Συναγερμός στα επιτελεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι εσωτερικές οικονομικές εξελίξεις σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο μέτωπο ΕΥΡΩ - δολαρίου οδηγούν στην αναζωπύρωση του πληθωρισμού στα κράτη - μέλη. Αν συνυπολογιστεί ότι ολόκληρη η πολιτική της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης στηρίζεται στο χαμηλό πληθωρισμό τότε γίνεται αντιληπτό γιατί οι τελευταίες εξελίξεις έχουν οδηγήσει σχεδόν σε απόγνωση τους αρχιτέκτονες της ΕΕ. Ηδη άρχισαν να ακούγονται φωνές για μια νέα αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ που θα αφορά ακριβώς στην «ενίσχυση του ΕΥΡΩ», όπως η φωνή του Σαρλ Πασκουά στελέχους του γαλλικού γκολικού κόμματος, ο οποίος δήλωσε ότι το ΕΥΡΩ είναι «εγγενώς ασταθές νόμισμα», δηλαδή ξοφλημένο από γεννησιμιού.

Το ΕΥΡΩ συνέχισε και χτες τον κατήφορό του έναντι του δολαρίου, αφού έσπασε και το φράγμα των 90 σεντς. Ο απολογισμός για το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα είναι στην κυριολεξία τραγικός. Από τις 4 Γενάρη 1999 μέχρι σήμερα έχει χάσει πάνω από το 23% της αξίας του.

Αυτό το νέο στοιχείο, ήρθε να προστεθεί στη συνεχή ανοδική πορεία ενός πολύ σημαντικού δείκτη, του δείκτη νομισματικής κυκλοφορίας (Μ3). Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει τη ρευστότητα που υπάρχει στην αγορά και επομένως έχει άμεση σχέση με την πορεία του πληθωρισμού. Σύμφωνα λοιπόν με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), τον περασμένο Μάρτη έφθασε στο 6,5%, έναντι 6,1% του Φλεβάρη. Η ίδια η ΕΚΤ έχει θέσει σαν «όριο συναγερμού» το 5,9%.

Ολα τα παραπάνω δείχνουν ότι είναι αναπόφευκτη η αύξηση των «ευρωεπιτοκίων» από την ΕΚΤ. Η διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας παρατηρεί τις τελευταίες μέρες το ΕΥΡΩ να κατρακυλάει, μεγάλα κεφάλαια να εγκαταλείπουν το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα για να αναζητήσουν το κέρδος και τη σιγουριά του αμερικανικού δολαρίου. Ηδη Ευρωπαίοι τραπεζίτες προεξοφλούν αύξηση των επιτοκίων σε δύο δόσεις, μια τον Ιούνη και μια ακόμη μέσα στο καλοκαίρι για να συγκρατήσουν όσα κεφάλαια μπορούν και να μειώσουν τη ρευστότητα.

Η διοίκηση της ΕΚΤ προβληματίζεται όμως γιατί η αύξηση των επιτοκίων θα έχει διαφορετικές και αντίθετες επιπτώσεις στις οικονομίες των κρατών - μελών, ανάλογα με το σημερινό επίπεδο της ανάπτυξής τους και τις ιδιομορφίες τους. Αυτό που συστηματικά αγνοήθηκε στην πορεία προς την ΟΝΕ, δηλαδή η ανισόμετρη ανάπτυξη, τώρα αναδεικνύεται σε μείζον οικονομικό και πολιτικό πρόβλημα. Αν θεωρήσουμε ότι η οικονομία του κάθε κράτους - μέλους εκφράζεται με μια διαφορετική εξίσωση με άγνωστο το επιτόκιο, τότε η τοποθέτηση ενός αυξημένου επιτοκίου θα οδηγήσει σε διαφορετικά αποτελέσματα. Για άλλες οικονομίες θετικά, για άλλες όμως αρνητικά. Ειδικά στις οικονομίες που βρίσκονται σε τροχιά ανάπτυξης, το υψηλό επιτόκιο θα οδηγήσει σε πάγωμα, σε άλλες όμως που βρίσκονται σε στάδιο ύφεσης θα οδηγήσει σε ανακούφιση.

Η αναμενόμενη αύξηση του πληθωρισμού θα πλήξει κυρίως τα λαϊκά στρώματα. Ωστόσο στους κόλπους της ΕΚΤ αναπτύσσεται έντονος προβληματισμός, ο οποίος μεταφέρεται και στο Διευθυντήριο των Βρυξελλών, για την επιτάχυνση των λεγόμενων «διαρθρωτικών αλλαγών». Γίνονται μάλιστα εισηγήσεις ώστε η Σύνοδος Κορυφής στο Πόρτο, τον ερχόμενο Ιούνη, να επικεντρώσει τις συζητήσεις της σ' αυτό το θέμα. Πρώτη όμως «σύσταση» για όλες τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών είναι οι σφιχτές μισθολογικές αυξήσεις, τουλάχιστον για τα δυο επόμενα χρόνια, δηλαδή νέα και ακόμη σκληρότερη λιτότητα για τους εργαζόμενους.

Στη δέσμη των «διαρθρωτικών αλλαγών» περιλαμβάνεται η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, δυο τομείς που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων τόσο της ΕΕ, όσο και των ΗΠΑ. Η αυστηροποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής είναι το δεύτερο μέτρο και μεταφράζεται σε αύξηση της φορολογίας και μείωση των κρατικών δαπανών με προτεραιότητα στις δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνουν οι «κεντρικοί τραπεζίτες» στις «διαρθρωτικές αλλαγές» στην αγορά εργασίας και το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης. Εδώ επικεντρώνουν και όλη την πολιτική τους, επιδιώκοντας να ανοίξουν ένα ευρύτατο μέτωπο ανατροπής των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων των εργαζομένων.