Το ΝΑΤΟ αποφάσισε ότι δεν μπορεί να συνεχίσει τις σχέσεις του με τη Ρωσία σαν να μη συμβαίνει τίποτα, εξαιτίας των ενεργειών της Μόσχας στη Γεωργία, σύμφωνα με ανακοίνωση των υπουργών Εξωτερικών των 26 χωρών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. «Αποφασίσαμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε επαφές όπως συνήθως», αναφέρεται στο κείμενό τους μετά από την έκτακτη σύνοδό τους χτες στις Βρυξέλλες, με αφορμή τη διένεξη στη Νότια Οσετία. Επιπλέον, συμφώνησαν να συγκροτηθεί ένα νέο «φόρουμ» («Επιτροπή ΝΑΤΟ - Γεωργίας») για την ενίσχυση των σχέσεων με την Τιφλίδα.

Οι 26 ΥΠΕΞ συναντήθηκαν κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ, για να επαναβεβαιώσουν τη στήριξή τους στο γεωργιανό καθεστώς. Η σύνοδος έγινε εν μέσω εκτιμήσεών τους ότι η υποσχεθείσα από τη Μόσχα αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από τη Γεωργία καθυστερεί. Αλλωστε, όπως δήλωσε μετά το πέρας της συνόδου ο γγ του ΝΑΤΟ, Γιαπ Ντε Χουπ Σέφερ, δεν υπάρχει «καμία προς το παρόν ένδειξη για ρωσική αποχώρηση από τη Γεωργία», κι επίσης ότι η Ρωσία δε σέβεται, «προς το παρόν», το ειρηνευτικό σχέδιο που εγκρίθηκε από τον Ρώσο Πρόεδρο, Ντμίτρι Μεντβέντεφ.

Ο γγ του ΝΑΤΟ συμπλήρωσε πως οι ρωσικές δυνάμεις πρέπει να επιστρέψουν στις θέσεις που είχαν στις 6 του Αυγούστου, και μέχρι τα ρωσικά στρατεύματα να αποχωρήσουν από τη Γεωργία δε βλέπει να υπάρχει ενδεχόμενο για συναντήσεις μεταξύ χωρών του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. «Ασφαλώς δεν έχουμε την πρόθεση να κλείσουμε όλες τις πόρτες», ανέφερε, αλλά «τα ρωσικά στρατεύματα πρέπει να αποσυρθούν στις πριν από την κρίση θέσεις τους».

Στη σύνοδο η Ουάσιγκτον κάλεσε τις άλλες χώρες του ΝΑΤΟ να εξετάσουν τουλάχιστον την αναστολή συναντήσεων σε υπουργικό επίπεδο με τη Ρωσία, αλλά η Βρετανία και άλλοι απάντησαν πως θα ήταν αντιπαραγωγικό να κοπούν κανάλια επικοινωνίας με τη Μόσχα τώρα. Γενικά οι ΗΠΑ έχουν στόχο να δεσμεύσουν τις υπόλοιπες χώρες - μέλη για την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας και της Γεωργίας στη Συμμαχία, προκειμένου να αποτραπεί ο «στρατηγικός στόχος» της Μόσχας να σταματήσει η διεύρυνση του ΝΑΤΟ σε περιοχή που θεωρεί ζώνη επιρροής της.

Η Κοντολίζα Ράις έλεγε χαρακτηριστικά λίγο πριν από τη σύνοδο: «Θα στείλουμε το μήνυμα ότι δεν πρόκειται να επιτρέψουμε ποτέ στη Ρωσία να χαράξει μία νέα κόκκινη γραμμή μπροστά από τα κράτη που ακόμη δεν έχουν ενταχθεί στις βορειοατλαντικές δομές, όπως η Γεωργία και η Ουκρανία (...). Είμαστε αποφασισμένοι να αρνηθούμε τους στρατηγικούς στόχους της Μόσχας». Πάντως, βεβαίωνε ότι δε θα προσπαθήσει να επισπεύσει την ένταξη της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ, θέμα που επανεξετάζεται το Δεκέμβρη.

Μετά το πέρας της συνόδου ο Βρετανός ΥΠΕΞ, Ντέιβιντ Μίλιμπαντ, δήλωσε πως οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν ότι η Ρωσία παραβίασε το διεθνές δίκαιο με τη στρατιωτική εισβολή της στη Γεωργία: «Σήμερα δεν υπήρξαν διαιρέσεις. Τα μέλη του ΝΑΤΟ ήταν σαφή πως η Ρωσία παραβίασε το διεθνές δίκαιο καθώς και τους κανόνες του διεθνούς παιγνιδιού». Πρόσθεσε πως η Ρωσία πρέπει να κατανοήσει τις συνέπειες των ενεργειών της: «Η Ρωσία δεν τήρησε τις δεσμεύσεις της και αυτό έχει σοβαρές συνέπειες στην εμπιστοσύνη της οποίας χαίρει η Ρωσία ως διεθνής εταίρος».

Εξάλλου, σε δηλώσεις του που δημοσιεύτηκαν χτες στην εφημερίδα «Times» ήταν σαφέστερος: «Οφείλουμε να επιβεβαιώσουμε τη δέσμευση που διατυπώθηκε στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Απρίλιο για την ένταξη της Ουκρανίας και της Γεωργίας». Αλλά τάχθηκε κατά του αποκλεισμού της Ρωσίας από την Ομάδα των 8 περισσότερο βιομηχανοποιημένων χωρών («G8»), επισημαίνοντας ωστόσο ότι η Ομάδα των 7 (πλην Ρωσίας) πρέπει να είναι έτοιμη να δραστηριοποιηθεί απέναντι στην παραβίαση των κοινών «αξιών» των χωρών αυτών, όπως εκφράστηκε από τη Ρωσία στη σύρραξη με τη Γεωργία.

Από την πλευρά του Βερολίνου ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Φρανκ - Βάλτερ Σταϊνμάιερ, κάλεσε τη Ρωσία να αποσύρει τις στρατιωτικές της δυνάμεις «τουλάχιστον από τον πυρήνα της Γεωργίας», ώστε να επιτευχθεί «βιώσιμη εκεχειρία» στην περιοχή: «Πιέζουμε τη Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματά της τουλάχιστον από τον πυρήνα της Γεωργίας» για «να γίνουν δυνατές οι συνομιλίες για βιώσιμη εκεχειρία. Το σημαντικότερο αυτή τη στιγμή είναι η σταθεροποίηση της ακόμη εύθραυστης κατάστασης». Ωστόσο, δε διευκρίνισε εάν ο όρος «πυρήνας» της Γεωργίας εξαιρεί Αμπχαζία και Νότια Οσετία.

Ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Μπερνάρ Κουσνέρ, με το γνωστό δακρύβρεχτο ύφος του, δήλωσε ότι το Παρίσι «είναι πολύ απογοητευμένο (...) επειδή η Ρωσία δε σεβάστηκε τη δέσμευσή της να αποσύρει τις στρατιωτικές της δυνάμεις από τη Γεωργία». Συμπλήρωσε ότι με τη στάση αυτή της Ρωσίας αρχίζει «να αμφιβάλλει και για τον εαυτό του» και ότι «ελπίζουμε ακόμα να τηρήσει τον λόγο που έδωσε ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ». Προανήγγειλε δε τηλεφωνική επικοινωνία του Προέδρου της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, με τον Ρώσο Πρόεδρο.

Στο μεταξύ, ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) ανακοίνωσε πως η Γεωργία συμφώνησε στην ανάπτυξη επιπλέον στρατιωτικών «παρατηρητών» του Οργανισμού. «Μόλις μίλησα με τον Πρόεδρο Σαακασβίλι και μου έδωσε ο ίδιος προσωπικά το πράσινο φως», δήλωσε ο Φινλανδός ΥΠΕΞ, Αλεξάντερ Στουμπ, ο οποίος προεδρεύει του ΟΑΣΕ. Νωρίτερα είχε δηλώσει πως και η Ρωσία συμφώνησε στην αποστολή 20 στρατιωτικών παρατηρητών του ΟΑΣΕ στην περιοχή δίπλα στη ζώνη σύγκρουσης στη Νότια Οσετία.

Με τη σειρά της η Ελληνίδα ΥΠΕΞ, Ντόρα Μπακογιάννη, δήλωσε ότι «πρέπει το ταχύτερο δυνατόν να περάσουμε από το σημερινό στάδιο της κατάπαυσης του πυρός στην επιστροφή στο status quo ante, δηλαδή στην προηγούμενη κατάσταση. Αυτό είναι το απαραίτητο πρώτο βήμα για την έναρξη ουσιαστικού διαλόγου με σκοπό την οριστική λύση κατόπιν διαπραγματεύσεων. Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η εφαρμογή των συμφωνηθέντων, δηλαδή η εφαρμογή των έξι σημείων με τα οποία δεσμεύτηκαν και η Ρωσία και η Γεωργία και η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων».

Ακολούθως χαρακτήρισε το διάλογο ΝΑΤΟ - Ρωσίας «μεγάλης σημασίας». Συνέχισε ότι η Ελλάδα «ετάχθη υπέρ της συνέχισης του διαλόγου αυτού σε όλα τα επίπεδα, όπως και αρκετές άλλες χώρες», ωστόσο έσπευσε κι αυτή να ξεκαθαρίσει τις ΝΑΤΟικές θέσεις. Οτι η σχέση ΝΑΤΟ - Ρωσίας βασίζεται σε ορισμένες «θεμελιώδεις αρχές. Προεξάρχουσα θέση έχει ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών. Αλλωστε η αρχή αυτή μαζί με εκείνη της μη προσφυγής στη βία αποτελούν σταθερές αρχές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής». Αρχή βέβαια που εύκολα παρακάμφθηκε όταν ο δικομματισμός έδινε τη Σούδα, το Ακτιο και ό,τι άλλο μπορούσε για να βομβαρδίζονται οι λαοί της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ και του Αφγανιστάν.

Αναφερόμενη δε στην παράλληλη έκτακτη σύγκληση της τρόικας του ΟΑΣΕ (η Ελλάδα αναλαμβάνει την προεδρία του για το 2009) εξέφρασε την ικανοποίησή της επειδή θα σταλούν διεθνείς παρατηρητές του ΟΑΣΕ στη συγκεκριμένη περιοχή («θα πάνε λοιπόν 20 και ελπίζουμε ότι θα είναι η αρχή για να πάνε και άλλοι διεθνείς παρατηρητές. Θα φθάσουν στον αριθμό των 100»). «Η Ελλάδα ως η επόμενη προεδρία είναι έτοιμη να συμμετάσχει δραστήρια σ' αυτήν την υπόθεση», κατέληξε, δείχνοντας και το ρόλο του μικρού ιμπεριαλιστή που θέλει να παίξει η ελληνική κυβέρνηση, επιδιώκοντας κι αυτή ΝΑΤΟ και ΕΕ να πατήσουν με κάθε τρόπο και μέσο «πόδι» στον Καύκασο, και συνεπώς να ανάψουν νέες φωτιές στα μέτωπα των ήδη οξυμένων ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.

Μέσα σε όλη αυτή τη συμπαιγνία το ΠΑΣΟΚ είδε τι; Ηττα της «ακραίας» εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως είπε ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Εξωτερικών, Ανδρέας Λοβέρδος. Μάλιστα, περίπου παραπονέθηκε επειδή η «απερχόμενη διοίκηση του Προέδρου Μπους ούτε πείθει, ούτε διαμορφώνει πλειοψηφικούς συσχετισμούς». Τέλος, ζήτησε «περιορισμό των μονομερών ενεργειών, διά των οποίων επιχειρείται η δημιουργία τετελεσμένων», αλλά χωρίς να τολμά να πει ευθέως σε ποιον αναφέρεται: Στην επίθεση που πρώτο έκανε εναντίον της Νότιας Οσετίας το καθεστώς της Τιφλίδας ή στη συντριπτική απάντηση που του επιφύλαξε η ιμπεριαλιστική Ρωσία;