Οι τελευταίες εξελίξεις με την υπόθεση Κεντέρη - Θάνου αλλά και η σύλληψη του «χάλκινου» Σαμπάνη ντοπέ, αναδεικνύουν το σημερινό πρόσωπο του αθλητισμού, την πραγματική ουσία του Ολυμπιακού πνεύματος, το οποίο μάλλον έχει εκπνεύσει προ πολλού. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ Ζακ Ρογκ δήλωσε υποκριτικά ότι θέλει «καθαρούς αγώνες». Οι αγώνες είναι ήδη βρώμικοι από την παρουσία του NATO, των πολυεθνικών - χορηγών και φυσικά της φαρμακοβιομηχανίας. Υπεύθυνος φορέας για αυτήν την κατάσταση είναι η ΔΟΕ, οι αθάνατοι βρικόλακες που ρούφηξαν ό,τι είχε μείνει ζωτικό από το σώμα του αθλητισμού.

Μήπως ήρθε η ώρα να απαντήσουμε στο ερώτημα ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ από ποιον και για ποιους; Ο αθλητισμός πρέπει να είναι ουσιαστικό δικαίωμα της νεολαίας, των εργαζομένων, όλου του λαού. Να δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους ανθρώπους, κάθε ηλικίας και φύλου να αθληθούν και να συνδυάζει αρμονικά τη μαζική άθληση με τον αθλητισμό υψηλών επιδόσεων. Πρέπει να είναι μαζικός - λαϊκός αθλητισμός.

Φαίνεται ότι η άρχουσα τάξη της χώρας και οι εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις είχαν αντίθετη άποψη. Μας έδωσαν ξεκάθαρο δείγμα με την ανάληψη των Ο.Α. Κάνοντας παγκόσμια ρεκόρ στις δαπάνες για την ασφάλεια, την οργάνωση και τη διεξαγωγή των αγώνων με χορηγούς, πολυεθνικές, τράπεζες αλλά για τον αθλητισμό τίποτα. Οι αθλητές που υποτίθεται ότι θα αγωνίζονταν δεν είχαν πού να προπονηθούν γιατί τα γήπεδα ήταν κλειστά (ανακατασκευή), για να υποδεχτούν ποιους;

Οι Ομοσπονδίες γκρίνιαζαν γιατί δεν είχαν χρήματα για να προετοιμάσουν τους αθλητές. Ετσι φτάνουμε σήμερα και ενώ ολοκληρώθηκαν οι ΟΑ, ποια είναι η πραγματικότητα;

Αν θεωρήσουμε ότι ο μαζικός αθλητισμός αποτελεί τη βάση του αθλητισμού υψηλών επιδόσεων, όπου μέσα από την ισόρροπη ψυχοσωματική ανάπτυξη θα αναδειχτούν τα ταλέντα που θα επιτύχουν το άριστο στην ανθρώπινη προσπάθεια, μπορούμε να πούμε ότι στη χώρα μας αυτή η βάση δεν υπάρχει, πολύ απλά γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα μαζικής άθλησης της νεολαίας. Κανένα πρόγραμμα, καμιά υποδομή. Σε ολόκληρο το Δήμο Αθηναίων υπάρχουν 3 πισίνες εκ των οποίων η 1 είναι ιδιόκτητη (Πανελλήνιος), γήπεδα στίβου μόλις 2 για περίπου 1 εκατ. κατοίκους. Στη Θεσσαλονίκη μόλις 2 πισίνες, (στη Γ.Λ.Δ. που την έχουν ως το κακό παράδειγμα οι φωστήρες της δημοσιογραφίας, είχε το 1983: 196 κλειστά κολυμβητήρια, 695 κολυμβητικές εγκαταστάσεις, 322 βατήρες καταδύσεων. Δεν υπάρχει σύγκριση ούτε 20 χρόνια μετά). Μόνη αναγνωρισμένη μορφή αθλητικής δραστηριότητας ο σωματειακός αθλητισμός. Το σωματείο απομονωμένο, χωρίς πρόσβαση των λαϊκών μαζών σε αυτό, παραδομένο στους οικονομικά εύρωστους παράγοντες. Για να αντιμετωπίσουν την οικονομική στενότητα οι σύλλογοι είτε ζητάνε την οικονομική συνδρομή των φίλων, μελών - αθλητών είτε στρέφονται σε πάσης φύσεως χορηγούς. Ετσι φτάνουμε στο τραγελαφικό γεγονός και στο τελευταίο χωριό να αγωνίζονται αθλητές με το όνομα του κρεοπωλείου στη φανέλα χορηγό... και φυσικά οι προπονητές απλήρωτοι, τα χρέη να τρέχουν, οι αθλητές να πληρώνουν ακόμα και τις μετακινήσεις τους για τους αγώνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό που είπαν οι 2 χρυσοί Ολυμπιονίκες στις συγχρονισμένες καταδύσεις, ότι έκαναν προπόνηση σε μονό βατήρα ή αναγκάζονταν να προπονούνται σε εγκαταστάσεις στο εξωτερικό. Αν το ήξεραν οι αντίπαλοί τους ή θα έβαζαν τα γέλια ή τα κλάματα που έχασαν;¹

Θα ισχυριστεί κάποιος ότι από κάπου έπρεπε να γίνει η αρχή. Εγιναν οι υποδομές, γήπεδα, στάδια κλπ. Βεβαίως έγιναν, με 20 και 30 χιλιάδες θέσεις για να είμαστε θεατές στις εξέδρες και όχι αθλητές στα γήπεδα. Φαίνεται τι σκοπεύουν να κάνουν τα γήπεδα μετά (π.χ. γήπεδο Καραϊσκάκη). Γι' αυτό και δεν έκαναν τίποτα να αναπτυχθεί ο μαζικός αθλητισμός. Δεν έγινε κανένα πρόγραμμα για ανάδειξη ταλέντων, επιλογή των νέων που είναι σε θέση να ασχοληθούν με τις υψηλές επιδόσεις στον αθλητισμό. Γι' αυτό τόσες χιλιάδες προπονητές πτυχιούχοι ΤΕΦΑΑ είναι άνεργοι ή ασχολούνται με εξωαθλητικές δραστηριότητες. Αντίθετα έγιναν οι «απαραίτητες» ελληνοποιήσεις αθλητών. (βλ. Ηλιάδης) για να δηλώνουν ότι μόνο ο ελληνικός αθλητισμός είναι ανεπτυγμένος. Αλλωστε ο επαγγελματικός, εμπορευματοποιημένος αθλητισμός των ΠΑΕ, ΚΑΕ κλπ. είναι αναπτυγμένος. Εχει γίνει υπόθεση του Κόκκαλη και του Βαρδινογιάννη, της «ADIDAS», της «ΝΙΚΕ», της «ALPHA BANK» και του ΟΤΕ. Επιλέγονται όσοι ξεχωρίζουν, πληρώνονται με χρυσάφι, για να ξεχάσουν τι τράβηξαν μέχρι να γίνουν πρωταθλητές, γίνονται εθνικοί ήρωες και σε κάθε «περήφανη» νίκη τους μας θυμίζουν ότι μερίδιο έχει ο επίσης «περήφανος» χορηγός, η εκάστοτε κυβέρνηση, η Ομοσπονδία κλπ. Τα επακόλουθα βέβαια αυτού του συστήματος είναι ο χουλιγκανισμός, το ντόπινγκ, η στρέβλωση κάθε άμιλλας, ανθρώπινης αθλητικής προσπάθειας για το καλύτερο. Οταν τα πράγματα έρθουν στραβά αυτοί που τους αποθεώνουν τους πετάνε σα στημένη λεμονόκουπα (πρόσφατο παράδειγμα, Θάνου, Κεντέρης).

Αντίστοιχης αντιμετώπισης χαίρει ο αθλητισμός στη σχολική εκπαίδευση. Το μάθημα της φυσικής αγωγής στο Λύκειο είναι 1 ώρα τη βδομάδα (=καμία) και παρ' όλα αυτά υπάρχουν τεράστια οργανικά κενά σε θέσεις γυμναστών στα σχολεία. Η ανάπτυξη του σχολικού αθλητισμού σε εμβρυακό επίπεδο. Ακόμα και σε άλλες χώρες της ΕΕ τέτοιο χάλι δεν υπάρχει. Στα σχολικά πρωταθλήματα συμμετέχουν σε συντριπτική πλειοψηφία αθλητές σωματείων, δηλαδή όσοι αθλούνται ήδη. Τη στιγμή μάλιστα που η άθληση είναι πιο αναγκαία με το στοίβαγμα τόσων χιλιάδων στις πόλεις και την απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση και τις φυσικές δραστηριότητες όπως το βάδισμα, το τρέξιμο, το κολύμπι, το σκαρφάλωμα κλπ. Το αν νιώθει την ανάγκη να αθληθεί ο κάτοικος της πόλης μπορεί να το διαπιστώσει κανείς αν πάει να παίξει μπάλα στα κατάμεστα 5X5 (με αντίτιμο φυσικά) ή επισκεφτεί τα λίγα γήπεδα στίβου που είναι ανοιχτά στο κοινό (Πανεπ/πολη, πίσω από το Καλλιμάρμαρο κ.ά.) ή ακόμα το καινούριο φρούτο, τις αλυσίδες γυμναστηρίου. Εδώ έχουμε μια ακόμα επιχειρηματική δραστηριότητα που εκμεταλλεύεται τη θέληση του λαού για γυμναστική. Συμβόλαιο 3 χρόνων και πλέον, για τα λεφτά σε κυνηγάει η τράπεζα με την οποία έχει σύμβαση το γυμναστήριο. Στα περισσότερα γίνεται κυρίως προώθηση ουσιών (από βιταμίνες μέχρι στεροειδή) παρά γύμναση.

Η νεολαία και οι εργαζόμενοι δεν έχουν κανένα όφελος από αυτό το οικοδόμημα. Αντίθετα, έχουν μεγάλο όφελος μόνο από την ανάπτυξη του Μαζικού Λαϊκού Αθλητισμού (ΜΛΑ). Με τον όρο αυτό θεωρούμε την ενασχόληση με τα πιο διαφορετικά είδη αθλητισμού στον ελεύθερο χρόνο, το σχολικό αθλητισμό, με λίγα λόγια κάθε αθλητική δραστηριότητα που δεν αποβλέπει στην παρουσίαση υψηλών αθλητικών επιδόσεων. Αυτός ο αθλητισμός ικανοποιεί τις ανάγκες εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων για σωματική κίνηση και αναψυχή.²

Τι να κάνουμε:

• Ο ΜΛΑ να χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το κράτος. Καμιά επιχειρηματική δραστηριότητα.
• Ο ΜΛΑ μπορεί να χτιστεί παίρνοντας ως βάση το ερασιτεχνικό σωματείο και το σχολικό αθλητισμό.
• Ολα τα γήπεδα που έγιναν για τους ΟΑ και όλες οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις να ανήκουν στο κράτος με ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό, να στεγαστούν τα σωματεία.
• Αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας στην ανάπτυξη του ΜΛΑ και του Αθλητισμού Υψηλών Επιδόσεων.
• Εκδημοκρατισμός στη λειτουργία των σωματείων. Να μπορεί ελεύθερα όποιος επιθυμεί να γίνει μέλος καθώς και οι αθλητές προπονητές. Να πάψει η ομηρία των αθλητών στους παραγοντίσκους με τα δελτία συμμετοχής.
• Συγκρότηση γενικού οργάνου που θα συντονίζει το σωματειακό ερασιτεχνικό αθλητισμό, που θα μπορεί κάθε πολίτης να γίνει μέλος, με αιρετή διοίκηση. Οχι σαν τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού που είναι όργανο της εκάστοτε κυβέρνησης, αφού τη διορίζει εκείνη^3.
• Ανάπτυξη του αθλητισμού στους χώρους δουλιάς. Να διεκδικήσουν τα συνδικάτα τη δυνατότητα άθλησης των εργαζομένων, δηλαδή γήπεδα, προπονητές, οργάνωση εργατικών αγώνων (στη ΓΛΔ υπήρχαν 10.000 εργοστασιακές αθλητικές κοινότητες. Κάθε επιχείρηση με πάνω από 500 εργαζόμενους είχε μια τέτοια κοινότητα. Τα συνδικάτα στην Τσεχοσλοβακία, στην ΕΣΣΔ, στη ΓΛΔ ξεκίνησαν τις αθλητικές εργατικές συναντήσεις της Σπαρτακιάδας που έφθασε να δραστηριοποιεί 1.600.000 αθλητές όλων των ηλικιών, μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενους)⁴.
• Στα σχολεία:

-- Επέκταση του θεσμού των αθλητικών σχολείων

-- Δημιουργία εγκαταστάσεων ή αξιοποίηση άλλων αθλητικών χώρων σε τοπικό επίπεδο.

-- Ουσιαστική ένταξη της φυσικής αγωγής και του αθλητισμού στο αναλυτικό πρόγραμμα.

-- Προγράμματα ανάδειξης και αξιοποίησης ταλέντων.

-- Θεσμοθετημένη σχολική αθλητική δραστηριότητα σε επίπεδο δήμου - νομού - περιφέρειας.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1: Οι περισσότερες επιτυχίες των Ελλήνων αθλητών οφείλονται στην επιμονή των ίδιων, των δικών τους, του προπονητή, χωρίς καμία βοήθεια από την κυβέρνηση, Ομοσπονδίες, χορηγούς που τότε τους ανακαλύπτουν. Εχουν ευθύνη και οι ίδιοι οι αθλητές να μην ακολουθήσουν το δρόμο που τους χαράζουν.

2: «ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΓΛΔ».

3: Υπάρχει το παράδειγμα της Γερμανικής Ομοσπονδίας Γυμναστικής και Αθλητισμού, «ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΓΛΔ» σελ. 17

4: «Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΓΛΔ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΝ»