Αύριο το απόγευμα ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής θα δεχτεί στο Μέγαρο Μαξίμου τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών και θα συζητήσουν το σχέδιο που κατέθεσε χτες η Αγκυρα για τη δημιουργία κλίματος που θα επιτρέψει την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό. Οπως υποστηρίζουν στην Αθήνα έμπειροι διπλωμάτες, ο Βρετανός υπουργός, στην επίσκεψή του στην ελληνική πρωτεύουσα, θα σφυγμομετρήσει τις αντιδράσεις της τουρκικής πρότασης που κατατέθηκε, σε στενή συνεργασία με το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον.

Η πρόταση, που κατατέθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, κάνοντας λόγο για «νέα πρωτοβουλία», περιλαμβάνει δέκα σημεία για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, αρχικά με τη συμμετοχή του ΓΓ του ΟΗΕ, της Ελλάδας, της Τουρκίας και των δύο πλευρών της Κύπρου, τα οποία ωστόσο -σχεδόν στο σύνολό τους- αποσκοπούν στην άρση «αποκλεισμού» του ψευδοκράτους.

Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στην Αγκυρα την περασμένη Δευτέρα, ο Γκιουλ αναφέρθηκε στο «σχέδιο δράσης» το οποίο περιλαμβάνει:

-- Τη χρησιμοποίηση των τουρκικών αεροδρομίων και λιμανιών από πλοία και αεροσκάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

-- Το άνοιγμα των λιμανιών της Αμμοχώστου, της Κερύνειας και του κατεχόμενου αεροδρομίου της Τύμπου («Ερτζάν»).

-- Τη διεξαγωγή χωρίς περιορισμούς εμπορίου από τα Κατεχόμενα προς τις ελεύθερες περιοχές και τις τρίτες χώρες, καθώς και την εφαρμογή των ρυθμίσεων της ΕΕ για οικονομική ενσωμάτωση των Τουρκοκυπρίων και την εφαρμογή καθεστώτος Τελωνειακής Ενωσης μεταξύ ΕΕ και Κατεχομένων.

-- Τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων σε διεθνείς αθλητικές, πολιτισμικές και κοινωνικές συναντήσεις.

-- Την πραγματοποίηση τετραμερούς συνάντησης μεταξύ της Ελλάδας, της Τουρκίας και των δύο πλευρών της Κύπρου, υπό την επίβλεψη του ΓΓ του ΟΗΕ μέχρι το Μάη - Ιούνη του 2006.

-- Την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της διάσκεψης από πλευράς ΓΓ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

«Ξαναζεσταμένο φαγητό» χαρακτήρισε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Ιακώβου, την πρόταση της Τουρκίας για προώθηση λύσης του Κυπριακού. Μιλώντας στο ΡΙΚ ο Κύπριος υπουργός ανέφερε ότι η ίδια πρόταση είχε υποβληθεί και πριν από μήνες από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών και έπεσε στο κενό. Είπε επίσης ότι η Τουρκία επαναλαμβάνει την πρόταση για λόγους εντυπώσεων.

Ο Γ. Ιακώβου ανέφερε ότι πρόκειται για προσπάθεια της Τουρκίας να συνδέσει δύο θέματα τα οποία δεν μπορούν να συνδεθούν. Διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει θέμα και ούτε ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα η λεγόμενη απομόνωση των Τουρκοκυπρίων. Οσον αφορά το άνοιγμα των λιμανιών της στα κυπριακά πλοία, ο Γ. Ιακώβου τόνισε ότι πρόκειται για υποχρέωση της Τουρκίας, την οποία ανέλαβε έναντι της ΕΕ και όχι έναντι της Κύπρου.

Εμείς, είπε ο Γ. Ιακώβου, δεν πρόκειται να δεχτούμε σύνδεση αυτών των θεμάτων και αναμένουμε από την Τουρκία να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αργά ή γρήγορα, είπε, θα υποχρεωθεί να το πράξει.

«Σημασία έχει να βρεθεί η λύση στο Κυπριακό, έτσι όπως έχει περιγραφεί διά στόματος του πρωθυπουργού και του Κυπρίου Προέδρου και οι όποιες κινήσεις να είναι κινήσεις ουσίας», παρατήρησε ο Ελληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος, Θεόδωρος Ρουσόπουλος, σχολιάζοντας την κίνηση της Τουρκίας να υποβάλει στον ΟΗΕ πρόταση σχετική με το Κυπριακό.

Σε ό,τι αφορά τα κίνητρα της Τουρκίας στην υποβολή της σχετικής πρότασης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απαντώντας σε σχετική ερώτηση παρατήρησε ότι «η Τουρκία έχει ενδεχομένως κάθε λόγο να βγει από τη θέση όπου βρίσκεται» μετά από τις αποφάσεις της ΕΕ (όπου «συνέβαλε ισχυρά η χώρα μας)».

«Αν αναζητά όμως τρόπους για να μην ανταποκριθεί σε αυτές τις υποχρεώσεις, τότε θα μιλήσουμε για κινήσεις εντυπωσιασμού, δεδομένου ότι επί της ουσίας η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πεδίο της ΕΕ» πρόσθεσε ο Θ. Ρουσόπουλος.

«Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πρέπει να μη λειτουργεί με τη λογική της απόκρυψης και να ψηφίσει την έκθεση που ετοίμασε ο ΓΓ του ΟΗΕ μετά το δημοψήφισμα του 2004», δήλωσε από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και κάλεσε την ΕΕ να «τηρήσει τις υποσχέσεις της» σχετικά με την άρση του αποκλεισμού των Τουρκοκυπρίων.

Ο Ερντογάν χαρακτήρισε «απαράδεκτη, την προσπάθεια της ελληνοκυπριακής διοίκησης να μεταθέσει την υπόθεση της Κύπρου, από τη βάση του ΟΗΕ σε αυτήν της ΕΕ» και αναφέρθηκε στις «υποσχέσεις» της Ενωσης. Ο Τούρκος πρωθυπουργός είπε πως πριν από το δημοψήφισμα του 2004, «ηγέτες των χωρών - μελών του Συμβουλίου της ΕΕ, έλεγαν στην Τουρκία, στηρίξτε το σχέδιο Ανάν και θα δείτε, η "Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου" (ΤΔΒΚ) θα βγει δικαιωμένη και πως σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος, εμείς θα κάνουμε τα δέοντα». Ο Ερντογάν απευθυνόμενος στην ΕΕ, είπε πως «η Τουρκία και η ΤΔΒΚ τήρησαν την υπόσχεσή τους, αλλά εσείς δεν κάνατε το ίδιο. Οσο δεν τηρείτε το λόγο σας, μην περιμένετε από μας κάτι διαφορετικό».

Παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας, αποτιμώντας την τουρκική κίνηση, η οποία υποστηρίζεται από το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον, σημειώνουν ότι αυτό που επιζητούν όσοι σήμερα ανησυχούν για την ακινησία στο Κυπριακό, είναι η δημιουργία προσχημάτων, ώστε να συνεχιστεί ανεμπόδιστα η συζήτηση ΕΕ - Τουρκίας. Στόχος της Αγκυρας είναι να ξεκινήσει μια διαδικασία συνομιλιών για το Κυπριακό στον ΟΗΕ, έτσι ώστε να υπονομευτεί η όποια δυνατότητα της Λευκωσίας να εμποδίσει τις συζητήσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, αφού όσα ζητήματα έχουν να κάνουν με το Κυπριακό και τη στάση της Αγκυρας έναντι της Κύπρου, θα παραπέμπονται στις ατέρμονες συζητήσεις που θα διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Οπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, διακηρυγμένος στόχος της Αγκυρας είναι πως δεν πρόκειται να κάνει καμία παραχώρηση για το Κυπριακό πριν ολοκληρώσει τις συνομιλίες ένταξης στην ΕΕ.