Δύο αιώνες αγώνων | ΙΣΤΟΡΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ

ΒΟΛΙΒΙΑ 1825-2004

Δύο αιώνες αγώνων

Ο Τσε Γκεβάρα με συντρόφους του στη ζούγκλα της Βολιβίας το 1967

Η Βολιβία ζει τον τελευταίο χρόνο μια από τις ωραιότερες σελίδες της ιστορίας της. Η λαϊκή εξέγερση με το σύνθημα «Θα νικήσουμε, αυτές οι αλυσίδες θα σπάσουν» αγκαλιάζει όλα τα στρώματα του πληθυσμού ενάντια στη νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης Μέσα, που υιοθετεί και εφαρμόζει τις κατευθύνσεις των ΗΠΑ. Μέσα στα πλαίσια της ALCA και της «ζώνης του ελεύθερου εμπορίου» οι πολυεθνικές επιδιώκουν την πλήρη εκμετάλλευση των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Η Βολιβία είναι η πρώτη χώρα της περιοχής με πλούσιο υπέδαφος και ανεξάντλητους φυσικούς πόρους.

Η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της από τους Ισπανούς το 1825. Πήρε το όνομά της από το μεγάλο επαναστάτη Μπολίβαρ. Αρχικά μαζί με το Περού αποτέλεσαν μια ομοσπονδία, η οποία σύντομα διαλύθηκε. Από το 1834 μέχρι το 1880 μια σειρά από αιμοσταγείς δικτάτορες (Καουντίγιος) καταδυνάστευσε τη χώρα, παραδίνοντας την εκμετάλλευση των πηγών του νίτρου και του γκουάνο στους ξένους (Περουβιανοί - Χιλιανοί - Βορειοαμερικάνοι και Αγγλοι). Οι δικτάτορες καλλιέργησαν το μίσος προς γειτονικές χώρες (Χιλή - Παραγουάη), αποπροσανατολίζοντας το λαό από τα τρομερά του προβλήματα. Ο πόλεμος με τη Χιλή (1879-1884) έληξε με ήττα της Βολιβίας και απώλεια της παραλιακής της ζώνης. Σήμερα η Βολιβία διεκδικεί αυτή τη ζώνη προκειμένου να περάσει ο φυσικός αγωγός του ρευστοποιημένου υδροκάρβουνου και να εγκατασταθεί στο Μεξικό για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πολυεθνικές που ανέλαβαν την κατασκευή του θέλουν να εξυπηρετήσουν τη δυτική πλευρά των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση της Βολιβίας έχει πλήρως υποταχθεί στις πολυεθνικές και έχει παραδώσει όλους τους τομείς της ενέργειας στην άγρια εκμετάλλευσή τους. Το σύνθημα των διαδηλωτών «Εθνικοποίηση όλων των τομέων της ενέργειας» είναι η απάντηση του λαϊκού κινήματος σ' αυτή την πολιτική. Εχουν επιστρατευτεί όλα τα μέσα για τη δυσφήμηση των εξεγερμένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2001 ο τότε πρόεδρος της χώρας Κιρόγκα υποστήριζε ότι οι αγρότες (Ινδιάνοι στην πλειοψηφία τους) δε θέλουν την κατασκευή του φυσικού αγωγού, γιατί τους καταστρέφει τις καλλιέργειες κόκας. Η υποκρισία δεν έχει όρια... Είναι γνωστό ότι η Βολιβία στήριζε και στηρίζει μεγάλο μέρος της οικονομίας της στο ναρκεμπόριο (κυβερνήσεις και πολυεθνικές συνεργάζονται σ' αυτό και τους βοηθούν οι τράπεζες για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος).

Χιλιάδες Βολιβιανοί διαδηλωτές ενάντια στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης και εξαγωγής του φυσικού αερίου

Από το 1880 έως το 1930 η χώρα κάτω από τη διακυβέρνηση του φιλελεύθερου κόμματος εκβιομηχανίζεται. Στηρίζει την οικονομία της στην εξαγωγή κασσίτερου και παραχωρεί και άλλα προνόμια στο ξένο κεφάλαιο. Η διεθνής πτώση της τιμής του κασσίτερου και η οικονομική κρίση που ακολουθεί πλήττουν ιδιαίτερα τη Βολιβία, που ζητάει δάνεια από το εξωτερικό. Ξεσπούν οι πρώτες απεργίες. Οι στρατιωτικοί βρίσκουν την ευκαιρία με συνεχή πραξικοπήματα να πάρουν την εξουσία. Αρχίζει μια περίοδος χάους. Το 1936 δημιουργείται το κόμμα της επαναστατικής αριστεράς, το οποίο διαλύθηκε το 1950. Από τη διάλυσή του προέκυψε το Κομμουνιστικό Κόμμα Βολιβίας (ΚΚΒ). Η δημιουργία ενός ισχυρού κομμουνιστικού κόμματος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ενός λαϊκού κινήματος που θα οδηγήσει στην πρώτη λαϊκή εθνική επανάσταση (1952).

Το εθνικό επαναστατικό κίνημα στράφηκε ενάντια στις εταιρίες κασσίτερου και στους πολιτικούς συμμάχους τους. Το 1953 κέρδισε την πρώτη του επιτυχία. Τρεις εταιρίες κασσίτερου εθνικοποιήθηκαν. Ακολούθησε αγροτική μεταρρύθμιση. Οι Ινδιάνοι κέρδισαν την ελευθερία τους και απέκτησαν δικαίωμα ψήφου. Το καθολικό δικαίωμα ψήφου ήταν επίσης μια μεγάλη επιτυχία. Η άρχουσα τάξη θορυβήθηκε. Μετά το 1956 πέρασε στην αντεπίθεση. Ζήτησε τη βοήθεια των ΗΠΑ. Αρχισε ν' αναστέλλει την εφαρμογή των κοινωνικών προγραμμάτων. Αφαίρεσε από τους εργαζόμενους το δικαίωμα της συμμετοχής στη διαχείριση των εθνικοποιημένων μεταλλευτικών εταιριών.

Ακολουθεί μια εποχή συντηρητική. Το λαϊκό κίνημα καταστέλλεται. Οι αγρότες, έχοντας κερδίσει κάποια δικαιώματα, παθητικοποιούνται. Οταν ο Τσε Γκεβάρα το 1967 ξεκίνησε την επανάσταση από τη Βολιβία, οι αγροτικοί πληθυσμοί δεν τον ακολούθησαν.

Από τις διαδηλώσεις στη Λα Πας. Δεκάδες χιλιάδες διαδήλωσαν και ενώθηκαν με τους χιλιάδες που συμμετείχαν στην πορεία για «Ψωμί, φυσικό άεριο και αξιοπρέπεια»

Στρατιωτικοί και πολιτικοί εναλλάσσονται στην εξουσία. Η φοβερή οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα εξαθλιώνει τις μάζες. Τα βασανιστήρια και οι διώξεις συμπληρώνουν το θλιβερό τοπίο της Βολιβίας των ετών 1956-1983.

Το 1983 ο τότε δικτάτορας Bazner διακηρύσσει τη μετάβαση της χώρας στη «δημοκρατία». Μέχρι σήμερα οι κυβερνήσεις χαρακτηρίζονται από τη συντηρητικότητά τους. Νεοφιλελεύθεροι και τεχνοκράτες προσπαθούν να καθυποτάξουν το λαϊκό κίνημα, να ακολουθήσουν τα κελεύσματα της Διεθνούς Τράπεζας και να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του πολυεθνικού κεφαλαίου.

Η Βολιβία, πλουσιότατη σε φυσικούς πόρους και σε αγωνιστική παράδοση, μπορεί να βρει το δρόμο της. Η λαϊκή εξέγερση, παρά τις δυσκολίες και τις τρικλοποδιές, έχει αιτήματα που αγκαλιάζουν όλο το φάσμα των διεκδικήσεων. Δεν είναι μόνο οικονομικά. Τα οικονομικά συνδέονται με τα πολιτικά (δημοκρατικά - κοινωνικά κλπ.). Το παράδειγμα της Βολιβίας μπορεί να δώσει το έναυσμα για ξεσηκωμό των άλλων λαών. (Ηδη στην Κολομβία άρχισε λαϊκός ξεσηκωμός ενάντια στην πολιτική του ελεύθερου εμπορίου). Οι λαοί της Λατινικής Αμερικής έχουν έναν κοινό εχθρό. Τον ιμπεριαλισμό, με κύριο εκφραστή του τις ΗΠΑ.

Κική ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ
Εκπαιδευτικός

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

Αλληλεγγύη στον βολιβιανό λαό (2019-11-13 00:00:00.0)

Πολύμορφες εκδηλώσεις προς τιμήν του (2009-10-09 00:00:00.0)

Βήματα προώθησης των εθνικοποιήσεων (2006-12-05 00:00:00.0)

Προς εθνικοποίηση των ορυχείων (2006-10-17 00:00:00.0)

Αποχαιρετισμός στη «Σχολή Δολοφόνων» (2006-04-05 00:00:00.0)

Στο κατώφλι ανακατατάξεων; (2003-11-09 00:00:00.0)