Με τη συναίνεση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ απορρίφθηκε χτες στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής η πρόταση του ΚΚΕ για το διαχωρισμό της εκκλησίας από το κράτος, όπως και οι σχετικές προτάσεις που κατέθεσαν ο ΣΥΝ καθώς και οι ανεξάρτητοι βουλευτές Στ. Μάνος και Ανδ. Ανδριανόπουλος.

Από την πλευρά της κυβέρνησης, η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου υποστήριξε ότι χρειάζονται «προσεκτικοί χειρισμοί» στο θέμα, ενώ ο πρόεδρος της Επιτροπής Αν. Σπηλιόπουλος επικαλέστηκε ότι οι προτάσεις αφορούν άρθρα του Συντάγματος, προκειμένου να μη διενεργηθεί ψηφοφορία. Διφορούμενη ήταν η στάση που τήρησε το ΠΑΣΟΚ. Η αρμόδια τομεάρχης του, Μ. Δαμανάκη υποστήριξε ότι τέτοια συζήτηση πρέπει να γίνει μετά τη συνταγματική αναθεώρηση, ενώ ο Α. Λοβέρδος δήλωσε ότι στο μέλλον το ΠΑΣΟΚ θα καταθέσει πρόταση για το θέμα.

Εισηγούμενος την πρόταση για διαχωρισμό του κράτους και της εκκλησίας ο Αντώνης Σκυλλάκος τόνισε ότι «είναι ένα γενικότερο θέμα που δεν έχει να κάνει με τη θέληση και τη σκέψη του ΚΚΕ. Ανάλογες αντιλήψεις υπάρχουν και σε αλλά κόμματα στην Ευρώπη και έχει δοθεί λύση στο πρόβλημα εδώ και δεκαετίες. Η Ελλάδα για ιστορικούς και πολιτικούς λόγους έχει καθυστερήσει. Θεωρούμε, λοιπόν, ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να ρυθμιστούν οι σχέσεις εκκλησίας και κράτους. Πρέπει, δηλαδή, να χωριστεί η εκκλησία από το κράτος. Θεωρούμε ότι είναι συμφέρον για το σύνολο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της χώρας». Πρόσθεσε επίσης ότι είναι μια «συμφέρουσα λύση και για το λαϊκό κλήρο που πιέζεται από την ηγεσία της εκκλησίας».

Σχολιάζοντας τα ισχύοντα, ο Αντ. Σκυλλάκος σημείωσε πως υφίσταται «διαπλοκή» ανάμεσα «στα κόμματα που διαχειρίζονται την κυβερνητική εξουσία με την ηγεσία της εκκλησίας», προκειμένου «το κράτος για να διαιωνίζει και να εντείνει πολλές φορές την κυριαρχία του χρησιμοποιεί την ηγεσία της εκκλησίας», ενώ «η ηγεσία της εκκλησίας αποκτά πολιτική, κοσμική και οικονομική ισχύ».

Ο βουλευτής του ΚΚΕ υπενθύμισε την άρνηση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ σε προτάσεις του ΚΚΕ στην τελευταία αναθεώρηση του Συντάγματος, σημειώνοντας ότι «αφορούν την κατάργηση του άρθρου 3 του Συντάγματος που ορίζει ότι η κρατούσα θρησκεία είναι η ορθόδοξη. Αυτή είναι η βάση της επιβολής της ορθόδοξης θρησκείας με πολλούς τρόπους στην κοινωνική ζωή της χώρας», καθώς και την «αναθεώρηση του άρθρου 13 που κατοχυρώνει την ανεξιθρησκία, θα πρέπει να τροποποιηθεί κατά τρόπον που να την κατοχυρώνει πλήρως».

Ο εισηγητής του ΚΚΕ στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα της εκπαίδευσης, τονίζοντας πως είναι «άλλο πράγμα η εκπαίδευση άλλο πράγμα η θρησκευτική πίστη, το δόγμα. Αυτό έχει να κάνει και με το μάθημα των θρησκευτικών και με τις σχολές, ώστε ελεύθερα η κάθε θρησκεία να αναπτύξει τη θρησκευτική της παιδεία με όσα μέσα και δυνατότητες έχει». Ειδικά για το μάθημα των θρησκευτικών σημείωσε πως «δεν είμαστε αντίθετοι να υπάρχει μάθημα που να μιλάει για όλες τις θρησκείες, για την ιστορία τους για την καταγωγή τους. Αλλο αυτό και άλλο η διδασκαλία του δόγματος».

Αναφερόμενος σε συγκεκριμένα θέματα της κοινωνικής ζωής, ο Αντ. Σκυλλάκος είπε ότι «ο θρησκευτικός όρκος δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει», ενώ πρότεινε «ο πολιτικός γάμος θα είναι ο μόνος έγκυρος απέναντι στην πολιτεία. Οποιος θέλει να κάνει και θρησκευτικό γάμο θα είναι ελεύθερος». Πρόσθεσε, επίσης, ότι «δε συμφωνούμε με την ανάρτηση συμβόλων» και «λέμε όχι στην υποχρεωτική προσευχή και στον υποχρεωτικό εκκλησιασμό». Επίσης, ζήτησε «να μπορεί να γίνεται ελεύθερα πολιτική κηδεία όπως και η θρησκευτική, κατά τη βούληση κάποιου πριν πεθάνει ή ανάλογα με το τι θα πουν οι συγγενείς του».

Τέλος, αναφερόμενος στις οικονομικές πτυχές της πρότασης σημείωσε ότι «θέλουμε να μελετήσουμε το ζήτημα, ποιο είναι το μέγεθος της εκκλησιαστικής περιουσίας, εάν επαρκεί η εκκλησιαστική περιουσία για να καλύπτει αξιοπρεπή διαβίωση στους κληρικούς». Τόνισε, ωστόσο, πως με βάση την πρόταση του ΚΚΕ μέχρι να λυθεί το θέμα οι λαϊκοί κληρικοί «θα μισθοδοτούνται ουσιαστικά από το Δημόσιο και θα έχουν όλα τα ασφαλιστικά δικαιώματα».

Από την πλευρά της κυβέρνησης η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου δήλωσε ότι από αυτά που προτείνονται «πολλά έχουν ήδη γίνει», σημειώνοντας παράλληλα ότι χρειάζονται ιδιαίτεροι χειρισμοί στο θέμα, αφού «οι θρησκείες οπωσδήποτε θα επηρεάζουν». Η υπουργός επισήμανε ότι το Σύνταγμα προβλέπει «ενεργητική προστασία του δικαιώματος του θρησκεύεσθαι», υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή του νομικού καθεστώτος της εκκλησίας «θα δημιουργήσει ένα πλήθος ενώσεων που δε θα υπακούει σε κανόνες». Οσον αφορά στη διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία, υποστήριξε ότι «η διδασκαλία δεν επηρεάζεται ευθέως από την εκκλησία», οπότε «να μην θεωρούμε ότι εμείς είμαστε πίσω». Για τα οικονομικά της εκκλησίας η Μ.Γιαννάκου δήλωσε ότι «οικονομικοί έλεγχοι στην εκκλησία έχουν γίνει μόνον επί Νέας Δημοκρατίας».

Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, η βουλευτής του Μ. Δαμανάκη δήλωσε ότι καταψηφίζονται οι προτάσεις, σημειώνοντας ότι «χρειάζεται περισσότερη συζήτηση και περισσότερη διαβούλευση» για το θέμα, ζητώντας «να προηγηθεί η αναθεώρηση του Συντάγματος». Παράλληλα, ο Α. Λοβέρδος ανακοίνωσε ότι το ΠΑΣΟΚ προτίθεται να καταθέσει δική του πρόταση για το θέμα, ενώ κατηγόρησε τη ΝΔ για έλλειψη πρωτοβουλιών οικονομικού ελέγχου της εκκλησίας. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΝ, Φώτης Κουβέλης μίλησε για «συναλληλίες εξουσιών και αρμοδιοτήτων» ανάμεσα σε εκκλησία και κράτος που δημιουργούν «συγχύσεις και ερμαφρόδιτες καταστάσεις».

Να σημειώσουμε ότι και οι τρεις προτάσεις νόμου που συζητήθηκαν χτες στη Βουλή υιοθετούν τις βασικές αρχές που πρότεινε στα πολιτικά κόμματα η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Ειδικότερα, όμως, η πρόταση του ΚΚΕ τονίζει επιπρόσθετα «μέχρι να υπάρξει οριστική και συνολική ρύθμιση πρέπει να εξασφαλιστεί για τους κληρικούς της επικρατούσας θρησκείας η διατήρηση των μισθολογικών τους δικαιωμάτων, ώστε να μη βρεθούν σε δύσκολη θέση λόγω της προτεινόμενης μεταβολής του θεσμικού πλαισίου».