ΑΓΚΥΡΑ.--

Η ψηφοφορία στην τουρκική Βουλή, σχετικά με την παροχή άδειας διέλευσης Αμερικανικών στρατευμάτων εν όψει του ενδεχόμενου πολέμου, που επρόκειτο να γίνει σήμερα, οδεύει προς αναβολή: Και αυτό διότι δεν έχει επέλθει μέχρι στιγμής «συμφωνία» ανάμεσα στις κυβερνήσεις Μπους και Ερντογάν, σχετικά με το ύψος της αμερικανικής βοήθειας προς την Τουρκία ως αντάλλαγμα για τη συμμετοχή της τελευταίας στον πόλεμο κατά του Ιράκ.

Οι εκτιμήσεις αξιωματούχων και οικονομικών παραγόντων για το «κόστος ενός σύντομου πολέμου» στο Ιράκ για την Τουρκία ποικίλλουν, τοποθετώντας το ανάμεσα στα 16 δισ. δολάρια (εκτίμηση του Ριφάτ Χισαρσικλίογλου, του βιομηχανικού ομίλου ΤΟΒΒ, ο οποίος προέβλεψε επίσης συρρίκνωση των εσόδων της Τουρκίας από τον τουρισμό σε περίπτωση πολέμου κατά τουλάχιστον 50%, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο) και τα 20 δισ. δολάρια (εκτίμηση του υπουργού Κουρσάτ Τουζμέν, ο οποίος εκτίμησε ότι σε περίπτωση «παρατεταμένου» πολέμου, οι απώλειες θα φθάσουν τα 80 δισ. δολάρια, σύμφωνα με χτεσινό ρεπορτάζ της Σαμπάχ).

Η τουρκική κυβέρνηση, διά στόματος του πρωθυπουργού Αμπντουλάχ Γκιούλ και του υπουργού Εξωτερικών Γιασάρ Γιακίς -ο οποίος επέστρεψε την Κυριακή από την Ουάσιγκτον όπου συναντήθηκε και συζήτησε το ζήτημα των «ανταλλαγμάτων» με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους- συνέχιζε να εκβιάζει, εμμέσως πλην σαφώς, την αμερικανική πλευρά, αξιώνοντας μεγαλύτερα οικονομικά ανταλλάγματα και διαβεβαιώσεις από πλευράς ασφαλείας, για να συναινέσει στη διέλευση. Σύμφωνα με το χτεσινό ρεπορτάζ της Τούρκις Ντέιλι Νιους, η αμερικανική πλευρά πρότεινε στις «εντατικές» διμερείς διαπραγματεύσεις επί 2ήμερο κάπου 6 δισ. δολάρια σε άμεση βοήθεια και 20 δισ. δολάρια σε εγγυήσεις δανείων. Τα 20 δισ. αυτά θα μπορούσαν, σύμφωνα με ανταπόκριση του Ρόιτερς, που επικαλείται πηγές «που γνωρίζουν το περιεχόμενο της διαπραγμάτευσης», να προέλθουν από «ιδιωτικές τράπεζες». Η Τουρκική πλευρά ήθελε τα δάνεια αυτά να δοθούν με τους όρους του ΔΝΤ.

Ο Γιακίς δήλωσε ότι «αν δεν υπάρξει επαρκής οικονομική βοήθεια, δε θα περάσουν αμερικανικά στρατεύματα» από την Τουρκία, ενώ ο Γκιούλ πριν αναχωρήσει για τις Βρυξέλλες πρόσθετε πως «ο χρόνος που θα γίνει η ψηφοφορία στη Βουλή εξαρτάται από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ», σύμφωνα με ανταποκρίσεις του Γαλλικού Πρακτορείου και του Ρόιτερς -πράγμα που σημαίνει, πρακτικά, ότι η ψηφοφορία δεν επρόκειτο να γίνει σήμερα όπως είχε προγραμματιστεί. «Θα είναι δύσκολο να πείσουμε τους βουλευτές», τόνισε ο Γκιούλ -πράγμα που είχε αποδεχτεί ήδη από την περασμένη βδομάδα, όταν ο βουλευτής του ΑΚΡ Γκοξάλ Κουτζούκαλι, σπάζοντας το απόρρητο της ψηφοφορίας στη Βουλή για την «αναβάθμιση» των αμερικανικών βάσεων, είπε στις κάμερες ότι «ψήφισε όχι» και θα «αποχωρήσει από το κόμμα», αν η κυβέρνηση συμφωνήσει, έναντι όποιου τιμήματος, να σύρει την Τουρκία στον πόλεμο.

Για την «αναβάθμιση» των βάσεων, πάντως, την Κυριακή και τη Δευτέρα έφτασαν στην Τουρκία κάπου 700 Αμερικανοί στρατιώτες, με επανειλημμένες πτήσεις μεταγωγικών C-130.

Το βασικότερο, όμως, είναι ο ρόλος της Τουρκίας στον πόλεμο στο Ιράκ, που κατά την άποψη του ηγέτη του ΑΚΡ Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν«αν αρχίσει, θα επεκταθεί στην Τουρκία» (η δήλωση στη χτεσινή Τζουμχουριέτ). Ο Αμερικανός απεσταλμένος Ζαλμάι Χαλιλζάντ είπε την περασμένη βδομάδα ότι τα τουρκικά στρατεύματα «πρέπει να τεθούν υπό αμερικανική διοίκηση». Ο Ερντογάν χαρακτήρισε την πρότασή του «ταπεινωτική». Οι Τούρκοι στρατηγοί είναι ο άγνωστος Χ σε αυτήν την εξίσωση. Οπως και το κουρδικό στοιχείο. Οι Τούρκοι θα επιχειρήσουν να έρθουν σε συνεννόηση, στην Ιρμπίλ του βορείου Ιράκ, αύριο, Τετάρτη, με τον Χαλιλζάντ, την Πατριωτική Ενωση του Κουρδιστάν του Τζαλάλ Ταλαμπανί και κορυφαίο στέλεχος του Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος του Μασούντ Μπαρζάνι, σύμφωνα με το CNN Turk, το οποίο προσθέτει ότι στις διαβουλεύσεις θα συμμετάσχει και ο Σανάν Αχμέντ Αγά του Τουρκομανικού Μετώπου.