Τα εναύσματα μας έρχονται από τη Γαλλία, αλλά δεν περιορίζονται καθόλου εκεί. Από την ιδεολογική φάμπρικα της γαλλικής διανόησης αντιγράφουν συστηματικά κάμποσοι ντόπιοι μεταρρυθμιστές της μαρξιστικής σκέψης. Γενικά, το φαινόμενο που θα σχολιάσουμε είναι πολύ διαδεδομένο στη διάνθιση των ευρωπαϊκών χωρών. Συνδέεται στενά - για να μην πούμε ότι είναι το απαραίτητο συνοδευτικό ιδεολογικό φαινόμενο, το "αριστερό" ψευδο-αντίδοτό της - την ευρωπαϊκή ενοποίηση των μεγάλων κεφαλαιούχων και των πολιτικών εκπροσώπων τους.

Ο όρος "μπουρντισμός" στον τίτλο του άρθρου παραπέμπει στον Γάλλο κοινωνιολόγο Πιερ Μπουρντιέ, φορέα και προπαγανδιστή άκρως ιδεαλιστικών αντιλήψεων για την κοινωνική κίνηση.

Δηλαδή, γυρίζει τον κόσμο ανάποδα, κάνοντας τα δικά του εγκεφαλικά κατασκευάσματα πραγματικότητα. Κανένας άλλος σύγχρονος διανοητής δε διαθέτει τέτοιο μηχανισμό αυτοδιαφήμισης, διάδοσης και προώθησης της σκέψης του, όπως μάθαμε από έγκυρη γαλλική εφημερίδα. Επομένως, δεν είναι το πρόσωπο αυτό, στο οποίο στεκόμαστε, αλλά στο αντι-διαλεκτικό, αντιμαρξιστικό ρεύμα που εκπροσωπεί και είναι από τα πιο διαδεδομένα στη διανόηση αυτή τη στιγμή. Σκοπός του το πώς θα εμποδιστεί, θεωρητικά και επιστημονικά θεμελιωμένα, η λαϊκή δράση, η κίνηση "από τα κάτω" να ενωθεί με την επαναστατική θεωρία.

* * *

Το τελευταίο είναι το ευκολότερο, όπως έχει αποδειχθεί, διότι το "μεσοβέζικο", το λύγισμα της μέσης και τα θεωρητικά μπουρδουκλώματα αμείβονται από το σύστημα εξασφαλίζουν θεσούλες και θέσεις ή το λιγότερο, δημιουργούν αυτή την εντύπωση, ενώ η διάδοση της ταλαιπωρημένης αλήθειας, τιμωρείται υλικά και ηθικά.

Συνεπώς, το κάθε καπιταλιστικό κατεστημένο προωθεί τον διανοούμενο, που το κατορθώνει να αποκτήσει ευρύτερη εμβέλεια στην ως άνω κατεύθυνση για να αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη εμβέλεια.

Στη Γαλλία το σύμπαν ασχολείται με τον "μπουρντισμό" - είτε μέσω της επίθεσης είτε μέσω της υποστήριξης - και ο φορέας του ρεύματος είναι καθηγητής στα εγκυρότερα επιστημονικά ιδρύματα της χώρας του, τα βιβλία του βγαίνουν το ένα μετά το άλλο - ο ίδιος είναι εκδότης κιόλας - υπάρχουν αφιερώματα σε περιοδικά, εφημερίδες κλπ. κλπ.

Ούτε ο αστικός ελληνικός Τύπος δεν είναι αμέτοχος στη διάδοση του "φαινομένου" αυτού. Αρα, αυτή τη στιγμή, καθώς φαίνεται, εξυπηρετεί τη μεγάλη προσπάθεια εξουδετέρωσης του μαρξισμού.

Προβλήθηκε ο "νέος τύπος του διανοούμενου". Είναι αυτός, που κατεβαίνει στους δρόμους μαζί με τους απεργούς και μαζί με τα χτυπημένα από τις νεοφιλελεύθερες κυβερνητικές (κοντροαριστερές!) πολιτικές στρώματα του πληθυσμού, στο όνομα του "αντινεοφιλελευθερισμού". Είναι ο διανοούμενος που έρχεται σε ρήξη με την ακαδημαϊκή φιλοσοφία και "βοηθά στην κατανόηση της κοινωνίας".

* * *

Οφείλουμε να παραθέσουμε κάποια άλλα μαργαριτάρια της σκέψης του, γιατί κάνουν σχολή σαν έκφραση ενός πλατιά διαδεδομένου αυτή τη στιγμή ρεύματος που ξεκόβει τη θεωρία από την πράξη, και έχοντας υπόψη, ότι το '70 ακόμα ήταν πρόθυμος να ενσωματώσει τον Μαρξ στη θεωρητική του σκέψη, (χαρά ο Μαρξ!).

Το '89 (!) έρχεται ο εξορκισμός του Μαρξ με το κάθετο και απόλυτο απόφθεγμα "Οχι. Οι κοινωνικές τάξεις δεν υπάρχουν".

- "Η δημιουργία μιας θεωρίας του κοινωνικού χώρου υποθέτει μια σειρά ρήξεων με τη μαρξιστική θεωρία"

- Ο Μαρξ συνέβαλε στο να "κάνει τις τάξεις να υπάρχουν μέσω κινητοποιήσεων και εντολοδόχων" - "Τα σοσιαλιστικά και κομμουνιστικά κόμματα, τα συνδικάτα έκαναν τις τάξεις να περάσουν από τη δυνάμει κατάστασή τους στην κοινωνική πραγματικότητα".

Ετσι, μάλλον, φαίνεται παραμορφώνει αυτό που είχε πει ο Μαρξ για την εργατική τάξη: θα εξελιχθεί "από τάξη καθεαυτή σε τάξη για τον εαυτό της").- "Μια εργατική τάξη είναι το αποτέλεσμα της δουλιάς συνδικαλιστικών και πολιτικών μηχανισμών, οι οποίοι την κάνουν να υπάρξει μέσω των αντιπροσώπων και των φερεφώνων της".

- Η τάξη είναι απόρροια της θεωρίας και ο μαρξισμός, στο βαθμό που δε σκέφτεται (!) αυτή την "απόρροια της θεωρίας" (δηλαδή, την τάξη ως προϊόν της θεωρίας των τάξεων και των αντιπροσώπων της) αποτελεί "εμπόδιο στη γέννηση μιας επαρκούς θεωρίας του κοινωνικού κόσμου, παρ' όλο που ήταν κάποτε ένα από τα εργαλεία (ο μαρξισμός, δηλαδή) για να κατανοηθεί ο κοινωνικός κόσμος".

Ευτυχώς, όμως, που υπάρχει ο Μπουρντιέ για να αντικαταστήσει τον ελλιπή μαρξισμό, διότι παρουσιάζει τον εαυτό του ως έναν από τους νόμιμους οικοδόμους μιας τέτοιας επαρκούς θεωρίας του κοινωνικού κόσμου.

* * *

Η γενική λογική: εφόσον κλέβουμε από τον Μαρξ για να υπάρχουμε σαν διανοητές, τον εξορκίζουμε.

Στο "όλη η ιστορία είναι ιστορία της πάλης των τάξεων" (Κομμουνιστικό Μανιφέστο) αντιπαρατίθεται, χωρίς επιχείρημα, το "οι κοινωνικές τάξεις δεν υπάρχουν". Αρα, με τον εξορκισμό των κοινωνικών τάξεων εξορκίζεται και η ταξική πάλη και μαζί μ' αυτό και ο πολιτικός φορέας της το κομμουνιστικό κίνημα. Ομως οι δρόμοι, όχι μόνο της Γαλλίας γεμίζουν όλο και πιο τακτικά με διαδηλωτές, όσο βαθαίνουν οι αντιθέσεις του καπιταλιστικού συστήματος.

Η μήπως βλέπουμε κάτι που δεν υπάρχει; Ολοι αυτοί που βγαίνουν στους δρόμους και που ο διανοούμενος συνιστάται να συμπαρασταθεί (αν δεν πάει και ο ίδιος, άνεργος πια, ή άγρια εκμεταλλευόμενος) γιατί παλεύουν, τέλος πάντων;

Αχαρο εγχείρημα να "καταργήσεις" ένα κοινωνικό φαινόμενο τη στιγμή, που το βλέπεις μπροστά στα μάτια σου. Να εξουδετερώσεις αυτή την κοινωνική πράξη των πολλών, αφαιρώντας απ' αυτή την επαναστατική θεωρία, διότι χωρίς επαναστατική θεωρία δεν υπάρχει επαναστατική πράξη. Και αυτό ακριβώς είναι ο στόχος.

Ανεκκε ΙΩΑΝΝΑΤΟΥ