Αρκετές από τις προτάσεις κινούνται σε θετική κατεύθυνση, αλλά σίγουρα δε συνιστούν μια ριζοσπαστική πρόταση στο βαθμό που απαιτούν οι σημερινές ανάγκες και στόχοι της κοινωνίας μας. Και η πρόταση αυτή πρέπει να είναι η κατάργηση των κλειστών αριθμών. Τα εμπόδια δεν είναι αξεπέραστα, ούτε απαιτούνται υπερβολικές δαπάνες για ριζική αλλαγή.

Ορισμένες προτάσεις που αντιμετωπίζουν τα ελαττώματα του σημερινού συστήματος πρέπει να επεξεργαστούν και να συζητηθούν με τους αρμόδιους φορείς και ιδιαίτερα με εκείνους που θα τις εφαρμόσουν, δηλαδή τους εκπαιδευτικούς. Εξ όσων διαφαίνεται, ο διάλογος αυτός με τους φορείς δεν έχει γίνει. Ας ελπίσουμε ότι θα γίνει πριν περάσει το νομοσχέδιο στη Βουλή. Και δεν πρέπει να περάσει στα συνοπτικά Θερινά Τμήματα. Διαφαίνεται μια προσπάθεια να ενισχυθεί ο ρόλος του Λυκείου που δεν είναι επαρκής, να καταστήσει το Λύκειο με μια ισχυρή βαθμίδα. Από τη στιγμή που υπάρχει το σύστημα των εξετάσεων, δεν ευσταθεί το επιχείρημα ότι θα ενισχυθεί η παραπαιδεία. Είναι πιο οξύς ο ανταγωνισμός όταν υπάρχουν τέσσερα μαθήματα. Σημασία έχει ότι τα παιδιά δε θα υποχρεώνονται να μελετήσουν συστηματικά τα περισσότερα μαθήματα για να επιτύχουν.

Για να μην δημιουργηθούν προβλήματα, το υπουργείο Παιδείας πρέπει να κινηθεί σε τρεις κατευθύνσεις: εξειδίκευση και σαφή διατύπωση των ρυθμίσεων, μετεκπαίδευση και ενημέρωση πάνω στο νέο σύστημα, ενίσχυση του ρόλου και του ηθικού των εκπαιδευτικών που δε φαίνεται σήμερα. Πέρα από επιμόρφωση και ουσιαστική οικονομική ενίσχυση, αναγνώριση και προβολή του γεγονότος ότι οι εκπαιδευτικοί προσφέρουν εθνικό έργο. Πρέπει να τους το αναγνωρίσουμε και δημόσια ότι προσφέρουν, γιατί διαμορφώνουν τους αυριανούς Ελληνες.

Σε ό,τι αφορά τη σχέση του Εθνικού Απολυτηρίου με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα βελτιωθεί το επίπεδο αυτών που τελικά πετυχαίνουν τόσο, με τη διεύρυνση του αριθμού μαθημάτων και τον προσδιορισμό από τα ίδια τα τμήματα των διαφορετικών συντελεστών. Συμφωνώ με την προσπάθεια βελτιώσεων, όμως δεν είναι πανάκεια. Πρέπει να γίνει σαφές το σύστημα, να το αγκαλιάσουν με κάποιο ενδιαφέρον και στη συζήτηση να διαφωτιστούν διάφορες πλευρές.