Το Κόμμα μας κάνει σοβαρές προσπάθειες ανάπτυξης των διμερών σχέσεων με εκατοντάδες κόμματα, πήρε επίσης σημαντικές πρωτοβουλίες σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις σε επίπεδο Βαλκανίων, Μ. Ανατολής, 3 διεθνείς συναντήσεις κομμουνιστικών κι εργατικών κομμάτων, ενώ αποφασιστικά συνέβαλε στη δημιουργία του Solidnet και κυκλοφορία του δίγλωσσου «Ενημερωτικού Δελτίου» των ΚΚ.

Πολλοί όμως οι σύντροφοι κι από τις στήλες του προσυνεδριακού διαλόγου, αναρωτιούνται γιατί το Κόμμα μας δεν έχει ακόμη προχωρήσει στην ίδρυση μιας νέας Κομμουνιστικής Διεθνούς; Γιατί δεν έχει δημιουργηθεί ένα Κέντρο των ΚΚ; Συμμεριζόμενος την αγωνία τους, δεν πιστεύω ότι το ζήτημα είναι τόσο απλό όσο φαντάζει. Κι αυτό γιατί σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η οργανωτική διάσπαση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, αλλά η ιδεολογικο-πολιτική του! Κι αυτή, δυστυχώς, δεν ξεπερνιέται με απλά οργανωτικά μέτρα.

Οι θέσεις της ΚΕ κάνουν αναφορά στο πρόβλημα και σωστά εστιάζουν στις συνέπειες που δημιουργήθηκαν από το ρεύμα του ευρωκομμουνισμού στη Δυτική Ευρώπη. Ταυτόχρονα όμως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η επικράτηση της αντεπανάστασης σε ΕΣΣΔ κι Ανατολική Ευρώπη, άσκησε και συνεχίζει ν' ασκεί επιδράσεις σ' όλο το κίνημα, αλλά κυρίως στα ΚΚ της Ευρώπης.

Αλλωστε, δεν είναι αυτοί οι παράγοντες, όπως κι η πίεση του ιμπεριαλισμού, που ενισχύουν οπορτουνιστικές αντιλήψεις και που, κατά τη γνώμη μου, στο κόμμα μας εκφράστηκαν πρόσφατα στη γραμμή Κωστόπουλου - Θεωνά - Ντρέκου;

Οι συνέπειες της αντεπανάστασης ίσως να μην έχουν εκδηλωθεί ακόμη ως το τέλος. Δεν είναι απλώς οργανωτικές, ότι δηλαδή πολλά ΚΚ χρειάστηκε να ανασυγκροτηθούν από την αρχή, με όλες τις συνέπειες που αυτό έχει, αλλά και ιδεολογικο-πολιτικές, που κυρίως εστιάζονται στην εγκατάλειψη σημαντικών αρχών. Τέτοια ΚΚ παραιτούνται συχνά από την ταξική προσέγγιση, όχι μόνο από την ανάγκη ύπαρξης της εξουσίας της δικτατορίας του προλεταριάτου, αλλά ακόμη και την ίδια την επανάσταση. Απολυτοποιούν τον κοινοβουλευτικό δρόμο ή χειρότερα, ως μοναδικό τους στόχο θέτουν την απόκτηση κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης, αποφεύγοντας οποιαδήποτε σχέση με προβλήματα, αγώνες, οργανώσεις των εργαζομένων στη χώρα τους, παραιτούμενοι από την προσπάθεια που θα έπρεπε να κάνουν για την οργάνωση κι ενίσχυση των μαζικών ταξικών κι αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων. Αυτό συχνά αντανακλάται στα προγράμματα, τις αποφάσεις τους, άλλοτε στις «εργασίες» των ηγετικών στελεχών τους. Κι εδώ πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα βιβλία του Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, ηγέτη του ΚΚΡΟ. Να διευκρινίσω ότι το πρόβλημα δεν είναι το συγκεκριμένο άτομο ή κόμμα, μα οι αντιλήψεις, η πρακτική που ακολουθείται κι επηρεάζει τις διεθνείς εξελίξεις, δημιουργώντας καταστάσεις πέρα από εθνικά σύνορα. Στην πράξη, αυτές οι αντιλήψεις δε βοηθούν στην ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος, το υποθάλπουν, το «μεταλλάσσουν», το κάνουν «εύπεπτο» και «γευστικό» για το καπιταλιστικό σύστημα, «μπλοκάρουν» για καιρό επαναστατικές, υγιείς δυνάμεις, διαθέσεις που υπάρχουν τόσο μέσα στα ΚΚ όσο και σε μεγάλες λαϊκές μάζες. Δυστυχώς, αυτές οι αντιλήψεις δεν υποχωρούν από μόνες τους, κι όταν βρίσκουν «αέρα» αναπτύσσονται «κατακτώντας» νέα κόμματα.

Εχω την αίσθηση ότι το Κόμμα μας πρέπει να συμβάλλει στην καταπολέμησή τους. Στις Θέσεις αναφέρεται ως πρόταση μια χρονιάτικη κομματική έκδοση. Δεν είναι άσχημη ιδέα. Κοντά σ' αυτό θα μπορούσε επίσης:

- Σημαντική βοήθεια να δοθεί σε συνδικαλιστικό επίπεδο, ανάμεσα στα κόμματα, συνδικάτα, ταξικές δυνάμεις, στη μετάδοση κι ανταλλαγή εμπειριών.

- Με σταθερή συνεργασία με ξένες περιοδικές εκδόσεις.

- Με σημαντική καλυτέρευση των ξενόγλωσσων σελίδων του Κόμματος στο Ιντερνετ και στο οποίο έχουν πρόσβαση εκατομμύρια νέοι άνθρωποι.

- Τη λήψη ανάλογων πρωτοβουλιών από το Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών (ΚΜΕ), την ΚΝΕ, κι άλλους μαζικούς φορείς.

- Οι κομματικές οργανώσεις μας, που συνορεύουν με πρώην σοσιαλιστικές χώρες, (ή και μεγάλες οργανώσεις, π.χ. ΚΟΑ, ΚΟΠ) θα μπορούσαν ν' αναπτύξουν στενές σχέσεις με αντίστοιχες κομματικές οργανώσεις των ΚΚ αυτών των χωρών (επισκέψεις, κοινές πρωτοβουλίες, ανταλλαγή εμπειριών κλπ.)

Η σφαιρική ενίσχυση της ιδεολογικο-πολιτικής πάλης, πιθανώς και με άλλους τρόπους, με την προβολή της δράσης, των θέσεων του ΚΚΕ, η κριτική αντιμετώπιση λαθεμένων, οπορτουνιστικών αντιλήψεων, μπορεί να βοηθήσει κι αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη κι ενότητα του κομμουνιστικού κινήματος.

Στη θέση 4 αναφέρεται: «... ανεβαίνει ο αριθμός των χωρών που αντικειμενικά έχουν συμφέρον από την αντίσταση, τη ρήξη με τους διεθνείς οργανισμούς και τις ρυθμίσεις που αυτοί επιβάλλουν». Η σωστή αυτή εκτίμηση μένει χωρίς ανάπτυξη, χωρίς στήριξη, στο παρακάτω κείμενο. Κι όμως, στα τελευταία χρόνια υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα χωρών, που αντιστέκονται σε επιμέρους, ή σε γενικότερες επιλογές, σχέδια των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Τα τελευταία χρόνια είχαμε την εμφάνιση κυβερνήσεων στην Ευρώπη (Λευκορωσία, Γιουγκοσλαβία [έως πρόσφατα]), στην αμερικάνικη ήπειρο (Βενεζουέλα), κι ενδιαφέρουσες εξελίξεις στην Αφρική (Κονγκό).

Εδώ αξίζει να σημειώσουμε:

1. Βέβαια υπήρχαν κι εξακολουθούν να υπάρχουν καθεστώτα που εκφράζουν κάποιες αντιστάσεις στους ιμπεριαλιστές (π.χ., Ιράκ, Ιράν), όμως αυτά κρατούν μια αντικομμουνιστική στάση (με διώξεις, βασανιστήρια, κι εκτελέσεις κομμουνιστών), ενώ στις νέες περιπτώσεις έχουμε μια στάση υποστήριξης των κομμουνιστών προς τις ηγεσίες που έχουν εκεί αναδειχτεί. Αυτή η υποστήριξη αλλού δε σημαίνει πάντα στενή συνεργασία με τις ηγεσίες που αναδείχτηκαν (βλέπε Γιουγκοσλαβία), ενώ αλλού τα ΚΚ κι η συνεργασία τους είναι μια πραγματικότητα (Λευκορωσία, Βενεζουέλα).

2. Οι ηγεσίες αυτές στηρίζονται σε συγκεκριμένες μετωπικές συμμαχίες («ΣΚ - Γιουγκ. Αριστεράς» στη Γιουγκοσλαβία, της «Ενωσης των Λευκορώσικων Λαϊκο - πατριωτικών δυνάμεων» στη Λευκορωσία, του «Πατριωτικού πόλου» στη Βενεζουέλα).

3. Σε ορισμένες απ' αυτές, (Βενεζουέλα, Λευκορωσία) έγιναν βήματα αμφισβήτησης των αστικών θεσμών, κάτι που ξεσήκωσε και ξεσηκώνει τη σκληρή αντίδραση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Από την άλλη όμως δεν υπάρχουν, τουλάχιστον προς το παρόν, ενδείξεις εμφάνισης νέων λαϊκών οργάνων εξουσίας από τα κάτω προς τα πάνω.

Οι παραπάνω εξελίξεις, όπως κι η κίνηση των 77 κρατών, με πρωτοβουλία της Κούβας, αποτελούν θετικές εξελίξεις που θα πρέπει να αποτιμηθούν, ώστε να έχουμε μια σφαιρικότερη εικόνα των διεθνών εξελίξεων.

Είναι επίσης φανερό ότι το Κόμμα μας πρέπει να θέσει στόχο του από κοντά να μελετήσει την εμπειρία αυτών κινημάτων, καθώς κι άλλων που είναι πιθανόν να εμφανιστούν τα επόμενα χρόνια προς το 17ο Συνέδριο. Να διδαχτεί από τη θετική κι αρνητική εμπειρία τους.

Η θέση 20 που αναφέρεται σε ένα ενδεχόμενο παρόμοιας εξέλιξης και στην Ελλάδα έχει βάση. Γι' αυτό δε θα πρέπει να μας «παραπέσει» ούτε μια σημαντική εξέλιξη κι εμπειρία αυτών των χωρών, που μπορεί να είναι πολύτιμη και στο δικό μας αγώνα αύριο.

Τα παραπάνω και γενικά η ανάπτυξη του διεθνούς κινήματος απαιτούν την προσοχή όχι μόνο της ηγεσίας, αλλά του Κόμματος συνολικά, όλων των μελών και στελεχών, ακόμη και των οπαδών μας. Σε μεγάλο βαθμό δεν μπορούν να υλοποιηθούν αν δε βρεθεί και δε διατεθεί το ανάλογο με τη σημασία του ζητήματος ανθρώπινο δυναμικό κι οικονομικοί πόροι. Λέγεται ότι στα σοσιαλιστικά χρόνια στη ΓΛΔ τα μέλη του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γερμανίας πλήρωναν δυο συνδρομές, μια για το Κόμμα τους και μια για τις ανάγκες του διεθνούς κινήματος. Μήπως και στο Κόμμα μας θα πρέπει να καθιερώσουμε έστω μια «13η συνδρομή», η όπως αλλιώς μπορούμε να το πούμε, για την ενίσχυση των διεθνών πρωτοβουλιών του Κόμματος;

ΚΟΒ Παιδείας Ν. Ιωνίας

Μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ