Ενα εκπαιδευτικό τοπίο όπου, ούτε λίγο ούτε πολύ, ό,τι έχει απομείνει από τη δημόσια δωρεάν Παιδεία βαφτίζεται ως «γραφειοκρατικό» και διαλύεται για να δώσει τη θέση του στην «αποκέντρωση», στην κατάρτιση, στην Παιδεία της αγοράς, των χορηγών και στην πορεία στην Παιδεία... της «Κόκα Κόλα», ήταν το τοπίο που περιέγραψε χτες ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου στην προεκλογική φιέστα παρουσίασης του προγράμματός του για την Παιδεία.

Η έννοια της «αποκέντρωσης» σε όλες τις βαθμίδες κυριαρχεί. Στα σχολεία, τα προγράμματα σπουδών δε θα καταρτίζονται πλέον αποκλειστικά από την κεντρική διοίκηση, αλλά θα υπάρχουν μαθήματα επιλογής, που θα καθορίζονται με συμμετοχή κάθε σχολείου και με βάση «τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και με βάση τις ανάγκες και των ίδιων των μαθητών». Κάθε σχολική μονάδα θα μπορεί να επιλέγει τα σχολικά βιβλία που θα χρησιμοποιήσει, ανάμεσα σε πολλά εγκεκριμένα του ελεύθερου εμπορίου, χωρίς το κόστος να επιβαρύνει (προς το παρόν) τους γονείς ενώ ο τρόπος υλοποίησης των στόχων είναι αρμοδιότητα της σχολικής μονάδας.

Πρόκειται για πρόταση πλήρους διάλυσης ακόμα και αυτού του ενιαίου χαρακτήρα της εκπαίδευσης, που οδηγεί σε κατηγοριοποίηση των σχολείων ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες της «τοπικής κοινωνίας», που ανοίγει το δρόμο για τη δημιουργία σχολείων «ελίτ» και σχολείων... της «πλέμπας» ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες κάθε περιοχής καθώς όπως έχει δείξει η μέχρι τώρα εμπειρία της «αποκέντρωσης», μεταφέροντας αρμοδιότητες, μεταφέρονται και οι ευθύνες για τη λειτουργία. Η πρόταση αυτή του ΠΑΣΟΚ που έρχεται να νομιμοποιήσει και να κάνει ευθύνη της τοπικής κοινωνίας τις ταξικές ανισότητες, στέκεται στον αντίποδα της πραγματικής σύγχρονης ανάγκης για ενιαίο σχολείο, δημόσιο και δωρεάν για όλα τα παιδιά. Παράλληλα εξήγγειλε την υλοποίηση του Ολοήμερου Γυμνασίου «ως σχολείου ελεύθερης επιλογής» και τη δημιουργία του «Ανοιχτού Σχολείου» που εκτός από τις αίθουσες διδασκαλίας και τα εργαστήρια, θα διαθέτει επίσης πολυχώρους αθλητισμού και πολιτισμού, θέατρα, χώρους αναψυχής, internet cafe, μικρά βιβλιοπωλεία, περιγράφοντας δηλαδή το σχολείο που θα είναι χώρος επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Στο ίδιο μοτίβο της «αποκέντρωσης» σχεδιάζεται η «ανασύσταση των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων», που εξήγγειλε ο Γ. Παπανδρέου περιγράφοντας μία ανώτατη εκπαίδευση πλήρως προσαρμοσμένη στις ανάγκες της αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό εξήγγειλε την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ, με τη συμμετοχή φορέων όπως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά «και άλλων δυνάμεων της οικονομίας». Σε ό,τι αφορά τα δημόσια ΑΕΙ, συνεχίζει και διευρύνει το μοντέλο απευθείας χρηματοδότησης των πανεπιστημίων από τις επιχειρήσεις. Υπόσχεται βοήθεια στα ΑΕΙ να προσελκύσουν πόρους πέρα από την κρατική χρηματοδότηση και γι'«αυτό θα επιτρέψει τη δυνατότητα δημιουργίας εδρών που θα φέρουν το όνομα του δωρητή-χρηματοδότη» ιδιώτη ή και δημόσιου φορέα.

Στην κατεύθυνση, της προσαρμογής της εκπαίδευσης στις εκάστοτε ανάγκες της αγοράς, το ΠΑΣΟΚ κάνει λόγο για αξιολόγηση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης ως στοιχείο της «συμμετοχικής κοινωνίας», καλλιεργώντας την αυταπάτη ότι οι πολίτες θα έχουν λόγο για την εκπαίδευση. Βέβαια αυτή την αυταπάτη φρόντισε ο ίδιος να τη διαλύσει δηλώνοντας ότι το εκπαιδευτικό σύστημα θα αξιολογηθεί τελικά από τον ΟΟΣΑ «για την επισήμανση των αδυναμιών του σε σχέση με τις διεθνείς πρακτικές».

Ο Γ. Παπανδρέου εξήγγειλε το άνοιγμα διαλόγου μετά τις εκλογές για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Χτες, περιέγραψε ένα σύστημα που η διαδικασία της επιλογής δε θα περιορίζεται στο λύκειο αλλά θα συνεχίζεται και μέσα στην ανώτατη εκπαίδευση, καθώς οι υποψήφιοι θα εισάγονται σε Σχολές και όχι σε Τμήματα ή ακόμα και στο ίδιο το πανεπιστήμιο, ούτε καν στη Σχολή, ενώ τα ίδια τα ΑΕΙ θα έχουν αποφασιστικό λόγο στην επιλογή των φοιτητών τους.

«Αυτές οι αλλαγές εξυπηρετούν και τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση», είπε χαρακτηριστικά μην αφήνοντας περιθώρια... παρερμηνείας. Στο πλαίσιο αυτό, επανέλαβε την πρόταση για συνένωση των υπουργείων Παιδείας και Εργασίας στους τομείς που αφορούν την απασχόληση και την κατάρτιση, επικαλούμενος το παράδειγμα της Αγγλίας όπου υπάρχει υπουργείο Παιδείας και δεξιοτήτων. Στο ίδιο πλαίσιο αναφέρθηκε σε πιστοποίηση των προσόντων και «παροχή υπηρεσιών» που θα επιτρέπουν τη συνεχή αναπροσαρμογή των γνώσεων και δεξιοτήτων. Προτείνει επίσης καθιέρωση Κάρτας Κατάρτισης που θα δίνεται σε κάθε νέο που τελειώνει το Λύκειο, με την οποία θα παρέχεται η δυνατότητα στο νέο «να επιλέγει τον φορέα κατάρτισής του για τα επόμενα χρόνια, μέσα από την επιχορήγηση του Δημοσίου», αλλά και για «πιστοποίηση» των προσόντων των μελλοντικών «απασχολήσιμων».

Ο Γ. Παπανδρέου αναφέρθηκε χτες και στο ζήτημα της χρηματοδότησης λέγοντας ότι μέχρι το 2008 θα εξασφαλιστεί το 5% του ΑΕΠ για την Παιδεία, υποσχέθηκε αυξήσεις σε εκπαιδευτικούς και επίλυση του προβλήματος της σχολικής στέγης.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ανάγκη συναίνεσης στα όσα αντιλαϊκά προτείνει. Ετσι εξαγγέλλει επαναλειτουργία του ΕΣΥΠ, που θα υπάγεται απ' ευθείας στη Βουλή και επαναλειτουργία της διακομματικής επιτροπής για την Παιδεία. «Η νέα εποχή απαιτεί μεγάλες αλλαγές και γι' αυτό είναι η εποχή των μεγάλων συναινέσεων, που υπερβαίνουν τις στενές κομματικές γραμμές», δήλωσε, γνωρίζοντας βέβαια εκ των προτέρων ότι ο λαός που με τους αγώνες του κατέκτησε τη δημόσια δωρεάν Παιδεία δε θα καθίσει με δεμένα χέρια να τη δει να διαλύεται.