«Ευαγγέλιο» του κεφαλαίου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το υπερ-νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Πρόκειται για πρόγραμμα - προάγγελο των σαρωτικών αντιδραστικών αλλαγών, που προτίθεται να προωθήσει, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, το κόμμα του ΠΑΣΟΚ, με τη σφραγίδα του Γ. Παπανδρέου αυτή τη φορά. Η κεντρική ιδέα, που διαπερνάει το πρόγραμμα, είναι αυτή της δόμησης των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων πάνω στην έννοια «επιχειρηματικότητα», την οποία θα πρέπει να υπηρετούν και να προωθούν όλοι, εργοδότες, εργαζόμενοι, άνεργοι, κρατικοί φορείς κλπ. Ακόμα και οι πολιτικές κοινωνικής συνοχής, απασχόλησης, προστασίας του καταναλωτή πρέπει να συμβάλουν «στη μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή της επιχειρηματικότητας και στη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η επιχειρηματικότητα, ως έκφραση δημιουργικότητας και βασικός πυλώνας ευημερίας, εισάγεται πλέον ως μάθημα στην εκπαίδευση και ως αντίληψη στις λειτουργίες ακόμα και του δημόσιου τομέα. Η ενθάρρυνση και διεύρυνση της επιχειρηματικότητας αφορά μισθωτούς, ανέργους, αυτοαπασχολούμενους, νέους, γυναίκες, άτομα με αναπηρίες, κοινωνικούς συνεταιρισμούς και επιχειρήσεις, τη χειροτεχνία, τις υπεργολαβίες και τις κοινοπραξίες».

Πρόκειται για πρόγραμμα, που από ιδεολογική άποψη φέρνει ακόμη πιο κοντά το ΠΑΣΟΚ στα αντιδραστικά θατσερικά πρότυπα οικονομικής διακυβέρνησης. Η δημοσιοποίησή του σηματοδοτεί μια νέα συντηρητική και αντιδραστική αναδίπλωση, ακόμα και με τα συντηρητικά και αντιδραστικά πρότυπα, που έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα, με τις κυβερνήσεις Σημίτη. Από την άποψη αυτή, καθίσταται δευτερεύον το ζήτημα της σύγκρισης και σύμπτωσης των οικονομικών προγραμμάτων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, δεδομένου ότι η όποια σύγκριση έχει ως βάση και αφετηρία το βαθμό αντιδραστικότητας των δύο προγραμμάτων, που συνέγραψαν οι επιτελείς των δύο αυτών κομμάτων της ολιγαρχίας.

Φυσική απόληξη της οικονομικής αντίληψης, που διαπνέει το πρόγραμμα, είναι, η έννοια «εργαζόμενοι» να έχει περιθωριοποιηθεί στα ενδότερα των σελίδων απολογισμού της προηγούμενης τετραετίας. Με αρκετά σαφή τρόπο, κάνουν λόγο για εφαρμογή δημοσιονομικών πολιτικών - «σοκ», καθώς θέτουν σαν στόχο τη μείωση του δημόσιου χρέους στο 70% του ΑΕΠ μέχρι το 2008 (!) με την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων 5% του ΑΕΠ ετησίως και με την προϋπόθεση ότι το ΑΕΠ θα αυξάνεται κάθε χρόνο κατά 4%. Η επίτευξη τέτοιων στόχων απαιτεί καθήλωση μισθών, δραστική συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών και αύξηση της φορολογίας. Το πρόγραμμα προτείνει επίσης συρρίκνωση και καθήλωση των μισθών, οι οποίοι ενοχοποιούνται για την έξαρση του πληθωρισμού, η δε εξέλιξή τους συνδέεται με την αύξηση της ανταγωνιστικότητας... Ειδικότερα, στην αναφορά που γίνεται για τις αιτίες του υψηλού πληθωρισμού και με τον τίτλο «κοινωνική συνοχή και προστατευτισμός», αναφέρεται ότι στη χώρα μας έχει αναπτυχθεί μεγάλη ανοχή στον πληθωρισμό και γι' αυτό δεν είναι άμοιρο το πολιτικό σύστημα, ενώ συνεχίζει: «Απαιτούνται πολιτικές τόνωσης του ανταγωνισμού, απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και διασύνδεση της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου με την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας»!

Τα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά ταμεία μετατρέπονται σε εταιρίες... Ειδικότερα, γίνεται λόγος για «εισαγωγή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στη διαχείριση των ΔΕΚΟ, των νοσοκομείων, των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς και άλλων νομικών προσώπων δημόσιου δικαίου». Μια πολιτική θέση - εφιάλτης, ακόμα και με τα σημερινά αντιδραστικά δεδομένα.

Για το πρόβλημα της ανεργίας, ειδικά των νέων και των γυναικών, αφού αναφέρονται τα στατιστικά στοιχεία της ΕΕ για τη χώρα μας - έμμεση αποδοχή ότι οι μέχρι σήμερα πολιτικές έχουν αποτύχει να τη μειώσουν - το πρόγραμμα αναφέρει ότι «απαιτούνται τολμηρά μέτρα και στοχευμένες πολιτικές, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την κινητοποίηση και την ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας».

Οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, οι οποίες αποτελούν «κεντρική στρατηγική επιλογή στα πλαίσια της οικονομικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ». θα συνεχιστούν και θα επιταχυνθούν. Ειδικά οι ιδιωτικοποιήσεις «θα ενισχυθούν με στρατηγικές συμμαχίες και στόχο την περαιτέρω μείωση της συμμετοχής του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα». Οι δε εισπράξεις από ιδιωτικοποιήσεις προβλέπεται να κυμαίνονται στο 1 - 2% του ΑΕΠ κάθε χρόνο και μέχρι το 2008.