Η Αλβανία είναι ίσως η μόνη χώρα των Βαλκανίων στην οποία ο «αντιαμερικανισμός» είναι άγνωστη λέξη. Πριν έξι-επτά χρόνια, ο επισκέπτης των Τιράνων δεν μπορούσε παρά να απορήσει όταν έβλεπε την αμερικανική πρεσβεία σε αυτή τη μικρή και πάμπτωχη χώρα. Στα περίχωρα των Τιράνων, η οποία ήταν μια πόλη σε διάλυση, έβλεπε κανείς ένα συγκρότημα κατοικιών, που έμοιαζε να ήρθε από το μέλλον, αν το συνέκρινε με τη γενικότερη εικόνα της αλβανικής πρωτεύουσας. Αυτό το συγκρότημα φιλοξενούσε γύρω στους τρεισήμισι χιλιάδες Αμερικανούς και αποτελούσε την αμερικανική αποστολή στην Αλβανία. Το μέγεθος της αποστολής ήταν τεράστιο, αλλά δικαιολογημένο. Η αποστολή αυτή εργάστηκε για να στήσει το σημερινό σκηνικό, όπως αυτό διαμορφώθηκε με την επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κόσσοβο.

Ο αλβανικός εθνικισμός και μεγαλοϊδεατισμός υποθάλπεται συστηματικά από την Ουάσιγκτον, καθώς, όπως μεταφέρουν Αμερικανοί διπλωμάτες σε Ελληνες συναδέλφους τους, «ο αλβανικός παράγοντας αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή». Η παροχή εξοπλισμού και η τεχνική και οικονομική υποστήριξη των Αμερικανών στον Απελευθερωτικό Στρατό Κοσσυφοπεδίου (KLA) είναι γνωστή, όπως γνωστός είναι και ο τρόπος με τον οποίο αυτός ο «στρατός» αξιοποιήθηκε.

Κάτι που ίσως, προς το παρόν, είναι λιγότερο γνωστό, αλλά σύντομα θα αρχίσει να διατυπώνεται με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια και ένταση από τους Αμερικανούς, είναι η επιθυμία της Ουάσιγκτον να αναβαθμιστούν οι σχέσεις της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ηδη, έχει δρομολογηθεί η έναρξη μιας διαδικασίας με στόχο την προώθηση σε πολιτικό και κυρίως σε οικονομικό επίπεδο των ευρωαλβανικών σχέσεων. Με άλλα λόγια, οι Αμερικανοί πιέζουν τους Ευρωπαίους να πληρώσουν, στην κυριολεξία, την αναδιάρθρωση της αλβανικής οικονομίας μέσα από κοινοτικά κονδύλια, τα οποία προφανώς δίδονται με την προσδοκία πολλαπλάσιων μελλοντικών κερδών.

Τα κέρδη ωστόσο της Ουάσιγκτον στην Αλβανία είναι άμεσης απόδοσης. Οι Αμερικανοί, έχοντας πατήσει πόδι στην Αλβανία, ελέγχουν απόλυτα το πολιτικό σκηνικό της γειτονικής χώρας και, αξιοποιώντας τον αλβανικό μεγαλοϊδεατισμό, δικαιολογούν τη στρατιωτική τους παρουσία στο Κόσσοβο. Και όπως έλεγε ένας Ελληνας αξιωματικός, που υπηρέτησε στην ελληνική δύναμη στο Κοσσυφοπέδιο, «μόνο όποιος έχει δει με τα μάτια του το μέγεθος και την ποιότητα της αμερικανικής βάσης στο Κόσσοβο θα μπορέσει να καταλάβει ότι οι Αμερικανοί δεν ήρθαν εδώ για να φύγουν σύντομα».

Ολα αυτά δε θα αποτελούσαν ιδιαίτερο πρόβλημα για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία - έτσι και αλλιώς - δεν αμφισβητεί το αμερικανικό παιχνίδι στην περιοχή. Τουναντίον, μάλιστα, συμμετέχει στη σκακιέρα, έχοντας αναλάβει το ρόλο του αξιωματικού ή «τρελού» - όπως λέγεται στο σκάκι - για λογαριασμό των «μαύρων», με τα οποία παίζουν οι Αμερικανοί.

Τα πράγματα, όμως, «σκουραίνουν» γιατί ο αλβανικός εθνικισμός στρέφεται και κατά της ελληνικής εθνικής μειονότητας που ζει στη Νότια Αλβανία. Τώρα, λοιπόν, που γίνεται ολοένα και πιο φανερό ότι η «βασίλισσα» της Βαλκανικής, για τους Αμερικανούς, είναι η Αλβανία, η ελληνική κυβέρνηση θυμήθηκε ότι υπάρχει ελληνική μειονότητα και αποφάσισε να προστατέψει «τα δικαιώματά της», χρησιμοποιώντας τη συμμετοχή της στην ΕΕ, η οποία θα πληρώσει σε χρήμα τη μετατροπή του αλβανικού κράτους σε αξιόπιστο εργαλείο για την αμερικανική εξωτερική πολιτική!

Ετσι, η ελληνική κυβέρνηση, αφού δεν έκανε τόσα χρόνια τίποτε για να μη μετατρέψει τους «βορειοηπειρώτες» σε μετανάστες στην Ελλάδα, άρχισε να κόπτεται για τα δικαιώματά τους και παζαρεύει τη συμφωνία της για τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις προς την Αλβανία, με δεσμεύσεις για την προστασία τους.

Ισως, τελικά, η ελληνική κυβέρνηση τις εξασφαλίσει αυτές τις δεσμεύσεις. Πόσους, όμως, άραγε θα αφορούν; Πόσοι Ελληνες μειονοτικοί έμειναν στα πατρογονικά τους εδάφη; Και - το κυριότερο - τι θα γίνει αν οι Αμερικανοί αποφασίσουν να «θυσιάσουν» τον «τρελό» για να σώσουν από ενδεχόμενο κίνδυνο τη βασίλισσα;