Το άρθρο της Μαρίας Νεγρεπόντη - Δελιβάνη εκφράζει σκέψεις και προβληματισμούς στο θέμα της «παγκοσμιοποίησης» και της σχέσης της με την ένταση των εξοπλισμών και των πολεμικών συγκρούσεων.

Ωστόσο, μετά από, περίπου, 10 χρόνια εφαρμογής αυτού του συνονθυλεύματος που βαπτίστηκε «παγκοσμιοποίηση», εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς, όχι, απλά ότι οι ελπίδες για κατάπαυση ή έστω περιορισμό των παγκόσμιων συρράξεων ήταν πέρα για πέρα φρούδες, αλλά επιπλέον και ότι οι δαπάνες για εξοπλισμούς, καθώς και οι διεθνείς συρράξεις, αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς επί των «παγκοσμιοποιημένων ημερών μας».

Πρόκειται, πιθανότατα, για το νέο περιεχόμενο του μονοδιάστατου ηγεμονισμού των ΗΠΑ στην υφήλιο, όπως αυτός σχεδιάζεται από τον διευθυντή του έργου για τον 21ο αιώνα των Αμερικανών, Τόμας Ντόνελι. Ολοένα και περισσότεροι αναλυτές υποστηρίζουν, ήδη, ότι η Ουάσιγκτον επιδιώκει να επιβάλει στη μεταψυχροπολεμική εποχή την αμερικανική αυτοκρατορία στην υφήλιο, με την πρόκληση, ενθάρρυνση και τροφοδοσία πολεμικών συρράξεων και εξοπλισμών. Ειδικότερα, ο Τόμας Ντόνελι εμπνέεται από τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν, για να επικρατήσουν στο παρελθόν, οι αυτοκρατορίες της Ρώμης και της Μ. Βρετανίας, προσαρμόζοντάς τες στα δεδομένα της σύγχρονης εποχής. Με την ισχυρή στρατιωτική τους παρουσία σε κάθε γωνιά της Γης, οι ΗΠΑ θα μπορούν να εξασφαλίσουν και την οικονομική και πολιτιστική τους ηγεμονία στην υφήλιο. Ετσι, λοιπόν, οι ΗΠΑ διατηρούν στρατό 20.000 ανδρών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, έχουν στρατεύματα στη Βοσνία και στο Κοσσυφοπέδιο, 37.000 στρατιώτες στη Νότια Κορέα, κατασκοπευτικά αεροπλάνα στους ουρανούς για να εξασφαλίζουν τον άνετο έλεγχο ολόκληρου του πλανήτη και να ματαιώνουν τις εξελίξεις που δεν τους συμφέρουν ή να προκαλούν αυτές που επιθυμούν. Θα πρέπει, συνεπώς, να παρατηρηθεί ότι η διατήρηση της πλανηταρχικής ιδιότητας των ΗΠΑ, με ό,τι αυτή περιλαμβάνει στον οικονομικό και πολιτισμικό χώρο, εναποτίθεται ενσυνείδητα πια στη στρατιωτική τους ισχύ και στη δυνατότητά τους αστυνόμευσης ολόκληρης της υφηλίου.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, στις οποίες, με βάση τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, συντριπτικά μεγάλο τμήμα του πληθυσμού τους υποχρεούται να ζήσει με 1-2 δολάρια την ημέρα, στις οποίες πεθαίνουν 40.000 παιδιά κάθε εβδομάδα από έλλειψη βασικών φαρμάκων ή πόσιμου νερού και 132 εκατομμύρια παιδιά υποσιτίζονται, στις οποίες αναβιώνει το δουλεμπόριο και η παιδική πορνεία, στις οποίες τα κονδύλια που μπορούν να διατεθούν για την παιδεία και την υγεία είναι ανεπαρκέστατα για να στηρίξουν την ανθρώπινη ανάπτυξή τους, σ' αυτές, ακριβώς, τις χώρες πουλήθηκαν το 2000 όπλα αξίας 25,4 δισ. δολαρίων! Και είναι το υψηλότερο ποσό από το 1994.

Στην κούρσα των εξοπλισμών, αλλά και στη σημαντική διαχρονική τους άνοδο ουδόλως υστερεί και η χώρα μας, όπως προκύπτει από τον ακόλουθο συγκριτικό πίνακα:

Αμυντικές δαπάνες, ως ποσοστό (%) του ΑΕΠ

Χώρες συνοχής 1991 2000

Ελλάδα 4,1 4,8

Πορτογαλία 2,7 2,2

Ισπανία 1,7 1,3

Ιρλανδία 1,2 0,8

Πηγή: SIPRI (Stockholm International Peace Rescurch Institute)

Η Ελλάδα, λοιπόν, σε αντίθεση με τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό νότο, όχι μόνο δαπανά κατά πολύ υψηλότερα ποσά για άμυνα, ως ποσοστό στο ΑΕΠ της, αλλά επιπλέον και ενώ η γενικότερη τάση είναι αυτή της διαχρονικής μείωσης, στη χώρα μας διαπιστώνεται σημαντική διαχρονική άνοδος αυτού του ποσοστού. Δηλαδή, η Ελλάδα στον τομέα αυτό ακολουθεί την πορεία των αναπτυσσόμενων οικονομιών και όχι αυτήν του ευρωπαϊκού νότου.

Είναι ξεκάθαρο ότι οι θλιβερές αυτές εξελίξεις καθιστούν άχρηστη τη Διάσκεψη Αφοπλισμού, που διερωτάται στη Γενεύη «γιατί υπάρχει». Στη Διάσκεψη αυτή οι διπλωμάτες 66 χωρών συνέρχονται επί 3 χρόνια χωρίς, τελικά, να μπορούν να ασχοληθούν με τα θέματα που περιλαμβάνει η ημερήσια διάταξη.

Η «παγκοσμιοποίηση», λοιπόν, αθέτησε παταγωδώς τις υποσχέσεις της και στο χώρο αυτό. Προφανώς, όμως, επρόκειτο για υποσχέσεις παραπειστικές, που, απλά, αποσκοπούσαν στο να καθησυχάσουν τους λαούς της υφηλίου, ενώ στο μεταξύ οι ΗΠΑ ολοκλήρωναν τη νέα τους στρατηγική του κτισίματος παγκόσμιας αυτοκρατορίας με τη βοήθεια των όπλων. Μιας αυτοκρατορίας με στρατιωτική βάση, που γι' αυτό λογικά θα πρέπει να θεωρεί ως εχθρό το σύνολο του υπόλοιπου πλανήτη.

Το σενάριο αυτό είναι, όντως, τρομοκρατικό για το μέλλον της ανθρωπότητας. Ελπίζω, λοιπόν, ότι ανήκει στη σφαίρα της νοσηρής επιστημονικής φαντασίας. Αποτελεί, ωστόσο, αναμφισβήτητο γεγονός ότι η «παγκοσμιοποίηση» έχει ήδη συνδεθεί με αύξηση των εξοπλισμών και των διεθνών συρράξεων.