ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (Του απεσταλμένου μας Παναγιώτη ΚΑΚΑΛΗ).-

Η διάσωση του «ευρωσυντάγματος» σε μια παραλλαγή που στο ελάχιστο δε μειώνει την αντιδραστική ουσία του, αποτελεί τον πραγματικό στόχο της συνόδου κορυφής που άρχισε χτες στις Βρυξέλλες.

Από την άποψη αυτή οι λαοί δεν (πρέπει να) έχουν την παραμικρή «αγωνία» μην τυχόν και οδηγηθεί σε «αδιέξοδο» ή «ναυάγιο» η σύνοδος κορυφής, η οποία κατά τ' άλλα, χαρακτηρίζεται από την άγρια διαμάχη μεταξύ των κυβερνήσεων των ισχυρών κρατών - μελών για τη μοιρασιά των ψήφων στα όργανα της ΕΕ και άρα την κατανομή της πολιτικής εξουσίας και επιρροής.

Σε κάθε περίπτωση οι κυβερνήσεις των 27 κρατών - μελών συμφωνούν απόλυτα στην κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης την οποία θα προχωρήσουν με ή χωρίς το «ευρωσύνταγμα».

Δεν είναι διόλου τυχαίο από την άποψη αυτή ότι στο κείμενο των συμπερασμάτων επαναβεβαιώνεται η βούληση των 27 ηγετών για τη συνέχιση των ανατροπών στα συνταξιοδοτικά συστήματα και τις εργασιακές σχέσεις (flexicurity), ενώ «καλωσορίζουν» και την ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης και καταστολής μέσω της έγκρισης της «συνθήκης του Προυμ» (μαζικό φακέλωμα με βάση τα δακτυλικά αποτυπώματα, DNA, επεμβάσεις δυνάμεων καταστολής στα κράτη - μέλη κ.ά.).

Οι αντιθέσεις και η φαγωμάρα μεταξύ των ηγετών της ΕΕ επικεντρώνονται γύρω από τη μοιρασιά των ψήφων και το ποιος θα έχει τον έλεγχο του ευρωοικοδομήματος.

Η γερμανική πρόταση, που έχει αντικαταστήσει τη λέξη σύνταγμα από τη λέξη «συνθήκη» για να διευκολύνει τις κυβερνήσεις Γαλλίας, Ολλανδίας και Βρετανίας να μην κάνουν δημοψηφίσματα, βρέθηκε στο «τραπέζι» των «27» χτες το βράδυ. Σήμερα τα παζάρια θα κορυφωθούν, αλλά οι πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας είναι μοιρασμένες.

Βασικός στόχος της γερμανικής προεδρίας και της μεγάλης ομάδας των κρατών - μελών που έχουν ήδη εγκρίνει το «ευρωσύνταγμα», είναι να υπάρξει σήμερα πολιτική απόφαση με δυο σκέλη:

Πρώτον, να υπάρξει εντολή για διακυβερνητική που θα καταλήξει σε μια ακριβή διατύπωση για τη νέα «συνθήκη» μέχρι το τέλος του 2007 ώστε να εγκριθεί στη συνέχεια από τα κράτη - μέλη και η υπόθεση να λήξει μέχρι τις ευρωεκλογές του 2009.

Δεύτερον, να υπάρξει συμφωνία στο πολιτικό πλαίσιο, δηλαδή στα ζητήματα που έχουν εκφραστεί διαφωνίες και που παραμένουν ανοιχτά. Ως τέτοια αναφέρονται, η θεσμοθέτηση μόνιμου προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η καθιέρωση «υπουργού Εξωτερικών» της ΕΕ, διατήρηση της αρχής της διπλής πλειοψηφίας στα όργανα της ΕΕ - (σ.σ. αποφάσεις δηλαδή λαμβάνει μόνο όταν συμφωνεί το 55% των κρατών - μελών - 15 κράτη τουλάχιστον και που αντιπροσωπεύουν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ) - η υπεροχή του κοινοτικού δικαίου στο εθνικό κ.ά.

Μέχρι χτες η Πολωνία και η Βρετανία επέμεναν στις θέσεις τους και η διαμάχη συνεχίζεται και σήμερα εν μέσω εκβιασμών, παζαριών και πιέσεων.

Προκειμένου να υπάρξει συμφωνία, η γερμανική προεδρία, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, έχει αποδεχτεί να μην υπάρχει «υπουργός Εξωτερικών», ενώ προσφέρει επίσης τη δυνατότητα στα κράτη - μέλη να μην αποδεχτούν την «κοινοτική» πολιτική στον τομέα της δημόσιας τάξης και δικαιοσύνης, όπως ζητά η Βρετανία.

Η κυβέρνηση της τελευταίας απειλεί με βέτο στην περίπτωση που δεν πάρει αυτά που επιθυμεί. Χαρακτηριστική από την άποψη αυτή και η δήλωση της Βρετανίδας υπουργού Εξωτερικών ότι «καμία συμφωνία είναι προτιμότερη από μια κακή συμφωνία». Συμπλήρωσε επίσης με νόημα ότι η Βρετανία επιθυμεί μια Ευρώπη «κυρίαρχων κρατών, όχι ένα υπερκράτος». Επίσης, ο Πολωνός πρωθυπουργός Γιάροσλαβ Καζίνσκι, δήλωσε πως παραμένουν «εξαιρετικά υψηλές» οι πιθανότητες να ασκήσει η χώρα του βέτο.

Από την πλευρά των υποστηρικτών της νέας συνταγματικής συνθήκης επισείεται η απειλή ότι αν δεν υπάρξει σήμερα συμφωνία, τότε πρέπει η ΕΕ να προχωρήσει με όσους συμφωνούν - «ενισχυμένη συνεργασία» - όπως έγινε με την ΟΝΕ και το ευρώ.

Ενδεικτική είναι η δήλωση που έκανε προσερχόμενος στη σύνοδο κορυφής ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος πρόβαλε τον κίνδυνο μιας Ευρώπης «δυο ταχυτήτων» σε περίπτωση αποτυχίας της συνόδου. Επίσης τόνισε, ότι «εάν δεν υπάρξει ευρωπαϊκή συνθήκη δεν υπάρχει χώρος για περαιτέρω διεύρυνση της ΕΕ».

Σταθερός όμως στις θέσεις της Βρετανίας εμφανίστηκε ο Τ. Μπλερ, ο οποίος προσερχόμενος στη σύνοδο ξεκαθάρισε ότι θα επιμείνει στις «τέσσερις κόκκινες γραμμές» (διατήρηση ομοφωνίας σε θέματα εξωτερικής πολιτικής ή εσωτερικής ασφάλειας - δικαιοσύνης, να μην έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων κ.ά.).

Υπέρ της διατήρησης του «ευρωσυντάγματος» - το οποίο άλλωστε έχει εγκρίνει από κοινού με το ΠΑΣΟΚ στη Βουλή - τάχθηκε μαχητικά ο Κ. Καραμανλής στις Βρυξέλλες.

Σ' όλους τους τόνους ο Ελληνας πρωθυπουργός διακήρυξε ότι πρέπει να γίνουν ελάχιστες αλλαγές στο αρχικό κείμενο του «ευρωσυντάγματος», ενώ υιοθέτησε δημόσια την «απειλή» για δημιουργία «Ευρώπης δυο ταχυτήτων» στην περίπτωση που δεν υπάρξει σήμερα συμφωνία.

«Η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης βρίσκει την Ελλάδα ανάμεσα στα κράτη - μέλη που πρωτοστατούν στην προσπάθεια υιοθέτησης της Συνταγματικής Συνθήκης», τόνισε μιλώντας χτες το μεσημέρι στα εγκαίνια του νέου κτιρίου της μόνιμης ελληνικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες.

Καυχήθηκε μάλιστα ότι «ανήκουμε στο σκληρό πυρήνα της ομάδας των κρατών που στηρίζουν ενεργά την ευρωπαϊκή ιδέα». Αργότερα μιλώντας στους ομοϊδεάτες του στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) έκανε πιο συγκεκριμένη την επιχειρηματολογία του, η οποία ταυτίζεται μ' αυτή των υπολοίπων 17 κρατών - μελών που έχουν ήδη εγκρίνει το «ευρωσύνταγμα».

Συγκεκριμένα, ο Κ. Καραμανλής, άσκησε κριτική στους «διαφωνούντες» επισημαίνοντας ότι όλοι είχαν υπογράψει το «ευρωσύνταγμα» το 2004. «Οφείλουμε να τιμούμε την υπογραφή μας», είπε με νόημα, ενώ περνώντας στην αντεπίθεση αναρωτήθηκε «ποιος είπε ότι οι 18 (σ.σ. που έχουν εγκρίνει το «ευρωσύνταγμα») - είναι πλήρως ευχαριστημένοι μ' αυτό το κείμενο;». (!)

Εμφανίστηκε γενναιόδωρος απέναντι... στη Γαλλία και την Ολλανδία λέγοντας ότι «βεβαίως να διευκολυνθούν οι δυο αυτές χώρες, αλλά σε καμία περίπτωση οι αλλαγές στο "ευρωσύνταγμα" δεν πρέπει να ακουμπούν την ουσία» (!)

Αφού απέκρουσε τις «επιμέρους διεκδικήσεις» από ορισμένα κράτη - μέλη με το επιχείρημα ότι μπορεί να διαταραχθεί η γενική λειτουργία της ΕΕ, κατέληξε δηλώνοντας έτοιμος να προχωρήσει σε μια «Ευρώπη δύο ταχυτήτων».

«Προσωπικά δηλώνω ότι αν δεν επιτευχθεί συμφωνία (σ.σ. στη σύνοδο κορυφής) είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε με εκείνους που επιθυμούν περισσότερη Ευρώπη».