Στο "αμήν" έχουν φτάσει χιλιάδες εργαζόμενοι στον επισιτισμό και τον τουρισμό. Η ολομέτωπη επίθεση στον τομέα των εργασιακών σχέσεων, που τινάζει στον αέρα κάθε δικαίωμα και κατάκτηση, καθώς και η επίμονη άρνηση των εργοδοτών, ακόμα και να υπογράψουν την κλαδική σύμβαση για το 1996, έφτασαν την κατάσταση σε οριακό σημείο και επέβαλαν τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις σαν τη μόνη διέξοδο.

Η πρώτη απάντηση στην προκλητική αδιαλλαξία των εργοδοτών δόθηκε στις 6 και 7 Ιούνη, με συσκέψεις, συγκεντρώσεις και πορείες διαμαρτυρίας, σε Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα, Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική. Η δεύτερη θα δοθεί στις 20 Ιούνη, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η 24ωρη πανελλαδική απεργία που έχει εξαγγείλει η Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό Τουρισμό,χωρίς να αποκλείεται η παραπέρα κλιμάκωση των αγώνων.

Βέβαια, το γεγονός ότι η σύμβαση έχει "βαλτώσει" - να σημειώσουμε ότι οι εργοδότες προτείνουν αυξήσεις κάτω και από τα όρια της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης και απορρίπτουν όλα τα θεσμικά αιτήματα σε έναν κλάδο που οι εργαζόμενοι είναι από τους πιο χαμηλόμισθους αν και ειδικευμένοι - ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το "ποτήρι" της συσσωρευμένης αγανάκτησης και υποχρέωσε ακόμα και τη συναινετική πλειοψηφία της ομοσπονδίας να εξαγγείλει τις κινητοποιήσεις.

Ο κλάδος του τουρισμού - επισιτισμού μπορεί να χαρακτηριστεί, χωρίς υπερβολή, το βασίλειο της μερικής απασχόλησης,που συναντάται σε όλες της τις μορφές. Υπάρχουν εργαζόμενοι που "χρησιμοποιούνται" σαν να ήταν αντικείμενα για ένα μήνα, μια μέρα, ακόμα και μια ώρα, κι έπειτα τους στέλνουν σπίτι τους - στην αναμονή - έως ότου τούς χρειαστούν ξανά.

Για παράδειγμα στο ξενοδοχείο "Μεγάλη Βρεττάνια" απασχολούνται - τουλάχιστον μέχρι πριν λίγο καιρό - 17 καμαριέρες εξτρά, 15 με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ενώ με αορίστου χρόνου συμβάσεις εργάζονται μόνο 15, τα ίδια φυσικά ισχύουν και για τις άλλες ειδικότητες. Κανονικά, ένας εργαζόμενος εξτρά προσλαμβάνεται μόνο για την κάλυψη έκτακτων αναγκών και για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, όμως αυτό δεν τηρείται. Στο ξενοδοχείο "Κάραβελ" καμαριέρα εργαζόταν εξτρά για έξι ολόκληρους μήνες! Το "Χόλιντεϊ ιν" πρόσφατα απέλυσε εννιά εργαζόμενους, τους οποίους αντικατέστησε με ωρομίσθιους, και ο χορός καλά κρατεί... Οι περισσότερο "τυχεροί" εργάζονται ολόκληρη τη σεζόν, που όμως δεν ξεπερνά τους πέντε μήνες...

Ενα μεγάλο κομμάτι των απασχολουμένων στα επισιτιστικά και τουριστικά επαγγέλματα, που κάθε χρόνο αυξάνεται ανησυχητικά, δεν καταφέρνει να συμπληρώσει τα ένσημα που απαιτούνται, προκειμένου να έχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και να επιδοτηθεί από τον ΟΑΕΔ μετά τη λήξη της σεζόν!Να αναφέρουμε ότι πέρσι, συνδικαλιστές της Ομοσπονδίας και της ΓΣΕΕ είχαν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσουν, με παρεμβάσεις σε ξενοδόχους, τα ένσημα που έλειπαν από εργαζόμενους, ενώ τίποτα δεν προμηνύει ότι φέτος τα πράγματα θα είναι καλύτερα, δεδομένου ότι σε πολλές περιοχές η σεζόν συρρικνώθηκε.

Η τρομοκρατία, η παράνομη απασχόληση αλλοδαπών, οι αυθαίρετες απολύσεις (στο "Μεγάλη Βρεττάνια" απολύθηκε εργαζόμενος με 41 χρόνια υπηρεσία), η εκμετάλλευση και η εντατικοποίηση, που έχει σαν αποτέλεσμα και τη χαμηλή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, δεσπόζουν. Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ένα πρόσθετο πρόβλημα, την απόλυση λόγω... ηλικίας, για λόγους... εμφάνισης.

Η αγωνία της επαναπρόσληψης, με την έναρξη κάθε νέας σεζόν, αποτελεί τη μόνιμη αγωνία των εργαζομένων στα τουριστικά επαγγέλματα. Φέτος, η ανεργία είναι προ των πυλών για ακόμα περισσότερους, αφού η τουριστική κίνηση εμφανίζεται ιδιαίτερα μειωμένη.

Στη Χαλκιδική η πληρότητα των ξενοδοχείων φτάνει μόνο στο 30%. Στην Κέρκυρα μόνο δύο επιχειρήσεις έχουν πληρότητα. Στην Κρήτη - όπου 6.000 εργαζόμενοι είναι άνεργοι, από τους οποίους οι 1.500 δεν επιδοτούνται από τον ΟΑΕΔ - οι πληρότητες επίσης είναι χαμηλές, ενώ πολλά μικρά ξενοδοχεία δεν έχουν καν ανοίξει. Τα ίδια ισχύουν και για τα τουριστικά δρώμενα στη Ρόδο,σε ένα νησί που στηρίζεται μόνο στον τουρισμό, οι άνεργοι φτάνουν τις 3.000, οι πληρότητες είναι χαμηλές. Φέτος, σύμφωνα με στοιχεία του τοπικού Εργατικού Κέντρου, 400 Ροδίτες ξενοδοχοϋπάλληλοι "μετανάστευσαν" στην Κύπρο, προκειμένου να βρουν δουλιά.

Η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται. Η ήδη εκτεταμένη ανεργία στον κλάδο έχει πάρει την ανιούσα, αφού η αποβιομηχάνιση της χώρας και η συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής δημιουργούν νέες στρατιές ανέργων που αναζητούν εργασία στις τουριστικές επιχειρήσεις. Στον τουρισμό αναζητά, επίσης, δουλιά μια μεγάλη μερίδα των αλλοδαπών που βρίσκονται στη χώρα μας, σε συνθήκες "μαύρης εργασίας". Τα δυο αυτά στοιχεία αποτελούν έναν ακόμη άσο στο μανίκι των εργοδοτών, μια ακόμη ευκαιρία να χτυπήσουν τις εργασιακές σχέσεις.

Από την άλλη πλευρά παρόλο που οι αρμόδιοι των εκάστοτε κυβερνήσεων δε χάνουν ευκαιρία να δηλώσουν ότι το μέλλον της χώρας είναι ο τουρισμός, αφήνουν τα πράγματα στο "έλεος του Θεού". Το αποτέλεσμα αυτής της καταστρεπτικής πολιτικής είναι η συνεχής μείωση της τουριστικής κίνησης και η συνεχής αύξηση της ανεργίας και των προβλημάτων των εργαζομένων.

Τελευταία προέκυψε πρόβλημα και με το Ταμείο Ασφάλισης των Ξενοδοχοϋπαλλήλων (ΤΑΞΥ),ένα ταμείο εύρωστο. Πέρα από τις προθέσεις της κυβέρνησης για ενοποίησή του με το ΙΚΑ - κάτι που βρίσκει αντίθετους τους ίδιους τους εργαζόμενους - πρόσφατα το υπουργείο Εργασίας με γνωμοδότησή του ενέταξε το ταμείο στις διαδικασίες προληπτικού ελέγχου των δαπανών από παροχές προς ασφαλισμένους. Αυτό σημαίνει ότι οι δαπάνες στο εξής θα περνάνε από προληπτικό έλεγχο από τον πάρεδρο του ελεγκτικού συνεδρίου, διαδικασία εξαιρετικά χρονοβόρα και ασύμφορη για τους ασφαλισμένους, οι οποίοι για φάρμακα που θα αγοράζουν, θα αποζημιώνονται μετά από ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ για επισκέψεις σε γιατρούς θα αποζημιώνονται με βάση το κρατικό τιμολόγιο, δηλαδή με 2.800 δραχμές παρότι μια επίσκεψη κοστίζει πολύ περισσότερο. Ηδη φαρμακευτικοί σύλλογοι και γιατροί διέκοψαν τις συμβάσεις τους με το ΤΑΞΥ.

Η διάθεση των εργαζομένων να αντιπαλέψουν όλους όσοι ευθύνονται για τα προβλήματά τους, φάνηκε από τις περιφερειακές κινητοποιήσεις, τα μηνύματα των οποίων είναι ιδιαίτερα θετικά. Οι εργαζόμενοι στον επισιτισμό - τουρισμό έδειξαν αποφασισμένοι να διεκδικήσουν την υπογραφή ικανοποιητικών συλλογικών συμβάσεων, να σταματήσει η ασυδοσία μέσω των εντατικών ελέγχων των επιθεωρήσεων εργασίας, να κατοχυρωθεί η απασχόληση των επαγγελματιών, να χτυπηθεί η μαύρη εργασία, να ρυθμιστεί νομοθετικά η επαναπρόσληψη, να μην ενοποιηθεί το ΤΑΞΥ με το ΙΚΑ, να σταματήσει η απαράδεκτη κατάσταση στις εργασιακές σχέσεις κ. ά.

Ο Χ. Κατσώτης,γραμματέας της Ομοσπονδίας Επισιτισμού Τουρισμού, που πρόσφατα επισκέφτηκε την Κρήτη, τονίζει: "Εγινε η παγκρήτια σύσκεψη των μελών των ΔΣ των σωματείων, στην οποία δε συμμετείχαν τα Χανιά. Παρουσιάστηκαν οι αποφάσεις της Ομοσπονδίας και συμφωνήσαμε να δραστηριοποιηθούν όλοι στην κατεύθυνση του αγώνα. Υπάρχουν προβλήματα με την τρομοκρατία που ασκείται στους εργαζόμενους και την ανεργία που πλήττει τον κλάδο στο νησί. Επισκεφτήκαμε μεγάλους χώρους δουλιάς, μιλήσαμε με εργαζόμενους και αυτό που προκύπτει είναι ότι αυτοί είναι ακόμα πιο μπροστά από τις διοικήσεις των Σωματείων. Οι εργαζόμενοι απλά περιμένουν από τα όργανα του συνδικαλιστικού κινήματος να μπουν μπροστά".

Ο Ν. Μελισσάρης,αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας, βρέθηκε σε δραστηριότητες των σωματείων στη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική και σημειώνει: "Αν και πολύ δύσκολο μέρος η Θεσσαλονίκη, υπήρξε πραγματική ανταπόκριση των εργαζομένων. Εγινε μια πολύ επιτυχημένη συνέλευση 250 ατόμων στο Εργατικό Κέντρο, με όλες τις διοικήσεις των Σωματείων Επισιτισμού και Τουρισμού. Στη συνέχεια ακολούθησε πορεία προς το ξενοδοχείο του προέδρου της Ενωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης και μετά συνεχίσαμε προς το "Μακεδονία Παλλάς", όπου φτάσαμε ταυτόχρονα με τον πρωθυπουργό και τους 17 υπουργούς που τον συνόδευαν. Μετά από εντολή του πρωθυπουργού, μια τετραμελής αντιπροσωπεία συναντήθηκε με τον υφυπουργό Ανάπτυξης Μ. Χρυσοχοϊδη, στον οποίο αναπτύξαμε τα αιτήματά μας και υποσχέθηκε να μας απαντήσει μέσα στη βδομάδα. Εκτιμώ ότι στην απεργία στις 20 του μήνα η Θεσσαλονίκη θα δώσει το "παρών"".

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σ. Κωλέτσης,που επισκέφτηκε την Κέρκυρα, τόνισε: "Υπάρχει μεγάλη κρίση. Οι πληρότητες παραμένουν χαμηλές και στην Κέρκυρα, αλλά η συμμετοχή των εργαζομένων ήταν ικανοποιητική, πιστεύω ότι το ίδιο θα είναι και στην απεργία, οπότε και θα πραγματοποιηθεί πορεία στη Νομαρχία, όπως έχει κανονιστεί. Οι εργαζόμενοι του νησιού καταγγέλλουν την Επιθεώρηση Εργασίας και το ΙΚΑ για την έλλειψη ουσιαστικού ελέγχου στους χώρους δουλιάς".

Η Ν. Χρηστίδου,μέλος της διοίκησης της Ομοσπονδίας, χαρακτήρισε την κατάσταση στη Ρόδο απελπιστική, τονίζοντας: "Η Ρόδος κυριολεκτικά κρέμεται από τον τουρισμό, αλλά τα πράγματα είναι απελπιστικά, οι εργαζόμενοι κι εκεί αντιμετωπίζουν μύρια προβλήματα. Οι επαναπροσλήψεις δε γίνονται κι εδώ να σημειώσουμε ότι, για να επαναπροσληφθεί ένας ξενοδοχοϋπάλληλος, πρέπει να κάνει αίτηση μέσω του Σωματείου. Ομως, πολλοί εργοδότες αποτρέπουν τους εργαζόμενους να το κάνουν, με αποτέλεσμα να μην τους προσλαμβάνουν ξανά. Τι να πούμε για την τρομοκρατία; Για την εντατικοποίηση; Είναι χαρακτηριστικό αυτό που μας είπε μια καμαριέρα "και μηχανή να ήμουνα, τώρα θα είχα σπάσει"".

Βάσω ΝΙΕΡΗ