Associated Press

Από την προχτεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας

Σε μαραθώνιο διπλωματικών επαφών, οι οποίες πιθανότατα θα πραγματοποιηθούν από υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους, έχουν αποδυθεί τα δύο «στρατόπεδα» του Συμβουλίου Ασφαλείας, που, όπως σχολιάζουν οι αναλυτές, βρίσκονται πλέον στην ευθεία της τελικής ρήξης. ΗΠΑ - Βρετανία - Ισπανία υποστηρίζουν την ανάγκη υιοθέτησης της πρότασης ψηφίσματος που κατέθεσε, εκ μέρους όλων, ο Βρετανός πρέσβης και η οποία υποστηρίζει ότι το Ιράκ, που έχει ήδη βρεθεί «σε ρήξη με τις αποφάσεις του ΟΗΕ», δεν εκμεταλλεύτηκε την τελευταία ευκαιρία που του δόθηκε με την απόφαση 1441. Γαλλία - Γερμανία και Ρωσία υποστηρίζουν σθεναρά το μνημόνιο που παρουσίασαν και δε φιλοδοξούν να εγκριθεί ως νέα απόφαση, στο οποίο παραθέτουν σειρά μέτρων εντατικοποίησης των επιθεωρήσεων και παράτασής τους για τέσσερις μήνες.

«Για να αποτραπεί ο πόλεμος, χρειάζεται ο πλήρης άμεσος αφοπλισμός του Σαντάμ Χουσεΐν» ξαναδήλωσε, χτες, ο Αμερικανός Πρόεδρος, επαναλαμβάνοντας ότι ελπίζει σε μια νέα απόφαση «που είναι επιθυμητή, αλλά όχι απαραίτητη για να αναληφθεί δράση». Ο Πρόεδρος Μπους, που έκανε δηλώσεις μετά από συνάντηση που είχε με το Βούλγαρο πρωθυπουργό, του οποίου η χώρα έχει υποστηρίξει την αμερικανική θέση, προειδοποίησε, πάλι, την ιρακινή ηγεσία ότι «όποιος σκοτώσει αθώους ή πλήξει υποδομές ζωτικής σημασίας, θα δικαστεί για εγκλήματα πολέμου». Επιπλέον, δεν παρέλειψε να «ξαναπετάξει το γάντι» στον ΟΗΕ, τονίζοντας ότι «οφείλει να υπερασπίσει τα λόγια του».

Συμπληρώνοντας τις δηλώσεις Μπους, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου τόνιζε ότι «υπάρχει μια ελάχιστη ελπίδα ειρηνικής επίλυσης, αλλά αν αυτό δε γίνει, μια συμμαχία εθελοντών θα τον αφοπλίσει». Ως «ύστατη πιθανότητα ειρηνικής επίλυσης» χαρακτήρισε το ενδεχόμενο εξορίας του Σαντάμ Χουσεΐν η σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Κοντολίζα Ράις, αν και παραδέχτηκε ως «μάλλον απίθανη μια τέτοια εξέλιξη».

Την ίδια στιγμή, ο στενότερος σύμμαχος της Ουάσιγκτον, ο Βρετανός πρωθυπουργός περνούσε δύσκολες στιγμές στη Βουλή των Λόρδων, όπου σήμερα θα ακολουθήσει κρίσιμη ψηφοφορία για την υιοθέτηση ή όχι της θέσης που έχει υπερασπίσει η βρετανική κυβέρνηση. Ο Τόνι Μπλερ προσπάθησε να πείσει, κυρίως, τους βουλευτές του κόμματός του, αν και αναλυτές εκτιμούσαν ότι τουλάχιστον 80 μέλη του Κοινοβουλίου δεν προτίθενται να του «κάνουν τη χάρη».

«Δεν επιθυμώ τον πόλεμο, αλλά είναι πολύ πιο επικίνδυνη η απραξία» επανέλαβε ο Τόνι Μπλερ, υποστηρίζοντας ότι το ιρακινό καθεστώς «έχει ακόμη μια τελευταία ευκαιρία να συμμορφωθεί 100%, τίποτε λιγότερο για να αποφευχθεί η σύρραξη». Υπογράμμισε ότι «δε βιάζεται να πάει σε πόλεμο», γι' αυτό και επιλέχθηκε ο ΟΗΕ και γίνεται προσπάθεια να υπάρξει διεθνής συναίνεση. «Αλλωστε, επί 12 χρόνια, ο Σαντάμ Χουσεΐν περιφρονεί τη διεθνή κοινότητα», κατέληξε ο Μπλερ, ο οποίος εκτός από τη δύσκολη συζήτηση του Κοινοβουλίου, επρόκειτο, χτες, να συναντήσει τον Γερμανό ΥΠΕΞ, Γιόσκα Φίσερ, τον Ιορδανό μονάρχη, Αμπντάλα, και τον διοικητή των αμερικανικών δυνάμεων στον Κόλπο, Τόμι Φρανκς.

Ταυτόχρονα, ο ΥΠΕΞ Τζακ Στρο δήλωνε ότι «δεν υπάρχει απόφαση για στρατιωτική δράση» και κάλεσε τον ΟΗΕ «να αποδείξει ότι εννοεί τα λόγια του, ειδάλλως θα τεθεί σε αμφισβήτηση», ενώ επανέλαβε ότι στόχος είναι «να αντιμετωπιστεί το θέμα στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας». Ο Βρετανός ΥΠΕΞ, πάντως, τόνισε ότι αν δεν υπάρξει νέα απόφαση, «η Βρετανία έχει περιθώρια ελιγμών» και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης χωρίς έγκριση του ΟΗΕ, αλλά ούτε και του Κοινοβουλίου.

Ανεπιφύλακτα υπέρ της αμερικανο-βρετανικής πρότασης τάχθηκε ο Αυστραλός πρωθυπουργός, παρά τις έντονες εσωτερικές αντιδράσεις. Ο Τζον Χάουαρντ μίλησε για «κρίσιμη δοκιμασία για τον ΟΗΕ» και εκτίμησε ότι «δεν είναι λογικό να καταψηφιστεί αυτή η πρόταση, αφού όλοι ενέκριναν την 1441».

«Ο αφοπλισμός του Ιράκ είναι διεθνής απαίτηση και θα επιτευχθεί μόνο με την πλήρη ιρακινή συνεργασία», υποστηρίζουν στο μνημόνιο που κατέθεσαν Γαλλία - Γερμανία και Ρωσία. Στο μνημόνιο αναφέρεται σειρά μέτρων ενίσχυσης των επιθεωρήσεων, προσδιορίζεται ως όριό τους η 1η Ιουλίου, τονίζεται ότι «οι επιθεωρήσεις δε θα συνεχιστούν επ' αόριστον» και χαρακτηρίζεται η βία ως «ύστατη επιλογή».

Της κατάθεσης του μνημονίου προηγήθηκε η συνάντηση Σρέντερ - Σιράκ, όπου και οι δύο εκτίμησαν ότι «επί της παρούσης δεν υπάρχουν προϋποθέσεις εξαπόλυσης στρατιωτικής επίθεσης», δεσμεύτηκαν να «κάνουν τα πάντα για ειρηνική επίλυση» και κατέληξαν ότι «δεν υπάρχει λόγος υιοθέτησης νέας απόφασης». Ο Σρέντερ αναμένεται σήμερα στη Μόσχα για διαβουλεύσεις με τον Ρώσο Πρόεδρο, ενώ ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Γιούρι Φεντότοφ, εκτιμούσε ότι η νέα αμερικανο-βρετανική πρόταση «είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα της κατάστασης στο Ιράκ».

Την πλήρη υποστήριξή του στο γαλλο-γερμανο-ρωσικό μνημόνιο εξέφρασε το Πεκίνο, επιμένοντας στις διπλωματικές προσπάθειες και στη μη αναγκαιότητα νέας απόφασης. Η ανακοίνωση έγινε μόλις λίγες ώρες μετά το πέρας της επίσκεψης του Κόλιν Πάουελ στην Κίνα, που προφανώς, σε ένα πρώτο επίπεδο, δεν απέφερε τα αναμενόμενα για την Ουάσιγκτον.