ΠΑΡΙΣΙ - ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΛΟΝΔΙΝΟ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--

Με κοινή διακήρυξη βαίνουν προς την κρίσιμη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, την Παρασκευή, οι Γαλλία - Γερμανία και Ρωσία, έχοντας, μάλιστα, εξασφαλίσει την αποδοχή και της κινεζικής ηγεσίας στην πρότασή τους. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έσπευσε να απορρίψει εκ των προτέρων τη γαλλο-γερμανο-ρωσική διακήρυξη. Με την άποψή του συντάχθηκαν οι ΥΠΕΞ της Βρετανίας και της Ισπανίας, ενώ όσο πλησιάζει η ώρα για τη συνεδρίαση της Παρασκευής το παρασκήνιο ανάμεσα στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας κορυφώνεται.

Εντατικοποίηση των ελέγχων, αύξηση του αριθμού των επιθεωρητών από 100 σε 300, πραγματοποίηση εναέριων ελέγχων με αμερικανικά, γαλλικά και ρωσικά κατασκοπευτικά αεροσκάφη, προτείνουν, στην κοινή τους διακήρυξη, το Παρίσι, η Βόννη και η Μόσχα, καταλήγοντας ότι επιμένουν στην επιλογή μιας διπλωματικής λύσης. Παρουσιάζοντας την κοινή διακήρυξη, οι Ζακ Σιράκ και Βλαντιμίρ Πούτιν, που συνεχίζουν τις συνομιλίες τους στη γαλλική πρωτεύουσα, δήλωναν, από κοινού, ότι «μέχρι στιγμής, τίποτε δε δικαιολογεί την εξαπόλυση μιας στρατιωτικής επίθεσης, σήμερα, στο Ιράκ».

Λίγες ώρες αργότερα, κυβερνητική πηγή από τη Βόννη ενημέρωνε, υπό καθεστώς ανωνυμίας, τους δημοσιογράφους ότι, με βάση τις υπάρχουσες διαβουλεύσεις, 11 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συμμερίζονται το σκεπτικό στο οποίο βασίστηκε η κοινή διακήρυξη. Σύμφωνα, πάντα, με την ίδια πηγή, μόνο οι «ΗΠΑ, Βρετανία, Ισπανία και Βουλγαρία», από τα μέλη του Συμβουλίου, εκτιμούν ότι το θέμα του Ιράκ «είναι τελειωμένη υπόθεση».

Η ίδια πηγή υποστήριξε ότι οι υπογράφουσες χώρες βρίσκονται σε διαρκείς διαβουλεύσεις για την κατάληξη του τελικού κειμένου, το οποίο προτίθενται να μοιράσουν στα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου, πριν από τη συνεδρίαση της Παρασκευής. Προς το παρόν, δημόσια, μόνο η Κίνα εξέφρασε την υποστήριξή της στη γαλλο-γερμανο-ρωσική διακήρυξη, επαναλαμβάνοντας μέσω του υπουργείου Εξωτερικών της ότι επιμένει στο δρόμο των επιθεωρήσεων και της ενίσχυσης των ελέγχων. Μάλιστα, όπως έγινε γνωστό, ο Γάλλος Πρόεδρος είχε, χτες το πρωί, σύντομη τηλεφωνική συνομιλία με τον Κινέζο ομόλογό του για το θέμα.

Από την πλευρά του, ο ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, έχει, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, μυστικές ξεχωριστές συναντήσεις με τα μέλη του Συμβουλίου για να εξετάσουν τα πιθανά σχέδια παροχής έκτακτης ανθρωπιστικής βοήθειας στο Ιράκ εφόσον υπάρξει σύρραξη. Χτες, όπως έγινε γνωστό, η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε τον ΟΗΕ να εκπονήσει άμεσα σχέδιο αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής καταστροφής που προδιαγράφεται στο Ιράκ και ζήτησε την αποστολή πολυμελών ομάδων ανθρωπιστικών οργανώσεων.

Θετική, πάντως, ήταν η αντίδραση της Βαγδάτης στις προτάσεις της διακήρυξης. Ο Ιρακινός ΥΠΕΞ, Νάτζι Σάμπρι, δήλωσε ότι η ιρακινή ηγεσία «δεν αμφισβητεί τις καλές προθέσεις των υπογραφόντων τη διακήρυξη». Επισήμανε, όμως, ότι αν όντως συμπεριλαμβάνει στις προτάσεις της και την ανάπτυξη διεθνούς δύναμης, «επί της αρχής αυτό δε γίνεται αποδεκτό».

«Χάσιμο χρόνου» φέρεται να χαρακτήρισε ο Αμερικανός Πρόεδρος την πρόταση που αναμένεται να προωθήσουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας οι Γαλλία - Γερμανία - Ρωσία. Ο Τζορτζ Μπους, σχολιάζοντας την ανακοίνωση της Βαγδάτης ότι αποδέχεται και τις, από αέρος, επιθεωρήσεις, μίλησε για «δήθεν υποχωρήσεις, που στόχο έχουν να παραπλανήσουν, να κερδίσουν χρόνο και τελικά εξευτελίσουν για άλλη μια φορά τη διεθνή κοινότητα».

Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν έχασε ευκαιρία να συνεχίσει τη γνωστή προπαγάνδα του, υποστηρίζοντας ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες έχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το ιρακινό καθεστώς προετοιμάζεται για πόλεμο και έχει αναπτύξει στρατεύματα ανάμεσα στους πολίτες, με στόχο να τους χρησιμοποιήσει ως «ανθρώπινες ασπίδες». Στο προπαγανδιστικό παιχνίδι εισήλθε, χτες, και το αμερικανικό δίκτυο NBC, υποστηρίζοντας ότι το ιρακινό καθεστώς παγιδεύει, ήδη, με εκρηκτικά τις 1.500 πετρελαιοπηγές του, προκειμένου να τις ανατινάξει σε περίπτωση αμερικανικής εισβολής. Το δίκτυο ανέφερε ως πηγές του, επίσης, τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, αλλά δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες.

Εντονη ήταν η αντίδραση και του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Κόλιν Πάουελ, ο οποίος σχολιάζοντας τη νέα διακήρυξη, υπεραμύνθηκε της στάσης των ΗΠΑ και απάντησε στην κριτική που δέχεται η αμερικανική ηγεσία περί «διάλυσης πολύτιμων συμμαχιών» από ορισμένους Δημοκρατικούς. Ο Πάουελ τόνισε ότι «δεν είναι οι ΗΠΑ που διαλύουν τις συμμαχίες και τις σχέσεις τους με τους συμμάχους. Οι συμμαχίες διαλύονται γιατί ορισμένοι αρνούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τους». Συμπληρώνοντας την αμερικανική θέση, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Αρι Φλάισερ, επαναλάμβανε, χτες, ότι οι ΗΠΑ θα ζητήσουν νέα απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που θα αναφέρεται συγκεκριμένα στην ανάληψη στρατιωτικής δράσης σε βάρος του Ιράκ.

«Ακόμη και 1.000 να γίνονταν οι επιθεωρητές, αυτό δε θα εξασφάλιζε τον επιτυχή έλεγχο και αφοπλισμό του ιρακινού οπλοστασίου» δήλωνε, από την πλευρά του, ο Βρετανός ΥΠΕΞ, Τζακ Στρο, που έσπευσε να προσφέρει την υποστήριξή του στις αμερικανικές θέσεις. Ο Στρο επανέλαβε ότι ο μοναδικός παράγοντας που μπορεί να διασφαλίσει επιτυχή αφοπλισμό είναι η ιρακινή συνεργασία και ότι αυτή δεν μπορεί να εκμαιευθεί με περισσότερες επιθεωρήσεις. «Αν το Ιράκ συνεργαστεί, δε χρειάζονται ούτε περισσότεροι επιθεωρητές, ούτε τίποτε άλλο», εκτίμησε ο Στρο, συμπληρώνοντας ότι «με βάση την παρούσα συμπεριφορά του ιρακινού καθεστώτος, μια απόφαση ενίσχυσης των ελέγχων δεν είναι παρά συνταγή καθυστέρησης και αποτυχίας». Μόνο η «απειλή βίας θα λύσει το πρόβλημα» κατέληξε ο Βρετανός ΥΠΕΞ.

Αναλόγου περιεχομένου ήταν και οι δηλώσεις της Ισπανίδας ΥΠΕΞ, Ανα Παλάθιο. Χαρακτήρισε «άτοπες» τις γαλλο-γερμανο-ρωσικές προτάσεις και εκτίμησε ότι αν δεν υπάρξει «ενότητα πίσω από την απειλή χρήσης βίας, η διεθνής κοινότητα θα δείξει αδυναμία απέναντι στο ιρακινό καθεστώς». Η Παλάθιο απέφυγε να δώσει κάποιο στίγμα για την προγραμματισμένη, για χτες βράδυ, συνάντηση του Ισπανού πρωθυπουργού με τον Γερμανό Καγκελάριο στη Μαδρίτη. Σύμφωνα με διπλωματικές διαρροές, οι δύο άνδρες, που έχουν υιοθετήσει διαμετρικά αντίθετες θέσεις, δε θα προσπαθήσουν να μεταπείσουν ο ένας τον άλλο, αλλά απλώς να αιτιολογήσουν εκατέρωθεν την επιλογή τους.