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία) θα συμμετέχουν στις εργασίες της Διακυβερνητικής ως παρατηρητές (συζητούν αλλά δεν ψηφίζουν).

Για το επίμαχο, τρίτο μέρος του Συντάγματος, που περιλαμβάνει και το ποια θέματα θα αποφασίζονται με ομοφωνία και ποια με ειδική πλειοψηφία, η συζήτηση θα παραταθεί μέχρι τις 15/7/2004.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης, Β. Ζ. Ντ' Εστέν, υποστήριξε ότι όλα τα μέλη της συνέλευσης, με ελάχιστες εξαιρέσεις» («ευρωσκεπτικιστές», κατά τη ρήση του), θα μπορούσαν να συμφωνήσουν με το κείμενο. Κατόπιν πρόσθεσε ότι ορισμένοι ζήτησαν διορθώσεις, ωστόσο γενικά «δεν είναι συμβιβασμός, αλλά σύνθεση, οικοδόμημα και ισορροπία την οποία επιζητούσαμε επί πολλούς μήνες».

Για το τρίτο μέρος του σχεδίου Συντάγματος είπε ότι σήμερα αποφασίζονται στην ΕΕ με ειδική πλειοψηφία 37 θέματα και το σχέδιο προτείνει 80. Οτι φαίνεται να παραμένει η ομοφωνία ως προϋπόθεση λήψης απόφασης για ζητήματα όπως τα ατομικά δικαιώματα, τα κυριαρχικά δικαιώματα, φορολογικά θέματα και ζητήματα όπως το καθεστώς Κοινωνικής Ασφάλισης κατά χώρα. Για την εξωτερική πολιτική είπε ότι η λήψη αποφάσεων δε γίνεται με ψηφοφορίες, αλλά με «κοινή δράση».

Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι αν γινόταν ψηφοφορία στην ΕΕ για τη θέση της απέναντι στο θέμα του Ιράκ δε θα είχαμε ευρωπαϊκή λύση, αλλά ευρωπαϊκή κρίση. Αναφέρθηκε στον θεσμοθετούμενο υπουργό Εξωτερικών της ΕΕ, λέγοντας πως θα έχουμε κάποιον να εφαρμόσει τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ.

Τέλος, ο Ρ. Πρόντι, πρόεδρος της Κομισιόν, δεν έκρυψε την αντίθεσή του με τη διατήρηση του βέτο, ζητώντας τη λήψη όλων των αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία.