Αθωράκιστη παραμένει η χώρα μας μπροστά στον κίνδυνο μεγάλης έκτασης ατυχημάτων από βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Σύμφωνα με όσα καταγγέλθηκαν κατά τη χτεσινή ημερίδα που διοργάνωσε το ΤΕΕ με θέμα "Επικινδυνότητα βιομηχανικών εγκαταστάσεων":

• Μειώνονται σοβαρά τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας οι έλεγχοι και οι επιθεωρήσεις από τους υπαλλήλους του υπουργείου Εργασίας σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και των συνθηκών εργασίας στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ακόμη και σ' αυτές που χαρακτηρίζονται, με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές, ως εξαιρετικά επικίνδυνες. Οπως μάλιστα αναφέρθηκε στην εισήγηση της Οργανωτικής Επιτροπής, ο αριθμός αυτών των ελέγχων και επιθεωρήσεων υποδιπλασιάστηκε την περίοδο 1985 - 1994, για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία!
• Στην Ελλάδα υπάρχουν 52 επιχειρήσεις που εντάσσονται στις προβλέψεις της Κοινοτικής Οδηγίας "Σεβέζο", αλλά παρότι έχουν περάσει 10 χρόνια από τότε που τέθηκε σε ισχύ και στη χώρα μας, η εφαρμογή της έχει καθυστερήσει σημαντικά, όπως υπογράμμισε ο εργονόμος μηχανικός, εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ, Θόδωρος Κουκουλάκης.
• Από τους ιδιοκτήτες των βιομηχανικών εγκαταστάσεων παρατηρείται προσπάθεια απόκρυψης ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων των επικίνδυνων ουσιών που κατέχουν, με στόχο να αποφύγουν την υπαγωγή τους στις διατάξεις της κοινοτικής οδηγίας και να εφαρμόσουν σχέδια ασφαλείας, συχνά μάλιστα γίνεται προσπάθεια να αποκρύψουν ακόμη και ατυχήματα που συνέβησαν! Αυτό το κατάγγειλε ο Γιώργος Μουζάκης, χημικός μηχανικός, στέλεχος του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ο ίδιος επισήμανε ότι η αρμοδιότητα εποπτείας και ελέγχων των εγκαταστάσεων και των μέτρων ασφαλείας έχει περάσει στη Νομαρχιακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση, όμως παρατηρούνται σε μεγαλύτερη έκταση οι ίδιες διοικητικές αδυναμίες και προβλήματα μηχανοργάνωσης που ισχύουν και στα υπουργεία, με συνέπεια η αρμοδιότητα να μην ασκείται όπως θα έπρεπε.
• Ενώ παρατηρείται αυτή η σημαντική καθυστέρηση στη λήψη των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας, από τις 3 Φλεβάρη 1999 (δηλαδή σε δυο βδομάδες) η χώρα μας θα πρέπει να εφαρμόσει την Κοινοτική Οδηγία "Σεβέζο 2", που θεσπίζει νέες και πολύ αυστηρότερες προδιαγραφές. Με τη νέα Οδηγία, συγκεκριμένα, παύει να ισχύει λίστα βιομηχανικών δραστηριοτήτων και στη θέση τους καθορίζονται κατώτερα και ανώτερα όρια χρήσης, παραγωγής ή και αποθήκευσης επικίνδυνων ουσιών, όπως το LPG, τοξικές και εύφλεκτες ύλες. Επίσης επιβάλλεται κατά περίπτωση σχεδιασμός χρήσεων γης (με επαρκείς αποστάσεις, πρόσθετα τεχνικά μέτρα) και καθορίζεται ο τρόπος των επιθεωρήσεων των εγκαταστάσεων αυτών, που θα πρέπει απαραίτητα να γίνονται με συχνότητα μια φορά το χρόνο. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα σχέδια ασφαλείας των εγκαταστάσεων, θα πρέπει να αναθεωρούνται κάθε 5 χρόνια.

Πέρα από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, σημαντικό είναι και το πρόβλημα της μεταφοράς επικίνδυνων φορτίων στη χώρα μας, για την οποία δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη. Οπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Ιωάννης Μουρμούρης, στη χώρα μας διακινούνται κάθε χρόνο 38,8 εκατομμύρια τόνοι επικίνδυνων φορτίων. Από τη συνολική ποσότητα ο σιδηρόδρομος μεταφέρει μόλις το 1,8%, οδικώς μεταφέρεται το 30% και από τη θάλασσα περίπου το 50%.Στη χώρα μας από το 1979 μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 6 ατυχήματα μεγάλης έκτασης:

- Την 1/10/79 έκρηξη δυναμίτιδας στο πλοίο "Πανορμίτης" στο λιμάνι της Σούδας, με επτά νεκρούς και 140 τραυματίες.

- Το 1986 πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις JET OIL στη Θεσσαλονίκη.

- Το 1989 πυρκαγιά στον προβλήτα των ΕΛΔΑ στον Ασπρόπυργο, από σπινθήρες ηλεκτροσυγκόλλησης, που κάλυψε μια έκταση 500 τ.μ.

- Στις 16/1/1992 πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της Εταιρίας Λιπασμάτων στον Πειραιά που προκλήθηκε από υπερθέρμανση σιδηρών βαρελιών τα οποία περιείχαν οργανοφωσφορική ένωση.

- Το Γενάρη του 1992 πτώση αεροσκάφους τύπου "Αλμπατρος" σε κατοικημένη περιοχή της Ελευσίνας.

- Την 1/9/1992 το ατύχημα στην ΠΕΤΡΟΛΑ στην Ελευσίνα, που προήλθε από πυρκαγιά σε μονάδα διύλισης, με 13 νεκρούς και 15 τραυματίες, που εντελώς τυχαία δεν επεκτάθηκε στις γειτονικές κατοικημένες περιοχές.

Αντίθετα, σε όλο τον κόσμο τέτοια ατυχήματα παρουσιάζονται με μεγαλύτερη συχνότητα, αφού τα τελευταία 10 χρόνια έχουν καταγραφεί 330 ατυχήματα μεγάλης έκτασης.

"Το γεγονός ότι τέτοια ατυχήματα δε συμβαίνουν συχνά στη χώρα μας, προσδιορίζει σε σημαντικό βαθμό και τη στάση κάθε αρμόδιου που... ζει με την ελπίδα ότι δε θα συμβεί στη δική του θητεία ένα ατύχημα μεγάλης έκτασης", τόνισε με αρκετή δόση ειρωνείας ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Κ. Λιάσκας. Αυτός είναι ο λόγος - πρόσθεσε - που οι υπουργικές αποφάσεις του 1989 και 1993 παραμένουν στα χαρτιά, ενώ δε λαμβάνονται τα μέτρα που επιβάλλονται σε κάθε περίπτωση.

Μετά από αρκετή καθυστέρηση, αυτήν την περίοδο εκπονούνται με τη φροντίδα των νομαρχιών οι μελέτες αντιμετώπισης βιομηχανικών ατυχημάτων μεγάλης έκτασης για τις βιομηχανικές περιοχές του Θριασίου, της Θεσσαλονίκης και του Περάματος. Οπως τόνισαν όμως οι επιστήμονες, πέρα από την εκπόνηση σχεδίων, την οργάνωση ειδικών υπηρεσιών και τις επιθεωρήσεις, είναι ανάγκη να προωθηθεί η θεσμική κατοχύρωση της συμμετοχής των εργαζομένων σε όλες τις φάσεις της πρόληψης, του ελέγχου και της καταστολής και φυσικά η εκπαίδευση και συνεχής κατάρτιση των εκπροσώπων των εργαζομένων.