Η επέτειος των 50 χρόνων του ΔΣΕ έδωσε μια ώθηση, κύρια σε νεότερους συντρόφους, να γνωρίσουμε από πιο κοντά την εποποιία του ΔΣΕ. Μέσα σ' αυτό το επετειακό κλίμα που δημιούργησε η απόφαση της ΚΕ να τιμήσουμε οργανωμένα το ΔΣΕ, γεννήθηκε η σκέψη από μια ομάδα συντρόφων της ΚΟΘ να περπατήσουμε εκεί όπου στις 20 - 21 Αυγούστου του 1948 κινήθηκαν πραγματοποιώντας - μετά από 70 μέρες μαχών - τον ελιγμό οι σύντροφοί μας του ΔΣΕ και πέρασαν διατηρώντας ακέραιες τις δυνάμεις τους στο Βίτσι.

***

Η υλοποίηση αυτής της σκέψης μας έσπρωχνε σε συγκεκριμένα καθήκοντα. Στρωθήκαμε στο διάβασμα, κύρια πηγή μελέτης το περιοδικό του ΔΣΕ (εκδόσεις "Ριζοσπάστης") αντίστοιχες εκδόσεις του ΓΕΣ και άλλες εκδόσεις. Μέσα από τη μελέτη και εξασφάλιση χαρτών από ορειβατικούς συλλόγους, μελετήσαμε την περιοχή, χαράξαμε πορεία, εντοπίσαμε συντρόφους που είχαν πάρει μέρος στη μάχη του '48. Συζητήσαμε μαζί τους, εξασφαλίσαμε τη συμμετοχή τους στην ομάδα για να έχουμε άμεσες αφηγήσεις στο χώρο. Εξασφαλίσαμε την απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή (κατάλληλα αυτοκίνητα, ενδυμασία, τροφοδοσία, πρώτες βοήθειες, επικοινωνία, τηλεοπτική κάλυψη κ.ά.).

***

Κύριο χαρακτηριστικό της ομάδας ήταν ότι αποτελούνταν στη συντριπτική πλειοψηφία από συντρόφους που αντιλαμβάνονταν την περιοχή και τα γεγονότα, κύρια από τα "χαρτιά". Δύο, μόνο, σύντροφοι της ομάδας είχαν άμεσες εμπειρίες της περιοχής και των γεγονότων. Είχαμε εξασφαλίσει περισσότερους συντρόφους για να καλύψουμε με άμεσες αφηγήσεις τις κύριες εστίες των επιχειρήσεων, αλλά λόγοι οικογενειακοί και υγείας δεν τους επέτρεψαν να πλαισιώσουν την ομάδα.

Από τους συμμετέχοντες, ο ένας - από τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ στην περιοχή Βοϊου - μας βοήθησε σημαντικά στην αναγνώριση της περιοχής και στη σύνδεση των δύο φάσεων του αγώνα του λαού μας, για ανεξαρτησία, κοινωνική πρόοδο, σοσιαλισμό.

Ο άλλος σύντροφος, υπέργηρος πλέον, αλλά κοτσανάτος, είχε μεγάλη συμμετοχή στις επιχειρήσεις του '48, ήταν μάλιστα επικεφαλής του Λόχου του Τάγματος Ζάρα της 16ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ, που εξουδετέρωσε τα φυλάκια στην Γκίνοβα και άνοιξε το δρόμο για το πέρασμα των τμημάτων του ΔΣΕ στο Βίτσι.***

Μ' αυτή την προετοιμασία και σύνθεση, την Παρασκευή 11/7/97 και ώρα 3.00 τα ξημερώματα η αποστολή ξεκινάει από τη Θεσσαλονίκη, διευρύνεται στην Κοζάνη και τραβάμε για Καστοριά. Το δρομολόγιό μας ακολουθεί την αντίστροφη πορεία του ελιγμού, από Βόρεια - Νότια.

Από Καστοριά, Μεσοποταμία, Χιονάτο, Καλή Βρύση. Σκοπός, το ανέβασμα στην Αλεβίτσα και η γνώση του χώρου όλης της περιοχής.

***

Στην Καλή Βρύση τα "καλά" αυτοκίνητα αποσύρονται, γυρνάνε πίσω. Τα τζιπ, μια "κλούβα" με την υποδομή και ένα "Λάντα" παίρνουν το δασικό δρόμο για την κορυφή της Αλεβίτσας (1.589 ύψωμα). Η Αλεβίτσα, μαζί με τα Βόλια και την Αμμούδα, εξασφαλίζουν τον απόλυτο έλεγχο της αριστερής πλευράς του Ανω Αλιάκμονα.

Η θέα είναι... υπάρχει λέξη να την εκφράσει; Αγναντεύεις, μας βοηθούν οι χάρτες, ο παλιός σύντροφος.

Ψωριάρικο (1.441), Τσάρνο, Γράμμος (2.520), Αμμούδα, Βίτσι, Μάλι - Μάδι, στους πρόποδες Μονόπυλο, Κρύα Βρύση.

Στην κορυφή της Αλεβίτσας σε πιάνει δέος. Αρχίζεις να γίνεσαι συγκρίσιμος. Καθώς τα αυτοκίνητα σκοντάψανε στο δασικό χωματόδρομο, αναστατώνεσαι μαζί τους και δυσανασχετείς. Στο μυαλό αρχίζει τότε η σύγκριση "για σκέψου να ανεβαίνεις ετούτη την πλαγιά πολεμώντας, νηστικός, κακοντυμένος, με βροχή, με ζέστη. Τι σόι άνθρωποι ήταν αυτοί;".