Παιγνίδια εξουσίας για "μεγάλους" στις Βρυξέλλες

Η παραίτηση της Κομισιόν μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης για τα σκάνδαλα. Δηλώσεις που προοιωνίζονται εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). - Η Εκτακτη Ολομέλεια της Κομισιόν αποφάσισε χτες τα χαράματα στις Βρυξέλλες, την πολιτική παραίτηση του συνόλου των 19 επιτρόπων και του προέδρου Ζακ Σαντέρ, απαντώντας έτσι στο "πόρισμα σοφών" του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις "ευθύνες διοικητικής ανεπάρκειας", και "παραμένει σε υπηρεσία" μέχρι να διοριστεί νέος πρόεδρος και να αντικατασταθούν όλα τα μέλη. Πρόκειται για πολιτική αντίδραση της Κομισιόν, αφού οι γενικές κατηγορίες του "πορίσματος" δεν επαρκούσαν για την απόδοση ευθυνών σε ορισμένους επιτρόπους και, εξάλλου, κανείς από τους δέκα επιτρόπουςπου εμπλέκονται από το "πόρισμα" δεν ήταν διαθέσιμος να "απαλλαγεί", αναλαμβάνοντας προσωπικά το κόστος της κρίσης. Οπωσδήποτε οι σχέσεις μεταξύ της Κομισιόν, οργάνου διορισμένου, ισχυρού, με πλατιές "νομοθετικές" αρμοδιότητες και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οργάνου "διακοσμητικού" αλλά εκλεγμένου με ευρωπαϊκές εκλογές, εισέρχονται σε μια φάση έντονης αντιπαράθεσης.Οι χτεσινές αντιθετικές δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν Ζακ Σαντέρ και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ζ. Ρόμπλες, δεν αποτελούν παρά μόνο την αρχή στην κρίση ανάμεσα στα δύο "θεσμικά" όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Τη σύγχυση επιτείνει η στάση του τρίτου "θεσμικού" οργάνου, του Συμβουλίου Υπουργών που εκπροσωπεί τις 15 κυβερνήσεις. Ο προεδρεύων του Συμβουλίου, Γερμανός καγκελάριος Γκ. Σρέντερ, μετά από διμερή συνάντηση με τον Ζ. Σαντέρ, έκανε δηλώσεις στην έδρα του Συμβουλίου στις Βρυξέλλες με τις οποίες λαμβάνει τις αποστάσεις από τη διαμάχη Κομισιόν και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εξέφρασε διαφωνίες τόσο με το "πόρισμα" του Ευρωκοινοβουλίου όσο και με την απόφαση συλλογικής παραίτησης της Κομισιόν και, κατέστησε σαφές, ότι η "θεσμική" κρίση δεν πρόκειται να επηρεάσει και να 'χει επιπτώσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Βερολίνου (24/25 Μάρτη), που έχει "βασικό στόχο" την έγκριση της "Ατζέντας 2000".

Η συλλογική παραίτηση των μελών της Κομισιόν αποτελεί πρωτοφανές γεγονός στην κοινοτική ιστορία.

Αφορμή στάθηκε η σκανδαλολογία του μεγάλου ευρωπαϊκού Τύπου και αιτία οι διαδικασίες που κινήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από τον περασμένο Γενάρη, και κορυφώθηκαν με το "πόρισμα" που δημοσιεύτηκεΔευτέρα απόγευμα. Δευτέρα μεσάνυχτα, η έκτακτη Ολομέλεια της Κομισιόν, αποφασίζει ομόφωνα μετά από δίωρη συνεδρίαση, τη συλλογική παραίτηση των 19 επιτρόπων και του Προέδρου Ζακ Σαντέρ. Σύμφωνα με τη χτεσινή ανακοίνωση της Κομισιόν "η απόφαση αποτελεί μια πολιτική πράξη" και αυτό γιατί, σύμφωνα με την Κομισιόν, στις 146 σελίδες του "πορίσματος" εξετάζονται "ένας περιορισμένος αριθμός ειδικών περιπτώσεων", η "λεπτομερής ανάλυση αποκαλύπτει περιπτώσεις δυσλειτουργικότητας και μια περίπτωση ευνοιοκρατίας", αλλά "δεν υπάρχει καμιά ένδειξη απάτης ή διαφθοράς ούτε προσωπικού πλουτισμού, μέλους της Κομισιόν".

Εξάλλου "από τις έξι περιπτώσεις ατασθαλιών, οι τέσσερις αφορούν πριν το 1995", δηλαδή επί της θητείας του Ζακ Ντελόρ στην Κομισιόν. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, η Κομισιόν "ανέλαβε τις ευθύνες της" παρόλο που εκτιμά ότι "το πόρισμα είναι μη ισορροπημένο".Οι βαριές αυτές κατηγορίες εξηγούν και την απόφαση της Ολομέλειας να αναλάβει "συλλογική ευθύνη" ως πολιτική αντίδραση κατά των "άδικων" κατηγοριών του "πορίσματος" προς ορισμένους επιτρόπους. Και αυτό γιατί κανένας από τους εμπλεκόμενους επιτρόπους δεν προχώρησε σε "οικειοθελή" παραίτηση και δεν προβλέπεται μηχανισμός ατομικών κατηγοριών κατά ξεχωριστού επιτρόπου. Από την πλευρά του ο πρόεδρος Ζακ Σαντέρ δήλωσε "σοκαρισμένος" από το "πόρισμα" και "καθαρός", γεγονός που του επιτρέπει "να συνεχίσει με αξιοπρέπεια και υπευθυνότητα, αν του ζητηθεί". Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χαρακτήρισε "δίκαιο" και "αμερόληπτο" το "πόρισμα", τόνισε ότι "η Κομισιόν Σαντέρ δεν απολαμβάνει πλέον της εμπιστοσύνης", ζήτησε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Βερολίνου να διορίσει νέο πρόεδρο και από τις 15 κυβερνήσεις νέους επιτρόπους, υποστήριξε ότι μέσα στον Απρίλη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να δώσει "εμπιστοσύνη" στη νέα Κομισιόν και, εντός του Μάη να αναλάβει τα καθήκοντά της για πέντε και μισό χρόνια συνολικής θητείας. Σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία, εφόσον η Κομισιόν δεν "απηλλάγη των καθηκόντων", σύμφωνα με το άρθρο 160, "παραμένει σε υπηρεσία μέχρι να αντικατασταθεί" (άρθρο 159). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διορίζει νέο πρόεδρο και οι κυβερνήσεις νέους επιτρόπους. Το άρθρο 159 προβλέπει επίσης ότι "το Συμβούλιο δύναται να αποφασίσει ομόφωνα ότι δε συντρέχει λόγος αντικατάστασης".Ο πρόεδρος και οι επίτροποι "υπόκεινται σε έγκριση" του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (άρθρο 158).

Η γερμανική προεδρία φέρεται να κάνει αντιφατικές δηλώσεις. Χτες το πρωί ο ΥΠΕΞ Γ. Φίσερ, δήλωσε ότι η παραίτηση της Κομισιόν είναι "λογική και νόμιμη" και η "μόνη απόφαση" που θα μπορούσε να ληφθεί μετά τις κατηγορίες για απάτη. Σύμφωνα με τον Γερμανό ΥΠΕΞ, η παραίτηση δεν πρέπει να εκληφθεί ως "τακτική" κίνηση αντιπερισπασμού στη διογκούμενη πίεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αντίθετα ο Γερμανός καγκελάριος Γκ. Σρέντερ, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Ζ. Σαντέρ στις Βρυξέλλες, στην απογευματινή διεθνή συνέντευξη Τύπου αποστασιοποιήθηκε από την κρίση στην Κομισιόν και προσπάθησε απεγνωσμένα να πείσει ότι η "θεσμική" κρίση δε θα έχει επιπτώσεις στη σύνοδο κορυφής του Βερολίνου.Ο Γερμανός καγκελάριος δήλωσε ότι "έχει γνώμη" αλλά δεν πρόκειται να την κοινοποιήσει πριν ολοκληρώσει, ως προεδρεύων του Συμβουλίου, το "γύρο" των ευρωπαϊκών πρωτευουσών που είχε προαναγγείλει για τις μυστικές διαβουλεύσεις περί της "Ατζέντας 2000" πριν το Βερολίνο. Δήλωσε ότι "όλοι λυπούμαστε για τις εξελίξεις αλλά δεν πρέπει να δραματοποιούμε".

Μέχρι το Βερολίνο η Κομισιόν θα συνεχίσει "να διεκπεραιώνει" τις υποθέσεις γιατί συνεχίζει να έχει την "ευθύνη". Για το τι θα γίνει στο Βερολίνο και μετά, ο Γερμανός καγκελάριος "δεν μπορεί να προκαταλάβει". Ερωτηθείς ο Γκ. Σρέντερ, δήλωσε ότι αυτός "προσωπικά" πιστεύει ότι η Κομισιόν "δε θα έπρεπε να παραιτηθεί".Η γερμανική προεδρία επιθυμεί "νέα Κομισιόν", με "γρήγορες διαδικασίες", αλλά διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η Γερμανία δε θα έβλεπε με κακό μάτι μια παράταση της υφιστάμενης Κομισιόν μέχρι τον Ιούνη. Πάντως ο Γκ. Σρέντερ κατέστησε σαφές ότι οι όποιες σχετικές διαβουλεύσεις "έχουν ξεκινήσει, αλλά αυτά τα πράγματα δεν μπορεί να γίνονται δημόσια".