"Κορυφαία εκδήλωση της αντεπίθεσης, της αντίστασης και της πάλης προς τη χούντα και όχι μόνο, εξέγερση που πήγαινε παραπέρα", χαρακτηρίζει τα γεγονότα του Νοέμβρη του '73 ο Θεόδωρος Τζιαντζής,μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε στον "Οδηγητή".

Αναφέρεται στη φιλολογία περί "αυθόρμητης εξέγερσης", σημειώνοντας ότι το Πολυτεχνείο δεν είχε "προαγγελθεί" επίσημα, αλλά ήταν αποτέλεσμα της ακλόνητης πεποίθησης ότι τη χούντα θα την ανατρέψει το οργανωμένο μαζικό λαϊκό κίνημα.

Τονίζει ότι το Πολυτεχνείο δίδαξε την εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και το πολιτικό κριτήριο των μαζών, αλλά και τον αναντικατάστατο ρόλο και τη σημασία της οργάνωσης της συνειδητής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης και του κόμματός της.

Υπογραμμίζει ότι εκείνος ο αγώνας δεν ολοκληρώθηκε και επισημαίνει και αναφέρεται στη συνέχειά του στη σημερινή εποχή.

Οσο για τη γενιά του Πολυτεχνείου, επισημαίνει ότι δεν είναι μόνο κάποιοι επώνυμοι, που προβάλλονται επειδή συμβιβάστηκαν, αλλά χιλιάδες, που βρίσκονται στη βιοπάλη και "τσουρουφλίζονται στο καζάνι που σιγοβράζει" και καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα που έβαλε ο Γληνός: Η με τη συντήρηση και την προσαρμογή ή με την εργατική τάξη στον αγώνα για την απελευθέρωση του ανθρώπου.

Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:

- Τα γεγονότα του Νοέμβρη του '73 σημάδεψαν την ιστορία του ελληνικού λαϊκού κινήματος. Επιστρέφοντας στις μέρες των γεγονότων, ποιοι ήταν τελικά οι στόχοι εκείνου του αγώνα;

- Ηταν μια κορυφαία εκδήλωση της αντεπίθεσης, της αντίστασης και της πάλης ενάντια στη χούντα και όχι μόνο, ήταν μια εξέγερση που πήγαινε παραπέρα. Επιστρέφοντας και πάλι στις μέρες των γεγονότων σ' εκείνη την εποχή, όταν γραφόταν η ιστορία, αξίζει να σταθούμε σε δυο ντοκουμέντα που συμπυκνώνουν τους στόχους, το μήνυμα της εξέγερσης και το περιεχόμενο του γιορτασμού, ως απάντηση σ' όσους θέλουν να φέρουν την ιστορία στα μέτρα τους.

"Οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι που κλείστηκαν μέσα στο Πολυτεχνείο, ξεκαθαρίζουν τις θέσεις τους και καλούν τον ελληνικό λαό να αγωνιστεί μαζί τους ως την τελική νίκη.

1. Πρωταρχική προϋπόθεση για την επίλυση όλων των λαϊκών προβλημάτων θεωρούμε την άμεση παύση του τυραννικού καθεστώτος της χούντας και την παράλληλη εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας και της Εθνικής Ανεξαρτησίας.

2. Η εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας συνδέεται αναπόσπαστα με την Εθνική Κυριαρχία ενάντια στα ξένα συμφέροντα που χρόνια στηρίζουν την τυραννία στη χώρα μας".Υπογραφή: Η Συντονιστική Επιτροπή του Πολυτεχνείου.

Στη μεταπολίτευση του '74 ένα χρόνο μετά το λαϊκό ξεσηκωμό στον πρώτο γιορτασμό, η Διακήρυξη της Οργανωτικής Επιτροπής έγραφε: "Τιμώντας την επέτειο και συνεχίζοντας τον αγώνα στις σημερινές συνθήκες, εμείς οι φοιτητές, μαζί με όλο το λαό θα διαδηλώσουμε την απόφασή μας να παλέψουμε ενάντια στο φασισμό, για λαϊκή κυριαρχία και εθνική ανεξαρτησία. Ενάντια στην οικονομική στρατιωτική και πολιτική εξάρτηση της χώρας μας από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και το ΝΑΤΟ.

Καθιερώνουμε την 17 Νοέμβρη ημέρα αφιερωμένη στον αγώνα του λαού και της νεολαίας ενάντια στο φασισμό, την αμερικανοκρατία και τον ιμπεριαλισμό. Διακηρύσσουμε, ταυτόχρονα, πως θα αποκρούσουμε κάθε προσπάθεια καπηλείας των γεγονότων του Πολυτεχνείου και διαστρέβλωσης του νοήματός του... ".

- Συνεπώς ο αγώνας συνεχίζεται ή ολοκληρώθηκε;

- Εκείνος ο αγώνας δεν ολοκληρώθηκε. Γιατί; Είναι γνωστό ότι κάτω από τον κίνδυνο μιας ριζικής παρέμβασης του ανερχόμενου λαϊκού κινήματος μετά και τις εξελίξεις και την προδοσία στην Κύπρο, μεθοδεύτηκε βιαστικά η αντικατάσταση της χούντας, με τον γνωστό συμβιβασμό μαζί της του αστικού πολιτικού κόσμου.

Είναι γεγονός, επίσης, ότι ένα μεγάλο μέρος του λαού μας, που πίστεψε στους στόχους του Πολυτεχνείου, για μια σειρά λόγους δεν τους εμπιστεύτηκε στη συνέχεια στις δυνάμεις, που ήταν σε θέση να τους πραγματοποιήσουν. Αξιοποιώντας τα συνθήματα του Πολυτεχνείου, το ΠΑΣΟΚ γρήγορα πέρασε από το "ο αγώνας συνεχίζεται" στο "ο αγώνας δικαιώνεται", με μια βαθιά υπόκλιση στους Αμερικανούς, με μια ενεργητική πια συμμετοχή στους σχεδιασμούς της ιμπεριαλιστικής νέας τάξης πραγμάτων τους, με τη στήριξη και ανοχή των άλλων πολιτικών δυνάμεων.

Οποιος ενδιαφέρεται ή ψάχνει για τη συνταγή για το πώς θα φτάσει ο αγώνας μέχρι τη νίκη, δύο συμπεράσματα πρέπει να κρατήσει.

Πρώτον, ότι χρειάζεται η δική του ενεργητική και συνειδητή συμμετοχή στην οργάνωση, ανάπτυξη και προσανατολισμό του λαϊκού κινήματος, βάζοντας στην άκρη κάθε τάση εφησυχασμού και ανάθεσης εργολαβικά το έργο αυτό, τις ελπίδες του, σε κάποιους άλλους σωτήρες. Η δεύτερη όψη του νομίσματος είναι η αποφασιστική και ολόπλευρη ενίσχυση του ΚΚΕ. Η συμπόρευση μαζί του μέσα στους καθημερινούς αγώνες, όχι μόνο γιατί η πολιτική του αναδείχνει και χτυπάει στην πράξη τις αιτίες που αναπαράγουν και οξύνουν τα λαϊκά προβλήματα, αλλά και κυρίως γιατί είναι βαθιά ποτισμένο με την αξία της πλατιάς λαϊκής αγωνιστικής συμμετοχής, με πίστη στις δυνάμεις της εργατικής τάξης του λαού μέχρι το τέλος, με το λαό δημιουργό, κυρίαρχο, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

- Τι απέγινε η γενιά του Πολυτεχνείου;Πολλοί λένε ότι κουράστηκε, συμβιβάστηκε, αφομοιώθηκε. Πόσο στέκει αυτός ο ισχυρισμός;

- Ευτυχώς την Ιστορία δεν τη φτιάχνουν οι "γενιές", αλλά οι κοινωνικές τάξεις. Ετσι πίσω από τη δικιά μας "ιστορία" του Πολυτεχνείου και της "γενιάς" μας, στο βάθος βρίσκεται η κοινωνική πραγματικότητα, το κύριο στοιχείο αυτής, η επαναστατική παράδοση και η δυναμική του εργατικού μας κινήματος. Η γενιά του Πολυτεχνείου δεν είναι μόνο κάποιοι επώνυμοι, ούτε όσοι προβάλλονται από το σύστημα, ακριβώς λόγω του συμβιβασμού τους.

Είναι χιλιάδες, που η συντριπτική τους πλειοψηφία βρίσκεται στη βιοπάλη και οπωσδήποτε αγανακτεί, αντιστέκεται στη σημερινή πραγματικότητα. Ιδιαίτερα στη σημερινή κρίσιμη φάση, όταν ο ιμπεριαλισμός και η αντίδραση προσπαθούν ν' ακρωτηριάσουν με όλα τα μέσα τα αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα κάθε γενιάς, η αντίσταση αυτού του μεγάλου κινήματος που πυροδότησε το Πολυτεχνείο είναι ένα σημαντικό ατού, που δεν έχει εξαντληθεί και πιστεύω ότι έχει πολλά ακόμα να δώσει.

Ολοι ξέρουμε ότι το καζάνι σιγοβράζει. Σ' αυτό τσουρουφλίζεται η πλειοψηφία της γενιάς του Πολυτεχνείου. Και εκείνη η γενιά, μαζί και η τωρινή, καλούνται κάθε μέρα να απαντήσουν στο βασικό ερώτημα που έβαλε ο Γληνός. "Η με τη συντήρηση και την προσαρμογή ή με την εργατική τάξη στον αγώνα για την απελευθέρωση του ανθρώπου".

- Υπάρχει άποψη ότι ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου, καθώς δεν είχε σχεδιαστεί από καμιά οργάνωση ή πολιτική δύναμη, παρουσιάζει τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας αυθόρμητης εξέγερσης. Ποια η σχέση, λοιπόν, του αυθόρμητου και του συνειδητού στα γεγονότα;

- Αποτελεί παμπάλαιη και προσφιλή τακτική της αντίδρασης να διαχωρίζει τα κινήματα σε "αυθόρμητα" και σε καθοδηγούμενα ή καπελωμένα. Εδώ κυριαρχεί η απελευθερωμένη λαϊκή φαντασία, εκεί ο στείρος καθοδηγητικός παρεμβατισμός. Με τη μονόπλευρη προβολή του "αυθόρμητου" προσπαθούν να υποβιβάσουν τη σημασία της οργανωμένης πάλης, να πείσουν την εργατική τάξη και κυρίως τη νεολαία ότι δε χρειάζεται η οργάνωση, δε χρειάζονται ηγέτες βγαλμένοι μέσα από τα σπλάχνα τους, μέσα από τους αγώνες τους. Αλλά μόνο τα "προκάτ" σύμβολα του πολιτικού μάνατζμεντ και της διαφήμισης.

Ομως, το Πολυτεχνείο ήταν αποτέλεσμα της ακλόνητης πεποίθησης των κομμουνιστών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ και των άλλων προοδευτικών αγωνιστών ότι τη χούντα θα την ανατρέψει το μαζικό λαϊκό κίνημα, που προϋπόθεσή του είναι η ύπαρξη οργάνωσης. Το Πολυτεχνείο δεν ήταν προσχεδιασμένο από χρονολογική άποψη και μορφή, δεν είχε "προαγγελθεί" επίσημα. Ομως, η ασυμφιλίωτη στάση της νεολαίας ενάντια στη χούντα και την αμερικανοκρατία, η απόρριψη των ελιγμών της χούντας, του μαρκεζίνικου πειράματος, αυτά δεν ήταν αυθόρμητες αντιδράσεις, ήταν συνέπεια της οργανωμένης πάλης.

Το Πολυτεχνείο μάς δίδαξε την εμπιστοσύνη στις δυνατότητες, τη δημιουργικότητα και το πολιτικό κριτήριο των μαζών. Μας δίδαξε, ταυτόχρονα, τον αναντικατάστατο ρόλο και τη σημασία της οργάνωσης της συνειδητής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης και του κόμματός της, που ανοίγει το δρόμο και γονιμοποιεί τη λαϊκή αυτενέργεια.

- Τη χρονική περίοδο των γεγονότων του Πολυτεχνείου θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα. Από τη μία η χούντα και από την άλλη ο αγώνας για εκδημοκρατισμό. Σήμερα τα πράγματα φαντάζουν πολύπλοκα. Ετσι είναι;

- Το Πολυτεχνείο ανέδειξε ότι ο αγώνας για το ψωμί, την παιδεία, την ελευθερία και τη λαϊκή κυριαρχία, συνδεόταν όχι μόνο με τον όρο να φύγει η χούντα, αλλά και να ξηλωθεί η αμερικανοκρατία και η πολύμορφη εξάρτηση της χώρας που φάνταζε "αδύνατο". Απ' αυτό το "αδύνατο" 24 χρόνια τώρα δεν έχει ξεμπερδέψει ο πολύμορφος μηχανισμός του συστήματος με όλα τα "ρεαλιστικά του και τα εκσυγχρονιστικά του". Και δεν έχει ξεμπερδέψει, επειδή το ψωμί, η παιδεία και η ελευθερία εξακολουθούν να μη μοιράζονται σωστά ή καθόλου. Επειδή στα παλιά δεσμά της ξένης εξάρτησης χρόνια τώρα υφαίνονται καινούρια. Επειδή δεν ήρθε και ούτε θα 'ρθει το τέλος της ιστορίας, γι' αυτό λέμε και τώρα "το Πολυτεχνείο ΖΕΙ", ο αγώνας συνεχίζεται.

Σήμερα εμπλουτίζουμε το περιεχόμενο του αγώνα μας με το βάθος και τις νέες μορφές που παίρνουν τα σύγχρονα κοινωνικά και δημοκρατικά προβλήματα. Ζητάμε να μπούμε στη νέα εποχή, όχι με τους όρους της χρεοκοπημένης ολιγαρχίας, της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αλλά με τους όρους μιας βαθύτερης δημοκρατικής και ανεξαρτησιακής χειραφέτησης λαών. Αυτό το "μέσα" στη νέα εποχή δε σημαίνει άρνηση του "έξω από το ΝΑΤΟ - έξω οι Αμερικάνοι" που χάραξε ο Νοέμβρης. Αντίθετα, φέρνει το αντιιμπεριαλιστικό- αντιμονοπωλιακό περιεχόμενο του Πολυτεχνείου πιο ζωντανό στην επικαιρότητα, πιο μέσα στις ανάγκες του λαού και της νεολαίας.