Παπαγεωργίου Βασίλης

Από την πλευρά του ο ΓΓ του ΟΗΕ Κ. Ανάν, που βρέθηκε στο Στρασβούργο για σειρά επαφών, έκανε χτες δηλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες «και τα δύο μέρη έχουν παρεξηγήσει τις προθέσεις μου», όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις.

Ο Κ. Ανάν, σε μια προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων, προέβη σε «διορθωτικές» δηλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες «η αναφορά σε δύο ισότιμα μέρη στη Νέα Υόρκη, υπονοούσε ότι η ισοτιμία θα προκύψει από συνολική διευθέτηση με σεβασμό των ψηφισμάτων, και δεν προδίκαζε καθόλου το τελικό αποτέλεσμα». Παρ' όλα αυτά ο ΓΓ του ΟΗΕ «παραμένει» στο πλαίσιο διαπραγμάτευσης του τελευταίου γύρου.

Η Ολομέλεια του ΕΚ ενέκρινε χτες με μεγάλη πλειοψηφία την περιοδική «έκθεση - πλαίσιο» του Γερμανού χριστιανοδημοκράτη ευρωβουλευτή Ελμ. Μπροκ για το σύνολο της διεύρυνσης, μέρος της οποίας αποτελούσε και η έκθεση Πος για την Κύπρο. Οι εκθέσεις του ΕΚ θα προετοιμάσουν την αντίστοιχη «κρίση» της Κομισιόν για τη διεύρυνση που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί στις 8 Νοέμβρη.

Τόσο η Ολομέλεια του ΕΚ, όσο και ο αρμόδιος επίτροπος Γερμανός Γκ. Φερχόιγκεν, που έκανε δηλώσεις στο Στρασβούργο κατέστησαν απόλυτα σαφές ότι «θα διασφαλιστεί η αρχή της διαφοροποίησης και της μοναδικότητας», ώστε η κάθε υποψήφια χώρα να κριθεί, τελικά, ξεχωριστά.

Οσον αφορά συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα το ΕΚ θέτει ως «όριο» το 2004, αλλά η Κομισιόν αρνείται να διεσμευτεί. Οπωσδήποτε η διαδικασία ένταξης θα 'ναι πολύχρονη και η τελική κρίση για την προσχώρηση παραμένει στη διακριτική ευχέρεια των ευρωπαϊκών «μεγάλων δυνάμεων», οι οποίοι και θα αποφασίσουν τελικά, σύμφωνα με τα συμφέροντά τους, αν θα βαρύνουν περισσότερο τα οικονομικά ή τα πολιτικά κριτήρια.

Από τις εκθέσεις του ΕΚ διαφαίνεται, πάντως, μια γενικόλογη «ευνοϊκή» αντιμετώπιση όλων των υποψηφίων χωρών, εκτός των δύο βαλκανικών, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας και δευτερευόντως, της Σλοβακίας.

Η έκθεση Πος για την Κύπρο είναι γενικά «ικανοποιητική», αλλά ορισμένα σημεία πρέπει να προσεχτούν ιδιαίτερα. Εκτός από την εκφρασμένη «απαισιοδοξία» για τις διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ υπάρχουν δύο άλλες παράξενες αναφορές. Στην παράγραφο 26 αναφέρεται ότι «η ΕΕ, λόγω των δεσμών που έχει με την Κύπρο και με τις εγγυήτριες δυνάμεις της ανεξαρτησίας της Κύπρου βάσει των Συνθηκών του Λονδίνου και της Ζυρίχης, θα πρέπει να αναθέσει στον Υπατο Εκπρόσωπό της για την ΚΕΠΠΑ (τον Χ. Σολάνα) να επιδιώξει, με τις δύο κυπριακές κοινότητες, τα άλλα τρία ενδιαφερόμενα μέρη (Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία) και τα Ηνωμένα Εθνη, την εξεύρεση λύσης που θα συνεκτιμά την προοπτική προσχώρησης της Κύπρου». Και στο επόμενο εδάφιο 26 έψιλον αναγράφεται: «Οι υπάρχουσες στρατιωτικές βάσεις θα τεθούν στη διάθεση της ΚΕΠΠΑ, κατά τρόπον, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την ΕΕ για την εκτέλεση αποστολών».

Η τουρκική πλευρά απάντησε αμέσως στην έκθεση Πος, με χτεσινή ανακοίνωση προς τον Τύπο του Τούρκου πρέσβη Nihat Akyol, μόνιμου αντιπροσώπου της Τουρκίας στις Βρυξέλλες με την οποία εκφράζονται «ανησυχίες». Η τουρκική πλευρά διαμαρτύρεται για τις αναφορές της έκθεσης Πος στην τουρκική επέμβαση και κατοχή του 1974, επιμένει σ' όλα τα σημεία της τουρκικής «ερμηνείας» του Ελσίνκι, εκφράζει δυσαρέσκεια για την «παρότρυνση» προς τους Τουρκοκύπριους «να συμμετάσχουν, άνευ όρων, στην αντιπροσωπεία της νόμιμης κυβέρνησης της Κύπρου, για να διαπραγματευτούν την προσχώρηση» και υπενθυμίζει σθεναρά ότι στην Ανατολική Μεσόγειο η επιρροή της ΕΕ μπορεί να ενισχυθεί μόνο διαμέσου της Αγκυρας.