Κυριακή 17 Αυγούστου 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΚΙΝΗΜΑ ΕΙΡΗΝΗΣ - ΚΙΝΗΜΑ ΖΩΗΣ
Οι αγώνες κατά των βάσεων και των πυρηνικών

Από την ίδρυσή της στις 15 Μάη 1955 με την Ιδρυτική της Διακήρυξη η ΕΕΔΥΕ επισημαίνει την ανάγκη κατάργησης των όπλων μαζικής καταστροφής και του αγώνα για την απομάκρυνση των αμερικανικών βάσεων από την πατρίδα μας.Στη Διακήρυξη αναφέρεται:

"Από την αυτήν αγωνίαν συνεχόμενοι οι υπογράφοντες την παρούσα έκκληση, απευθυνόμαστε προς όλους εκείνους που έχουν συνείδηση του επικρεμάμενου τερατώδους κινδύνου και, ζητούμεν από αυτούς να ενωθούν με τους φιλειρηνικούς ανθρώπους όλου του κόσμου, εις μιαν κοινήν και ισχυράν προσπάθεια ικανήν να πείσει τους κυβερνώντες τα μεγάλα κράτη, ότι έχουν καθήκον να σπεύσουν να ικανοποιήσουν - σύμφωνα άλλωστε και προς το αληθινόν πνεύμα του Καταστατικού Χάρτου του ΟΗΕ - τους πλέον θερμούς και ανθρωπιστικούς πόθους όλων των λαών, δηλαδή: Τον σημαντικό περιορισμόν των κλασικών εξοπλισμών, την κατάργησιν των όπλων και μέσων ομαδικής καταστροφής, την αποκήρυξη του πολέμου ως μέσου επιλύσεως των διεθνών διαφορών και την αποκατάσταση ειλικρινών και σταθερών σχέσεων φιλίας και αλληλοσεβασμού μεταξύ όλων των χωρών, διότι έτσι και μόνον θα εδραιωθεί η Ειρήνη, το Υψιστον αυτό αγαθόν διά κάθε λαόν".

Οι Επιτροπές Ειρήνης που ιδρύθηκαν σε όλη την Ελλάδα κράτησαν ανοιχτά όλα τα μεγάλα ζητήματα της εθνικής ανεξαρτησίας και της ειρήνης. Η ΕΕΔΥΕ από τον πρώτο της χρόνο αγωνίζεται σε όλα τα επίπεδα:

- Εκδίδει ψηφίσματα διαμαρτυρίας για την εγκατάσταση των βάσεων.

- Αναδεικνύει το δικαίωμα του κυπριακού λαού για αυτοδιάθεση.

- Συμμετέχει σε διεθνείς δραστηριότητες όπως στο ΠΣΕ.

- Από το 1958 εκδίδει το περιοδικό "Δρόμοι της Ειρήνης".

- Διοργανώνει συγκεντρώσεις, όπως η μεγαλειώδης ανοιχτή συγκέντρωση που έγινε στις 12 Δεκέμβρη του 1958 στον Πειραιά ενάντια στο πόλεμο.

Μπαίνοντας στη δεκαετία του '60 το κίνημα ειρήνης έχει απλωθεί αρκετά, έχει ριζώσει στη συνείδηση του ελληνικού λαού και αρχίζει να ειδικεύει τα θέματά του. Τότε δημιουργούνται η Εργατική Κίνηση για τον Αφοπλισμό και την Ειρήνη,η Κίνηση Νέων για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό "Μπέρτραντ Ράσελ",ηΕπιτροπή για τη Διαβαλκανική Συνεργασία και άλλες.

Στις 24 Ιούνη του 1962 πραγματοποιείται στο θέατρο "Πορεία" το Α Εθνικό Συνέδριο της ΕΕΔΥΕ με θέματα:

- Ελληνικό και διεθνές φιλειρηνικό κίνημα.

- Αφοπλισμός και ειρήνη.

- Απύραυλη Βαλκανική.

Μαραθώνιες πορείες

Η ΕΕΔΥΕ καθιερώνει τις Μαραθώνιες πορείες ειρήνης.Στις 21 Απρίλη 1963 πραγματοποιήθηκε η πρώτη Μαραθώνια πορεία. Ολος ο κρατικός και παρακρατικός μηχανισμός κινητοποιείται για να εμποδίσει τους χιλιάδες διαδηλωτές που συρρέουν από όλη τη χώρα. Ο λαός περιφρονεί την απαγόρευση. Το αποτέλεσμα είναι 2.000 συλλήψεις και 300 τραυματισμοί.Η πορεία όμως πραγματοποιείται από τον Γρηγόρη Λαμπράκη (που μετά από λίγες μέρες θα δολοφονηθεί από το κράτος και το παρακράτος της Δεξιάς) και με συνοδοιπόρους τους Ανδρέα Μαμμωνά, Παντελή Γούτη και Μπάμπη Παπαδόπουλο.

Πλατύ φιλειρηνικό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα μετά το '74

Μετά την πτώση της αμερικανοκίνητης χούντας που ακολούθησε και την προσπάθεια χτυπήματος κάθε αντίστασης θα παρουσιαστεί μια ανάκαμψη γενικότερα του λαϊκού και του φιλειρηνικού κινήματος. Αυτό θα αγκαλιάσει ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις και ο αγώνας θα αρχίσει να διεξάγεται από καλύτερες θέσεις. Τα αιτήματα για οριστική αποχώρηση από το ΝΑΤΟ, την απομάκρυνση των αμερικανικών βάσεων και των πυρηνικών όπλων από την Ελλάδα, η δημιουργία αποπυρηνικοποιημένης ζώνης στα Βαλκάνια γίνονται υπόθεση της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Ιδιαίτερη δραστηριότητα αναπτύσσεται για το Κυπριακό στην Ελλάδα και στο διεθνή χώρο. Παράλληλα δημιουργούνται Επιτροπές Ειρήνης σε επιμέρους χώρους, όπως διανοουμένων, καλλιτεχνών, νέων, γυναικών κλπ.

Την περίοδο 1976 - 78 η δράση της ΕΕΔΥΕ συνδυάζεται με την παγκόσμια καμπάνια για τη συγκέντρωση υπογραφών κάτω από τη "Νέα Εκκληση της Στοκχόλμης" που γίνεται με την ευκαιρία της Α Συνόδου του ΟΗΕ για τον Αφοπλισμό (Ιούνης 1978). Συγκεντρώνονται 1.500.000 στην Ελλάδα και 700 εκατ. σε όλο τον κόσμο.

Στα τέλη της δεκαετίας του '70 αναπτύσσεται σε παγκόσμια κλίμακα το κίνημα ενάντια στη βόμβα Νετρονίου.Η ΕΕΔΥΕ συγκεντρώνει το 1978 2.000.000 υπογραφές. Πολύμορφες ήταν την ίδια περίοδο και οι εκδηλώσεις ενάντια στη διπλή απόφαση του ΝΑΤΟ στις 12/12/79 για εγκατάσταση στη Δυτική Ευρώπη πυρηνικών πυραύλων "Πέρσινγκ ΙΙ" και "Κρουζ".Παράλληλα στην Ελλάδα πραγματοποιείται στις 11 - 21 Μάη 1979 το 1ο Δεκαήμερο Ειρήνης,με πλήθος εκδηλώσεις και συμμετοχή δεκάδων οργανώσεων.

Δεκαετία του '80

Η απόφαση του ΝΑΤΟ για εγκατάσταση των "Πέρσινγκ ΙΙ" και "Κρουζ" σηματοδοτεί, με το άνοιγμα της δεκαετίας του '80, στροφή στον ψυχρό πόλεμο και το ξέφρενο κυνήγι των εξοπλισμών. Η ύφεση που άνθισε στα μέσα της δεκαετίας του '70 με βάση την Τελική Πράξη του Ελσίνκι (1/8/75) δέχεται απανωτά χτυπήματα. Από την πλευρά των ΗΠΑ προβάλλεται το δόγμα του πρώτου πυρηνικού πλήγματος.Μετά την άνοδο του Ρ. Ρίγκαν η κατάσταση χειροτερεύει με την προώθηση γιγαντιαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Γ. Ράλλη στις 19/10/80 επανεντάσσει την Ελλάδα στο ΝΑΤΟ που το 1974 είχε απομακρύνει η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

Το ίδιο διάστημα, στις 6 Δεκέμβρη του 1981 πραγματοποιείται στην Αθήνα η τριπλή παναττική πορεία ειρήνης που διοργανώνει η ΕΕΔΥΕ με συμμετοχή εκατοντάδων χιλιάδων λαού από Ελευσίνα - Πειραιά - Ελληνικό,με τερματισμό την πλατεία Συντάγματος.

Οι βάσεις

Το 1983 στην Ευρώπη δυναμώνει το κίνημα ενάντια στην εγκατάσταση των νέων πυραύλων και κερδίζουν έδαφος οι προτάσεις για αποπυρηνικοποιημένες ζώνες στα Βαλκάνια και στη Β. Ευρώπη, στην Ελλάδα δεσπόζει το θέμα της απομάκρυνσης των αμερικανικών βάσεων. Στις 3 Μάρτη διοργανώνεται μαζική συγκέντρωση με αίτημα την απομάκρυνσή τους. Οι Μαραθώνιες Πορείες και τα δεκαήμερα ειρήνης πραγματοποιούνται σε ετήσια βάση.

Στις 15 Ιούλη 1983 ανακοινώνεται από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ η μονογραφή της συμφωνίας για 5ετή παράταση της παραμονής των αμερικανικών βάσεων, χωρίς βέβαια να προβλέπεται αυτόματη απομάκρυνσή τους με τη λήξη της πενταετίας. Στις 27 Ιούλη η ΕΕΔΥΕ διοργανώνει πορεία από το Πολυτεχνείο στη Βουλή. Οι δύο άλλες Κινήσεις Ειρήνης που μετά το 1981 δημιουργήθηκαν, η ΚΕΑΔΕΑ και η ΑΚΕ θεωρούν θετική τη συμφωνία.

Παρ' όλες τις διαφορές οι τρεις Κινήσεις Ειρήνης βρίσκουν σημεία επαφής και συνεργασίας. Στις 3 Νοέμβρη του ίδιου χρόνου διοργανώνουν από κοινού μεγάλη συγκέντρωση στο Πεδίον του Αρεως ενάντια στους "Κρουζ" και "Πέρσινγκ". Στις 4 Δεκέμβρη με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΟΚ στην Αθήνα η ΕΕΔΥΕ διοργανώνει φιλειρηνικές κινητοποιήσεις.

Κίνημα κατά των "Πέρσινγκ ΙΙ" και "Κρουζ"

Το 1984 διοργανώνεται το 9ο Συνέδριο της ΕΕΔΥΕ που αποτελεί και αποκορύφωμα μιας σειράς δραστηριοτήτων της χρονιάς αυτής. Σύνθημά του: "Κίνημα ειρήνης ενωτικό και παλλαϊκό, για Ελλάδα χωρίς βάσεις και πυρηνικά, για να υπερασπίσουμε τη ζωή και το μέλλον".

Το 1985 έρχεται με τους νέους πυραύλους εγκαταστημένους στην Ευρώπη. Τη χρονιά αυτή τιμώνται τα 40 χρόνια της Αντιφασιστικής Νίκης, με πορεία από το Χαϊδάρι στην Καισαριανή και τα 30 χρόνια της ΕΕΔΥΕ με πενθήμερη πορεία, "Λαμπρακιάδα Ειρήνης", από την Κερασίτσα. Το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου η "Εκκληση της Ακρόπολης" πραγματοποιεί την "3η Αλυσίδα ειρήνης" γύρω από την Ακρόπολη. Στα τέλη του ίδιου χρόνου 34 Ελληνες στρατηγοί ε.α. προσυπογράφουν την κοινή διακήρυξη των 11 πρώην στρατηγών του ΝΑΤΟ κατά του "πολέμου των άστρων".

Το 1986 κηρύσσεται από τον ΟΗΕ διεθνές έτος ειρήνης.Στις 23 Φλεβάρη χιλιάδες διαδηλωτές περικυκλώνουν τη βάση των "ΑΒΑΚΣ" στο Ακτιο, που έχουν αρχίσει να εγκαθίστανται από τις 27 Γενάρη. Στις 25 - 27 Μάρτη 60 φιλειρηνικά συλλαλητήρια "υποδέχονται" τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζ. Σουλτς.Τα ξημερώματα της άφιξής του, 25 Μάρτη, ανατινάζεται το άγαλμα του Τρούμαν στην Αθήνα. Τη χρονιά αυτή παρατηρείται έξαρση των φιλειρηνικών εκδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα.

Το 1987 το φιλειρηνικό κίνημα υποδέχεται με κύμα εκδηλώσεων την προαναγγελία διακοπής των πυρηνικών δοκιμών. ΑΚΕ - ΕΕΔΥΕ - ΚΕΑΔΕΑ διοργανώνουν κοινή πανελλαδική κινητοποίηση κατά των δοκιμών. Πραγματοποιείται το 9ο Δεκαήμερο Ειρήνης με σύνθημα: "Ελλάδα χωρίς βάσεις - Ευρώπη χωρίς πυραύλους - Ειρήνη στο Αιγαίο". Συγκεντρώνονται 650.000 υπογραφές για την απομάκρυνση των βάσεων. Την ίδια χρονιά πραγματοποιείται το 10ο Συνέδριο της ΕΕΔΥΕ.

Το 1988,τα 25 χρόνια από την πρώτη Μαραθώνια Πορεία γιορτάζονται με την πρώτη κοινή Μαραθώνια πορεία που διοργανώνουν η ΕΕΔΥΕ και η ΑΚΕ. Κεντρικό σύνθημα: "Ορκος στο Λαμπράκη, χρέος στη ζωή να φύγουνε οι βάσεις και οι Αμερικανοί".

Το 1989 και το 1990 πραγματοποιούνται οι καθιερωμένες φιλειρηνικές εκδηλώσεις. Τον Ιούλη του 1990 πραγματοποιείται στα Χανιά μεγάλο συλλαλητήριο κατά των βάσεων. Τα ΜΑΤ επιτίθενται με δακρυγόνα και γκλομπς και τραυματίζουν εκατοντάδες διαδηλωτές. Πολλοί συλλαμβάνονται και με αβάσιμες κατηγορίες δικάζονται και οδηγούνται στις φυλακές. Η ταλαιπωρία τους τραβάει χρόνια.

Στον κόσμο της "νέας τάξης"

Το 1991 σημαδεύεται από τον πόλεμο στον Περσικό Κόλπο και τη "συμμαχική" εκστρατεία κατά του Ιράκ. Με την κήρυξη του πολέμου η αντίδραση του φιλειρηνικού κινήματος ήταν άμεση. Στις 17 Γενάρη πραγματοποιείται στην Αθήνα μεγάλη αντιπολεμική διαδήλωση. Ανάμεσα στους διαδηλωτές και οι μανάδες του πληρώματος της ελληνικής φρεγάτας "Λήμνος" που έπλεε προς τον Περσικό. Το Μάη του 1991 πραγματοποιείται το 11ο Συνέδριο της ΕΕΔΥΕ που είναι αφιερωμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Με τη νέα κατάσταση το 1989 - 1991, την ανατροπή της Σοβιετικής Ενωσης και της σοσιαλιστικής κοινότητας στην Ευρώπη και τη μονοκρατορία των Αμερικανών δημιουργούνται νέα δεδομένα και στο παγκόσμιο φιλειρηνικό κίνημα. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και ο πόλεμος που επακολούθησε, σε συνδυασμό με την ξένη επέμβαση στα Βαλκάνια, δημιουργεί νέα δεδομένα και για το ελληνικό φιλειρηνικό κίνημα. Η γενικότερη σύγχυση που επικράτησε μετά το '91 είχε αντίκτυπο και στο φιλειρηνικό κίνημα.

Την περίοδο αυτή, η εξάρτηση "εκσυγχρονίστηκε" με αποκορύφωμα την αποστολή, για πρώτη φορά μετά την Κορέα, ελληνικού στρατού εκτός συνόρων, όπως έγινε στη Βοσνία και την Αλβανία. Το ίδιο διάστημα οι βάσεις, το σύμβολο της ξένης κυριαρχίας, αναδιαρθρώθηκαν ώστε να ανταποκρίνονται πιο αποτελεσματικά στα ιμπεριαλιστικά σχέδια και δημιουργήθηκαν και νέες, με ΝΑΤΟικό μανδύα. H εφαρμογή του νέου επιθετικού δόγματος του ΝΑΤΟ, που σχεδιάστηκε ώστε να καλύπτει το ρόλο του παγκόσμιου χωροφύλακα, αλλά και την ανάγκη του για διαρκή διεύρυνση των ορίων του, προϋποθέτει και νέα πιο ευέλικτη δομή. Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ που ξεκίνησε με την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής στη Μαδρίτη, καθώς και η υπογραφή του κοινού ανακοινωθέντος Σημίτη - Ντεμιρέλ, δείχνουν ότι η νέα δομή αυτού του ιμπεριαλιστικού οργανισμού θα αποτελέσει τον "Δούρειο ίππο" για την επιβολή της "PAX AMERIAKANA" στο Αιγαίο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Ωστόσο, στην Ελλάδα τα πιο ελπιδοφόρα μηνύματα για αναζωογόνηση του κινήματος ειρήνης έρχονται από τη νεολαία. Τα κεντρικά συνθήματα των μαθητικών διαδηλώσεων είναι αντιπολεμικά. H συμμετοχή και η δραστηριότητα των νέων μέσα από τη "Νεανική δράση για την Ειρήνη", στην πάλη για μια καλύτερη ζωή χωρίς πόλεμο, ενάντια στα σχέδια των ιμπεριαλιστών, συνεχώς κερδίζει έδαφος. Μεγάλη επιτυχία επίσης σημειώνουν τα τελευταία καλοκαίρια οι αντιιμπεριαλιστικές εκδηλώσεις - συναντήσεις της ΚΝΕ για την ειρήνη: το 1992 στις Πρέσπες,το 1993 στο Ακτιο και το 1994 στηΛάρισα,το 1995 στον Αραξο,το 1996 στην Νταλίπη και το 1997 στηΣούδα.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ωθηση στο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα(2007-01-30 00:00:00.0)
Η πορεία της ΕΕΔΥΕ από την Ιδρυτική Διακήρυξη μέχρι το 14ο Συνέδριο(2003-11-09 00:00:00.0)
Θεσμός του μαχόμενου κινήματος ειρήνης(1998-05-03 00:00:00.0)
Διεθνείς συναντήσεις των Κινημάτων Ειρήνης(1997-11-23 00:00:00.0)
Το κίνημα ειρήνης στο προσκήνιο(1997-02-11 00:00:00.0)
Σε δρόμο ανάπτυξης το φιλειρηνικό κίνημα(1995-03-05 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ