Η πολιτική ενίσχυσης των επιχειρηματιών για το πλιάτσικο στα Βαλκάνια, που ξεκίνησε τη δεκαετία του '90 αφού ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ άνοιξαν το δρόμο με το πιστόλι στον κρόταφο των λαών, συνεχίζεται σταθερά μέχρι και σήμερα. Πρωθυπουργοί και υπουργοί, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, καμαρώνουν για την επιτυχή διείσδυση του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου, για την απελευθέρωση της αγοράς, την πολιτική της ανταγωνιστικότητας, που έφερε κλείσιμο επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη και αύξηση της ανεργίας, συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων.

Σήμερα η πραγματική ανεργία στη Θεσσαλονίκη ξεπερνά το 18%, παρά το γεγονός ότι επίσημα την κατεβάζουν στο 11%. Στους νέους (από 15 έως 29 χρόνων) το ποσοστό πλησιάζει επίσημα το 24% και στις γυναίκες το 27%. Μόνο την τελευταία 4ετία έκλεισαν - αφού τα προηγούμενα χρόνια προχώρησαν σε δραστική μείωση προσωπικού - οι παρακάτω, ανάμεσα σε άλλες, επιχειρήσεις: «ΦΛΩΡΙΝΑ ΧΩΝΑΙΟΣ», «ΜΠΑΛΑΦΑΣ», «ΚΑΜΑΤΑΚΗΣ ΑΤΕΕ», ΒΥΖΑΝΤΙΝ, ΚΑΛΤΟΝ, ΦΟΥΛΙΑ, ΜΟΝΤΕ ΣΤΑΡ, ΑΡΑΞ, ΑΝΝΑ ΕΝΔΥΜΑΤΙΚΗ, ΠΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗΣ, ΜΟΝΤΕΛΕΝΑ, ΗΛΤΕΞ, ΖΕΥΣ, ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ, ΠΡΟΤΕΞ, ΒΟΥΛΙΝΟΣ, ΕΡΓΟ ΤΕΞΤΙΛ και ΕΡΓΟ ΗΛΙΟΦΙΝ. Πολλές ακόμα επιχειρήσεις μείωσαν το προσωπικό τους μέχρι και 50%.

Η πορεία συρρίκνωσης συνεχίζεται και το 2007. Η μεγαλύτερη βιομηχανία κατεργασίας ξύλου, η ΒΑΛΚΑΝ ΕΞΠΟΡΤ, έμεινε να απασχολεί 26 εργαζόμενους (είχε 1.300!) και μέχρι τον Αύγουστο αναμένεται να βάλει λουκέτο. Γενικά στον κλάδο Ξύλο - Επιπλο οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατά 30%. Στον κλάδο των Τροφίμων -Ποτών κατά 15%. Ο κλάδος της κατεργασίας καπνού εξαφανίστηκε αφού απέμεινε να δουλεύει μόνο το καπνεργοστάσιο της ΣΕΚΕ με 180 εργαζόμενους. Του χρόνου θα κλείσει κι αυτό. Ολοκληρώνεται αυτή την περίοδο το κλείσιμο της Ομοσπονδίας Γεωργικών Συνεταιρισμών, του εργοστασίου της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων (απασχολούσε 600 εργαζόμενους), ενώ σειρά αναμένεται να πάρει και η ΒΙΑΜΥΛ το 2008. Συνολικά περισσότεροι από 6.000 εργαζόμενοι έχασαν τη δουλιά τους τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Αντίθετα με τη συρρίκνωση του δευτερογενούς τομέα, οι υπηρεσίες αναπτύσσονται, με μεγάλες μάλιστα χρηματοδοτήσεις από τους «αναπτυξιακούς νόμους» που συνεχίζουν αδιάκοπα οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Σ' αυτόν κυρίως τον τομέα, των υπηρεσιών, μόνο το 2006, το Ελληνικό Κέντρο Επενδύσεων ενέκρινε επενδύσεις ύψους 3,2 δισ. ευρώ. Το στοιχείο επιβεβαιώνει ότι παρά τα λουκέτα των τελευταίων χρόνων, το κεφάλαιο κάθε άλλο παρά φτώχυνε. Το αντίθετο μάλιστα. Οσοι μεγαλοεργοδότες δε συνέχισαν τη δραστηριότητά τους σε όμορες χώρες των Βαλκανίων, επένδυσαν κεφάλαια σε άλλους τομείς, συνεχίζοντας να αποκομίζουν τεράστια κέρδη.

Παράλληλα με τις «επενδύσεις» τρέχουν και οι αξιώσεις των βιομηχάνων, με προεξάρχοντες τους βιομηχάνους της Βόρειας Ελλάδας, για μετατροπή της μόνιμης απασχόλησης σε μερική, ορισμένου χρόνου και εκ περιτροπής, για απλήρωτη δουλιά μέχρι τελικής πτώσης, αυξήσεις στα καλούπια της «ανταγωνιστικότητας», των κερδών τους, πλήρη ελευθερία απολύσεων, απαλλαγή από το κόστος των απολύσεων (αποζημιώσεις). Απαιτούν, ακόμη, κατάργηση της λεγόμενης πρόωρης συνταξιοδότησης και επιμήκυνση του εργασιακού χρόνου με λύσεις σταδιακής απόσυρσης (με συνδυασμό ευέλικτων μορφών εργασίας). Αυτές τις απαιτήσεις του κεφαλαίου, που θέλει να ξεζουμίζει τους εργάτες, με ελάχιστο «κόστος», μέχρι το θάνατο, υιοθετούν και ο Κ. Καραμανλής και ο Γ. Παπανδρέου και παρέχουν εγγυήσεις για την εφαρμογή τους προβάλλοντας την πολιτική της «ευελφάλειας» και της «ενεργού γήρανσης».

Στήριγμα στην υλοποίηση αυτής της πολιτικής παρέχουν οι συνδικαλιστικές πλειοψηφίες του ΕΚΘ (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, ΣΥΝ), που προσκυνούν την πολιτική της «ανταγωνιστικότητας». Καθησυχάζουν και αποπροσανατολίζουν τους εργαζόμενους, προβάλλοντας αιτήματα διαχείρισης της φτώχειας, υποχώρησης από κατακτήσεις και δικαιώματα. Και την ίδια ώρα χτυπούν το ΠΑΜΕ, που οργανώνει την αντεπίθεση της εργατικής τάξης στην επίθεση του κεφαλαίου, των πολιτικών και συνδικαλιστικών του εκπροσώπων.

Θύματα της ίδιας πολιτικής είναι και οι χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι και μικροί έμποροι. Στα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ως λαϊκό στρώμα, προστίθενται το εξαντλητικό ωράριο, η φοροεπιδρομή που δέχονται, το τεράστιο κόστος της επαγγελματικής στέγης, κλπ. Καθημερινά βρίσκονται αντιμέτωποι με την πτώση του τζίρου ως αποτέλεσμα της μείωσης της αγοραστικής δύναμης του εργαζόμενου λαού. Εκατοντάδες κάθε χρόνο χρεοκοπούν και βάζουν λουκέτο στην επιχείρησή τους. Ενδεικτικό στοιχείο της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά είναι οι ακάλυπτες επιταγές, που, όπως εκτιμούν οι συνδικαλιστές, ξεπερνούν τα 430 εκατ. ευρώ.

Οι αριθμοί, που επικαλούνται τα επιτελεία του δικομματισμού, δεν μπορούν να αποκαλύψουν τη δραματική κατάσταση. Π.χ., οι εγγραφές και στο Βιοτεχνικό και στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο για το 2006 εμφανίζουν αύξηση σε σχέση με τις διαγραφές. Ομως, το ποιοτικό στοιχείο που αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση στο μικρεμπόριο είναι πως οι επιχειρήσεις, πλέον, ανοίγουν και κλείνουν με μέσο όρο ζωής τα 2 χρόνια.

Στοιχείο που επιβεβαιώνει τη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης είναι η μείωση των επιχειρήσεων μεταποίησης και η αύξηση των επιχειρήσεων προσφοράς υπηρεσιών (κτηματομεσιτικά γραφεία, ασφαλιστικές, κλπ.). Π.χ., μέσα στο 2006 διαγράφηκαν 247 επιχειρήσεις ειδών ένδυσης και εγγράφηκαν 176. Ενώ αντίστοιχα στις διάφορες υπηρεσίες διαγράφηκαν 125 και εγγράφηκαν 265.

Την ίδια ώρα το εμπόριο συγκεντρώνεται στα χέρια όλο και λιγότερων, των μεγαλεμπόρων, των πολυεθνικών εταιρειών. Τα μπακάλικα στις γειτονιές αντικαθίστανται από τα σούπερ μάρκετ. Επώνυμα πολυκαταστήματα, υπεραγορές, εμπορικά κέντρα κλπ. αντικαθιστούν τα παραδοσιακά καταστήματα και συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος (πάνω από το 30%) του τζίρου.

Σήμερα στη Θεσσαλονίκη λειτουργούν 10 εμπορικά κέντρα και 5 υπερκαταστήματα που έχουν αναπτυχθεί σε 300.000 τ.μ. δομημένης επιφάνειας. Και οι ιδιοκτήτες τους αναζητούν δυνατότητες παραπέρα επέκτασης, ώστε να ελέγξουν ακόμη μεγαλύτερο μέρος του τζίρου.

ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στηρίζουν με κάθε τρόπο την ανάπτυξή τους, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι φέρνουν ανάπτυξη, δημιουργούν θέσεις εργασίας. Η εργασία που προσφέρουν όμως είναι κυρίως τετράωρης ή ωρομίσθιας απασχόλησης, χωρίς πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, με άθλιους μισθούς.

Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα της ΕΣΕΕ, για κάθε μία θέση υπαλλήλου σε πολυκατάστημα χάνονται τουλάχιστον δυόμισι θέσεις υπαλλήλων σε κάποια μικρομεσαία επιχείρηση.

Ως αποτέλεσμα των κανονισμών της ΚΑΠ, των ποσοστώσεων, των εξευτελιστικών τιμών στα προϊόντα και του διαρκώς αυξανόμενου κόστους παραγωγής, οι αγρότες οδηγούνται σε βίαιο και γρήγορο ξεκλήρισμα. Στο Νομό Θεσσαλονίκης ούτε 20.000 οικογένειες δεν έμειναν να ασχολούνται με τη γεωργία και να ζουν από το εισόδημα που βγάζουν. Ενδεικτικό στοιχείο για το πόσο γρήγορα υλοποιείται το ξεκλήρισμα των αγροτών αποτελούν οι περιπτώσεις των καπνοπαραγωγών στο Ζαγκλιβέρι, στο Στίβο, στην Απολλωνία και στην Κορώνεια, που μέσα σε δύο χρόνια μειώθηκαν δραματικά και απέμειναν ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού, σε κάθε χωριό. Στο Λουδία από τους 150 αγρότες έμειναν 60. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση σε όλη την ύπαιθρο. Η γη και η παραγωγή συγκεντρώνονται σε όλο και πιο λίγα χέρια.