ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Η Δανία, αναλαμβάνοντας την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), το δεύτερο εξάμηνο του 2002, δημοσιοποίησε το «πρόγραμμα» εφαρμογής των ομόφωνων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Σεβίλλης (21-22 του Ιούνη), «μεταφράζοντας» επί το βαρβαρότερον τις, έτσι κι αλλιώς, σκληρές εντολές των 15 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων και διακηρύσσοντας με ωμό και αυταρχικό τρόπο ότι θα ασκήσει σκληρή «φιλοατλαντική» και αντιλαϊκή πολιτική, παρόλο που «αυτοεξαιρείται» τόσο από την «κοινή» πολιτική άμυνας όσο και από τη «ζώνη ευρώ».

Πρόκειται για ακόμη ένα σύμπτωμα του γενικότερου αυταρχισμού που εγκαθίσταται στην Ευρώπη, αποτέλεσμα των εσωτερικών οικονομικο-πολιτικών δυσχερειών αλλά και του παγκόσμιου «κλίματος αστάθειας και αβεβαιότητας». Αλλά οι πολιτικές που θα ασκηθούν το επόμενο εξάμηνο στην ΕΕ δεν αφορούν μόνο, και κυρίως, στις επιλογές της συντηρητικής δανικής κυβέρνησης του πρωθυπουργού Αντερς Φογκ Ράσμουσεν. Οι ομόφωνες αποφάσεις της Σεβίλλης έδωσαν ήδη το στίγμα για το τι θα επακολουθήσει, αφού η «αντιτρομοκρατική» τρομοκρατία ανάγεται σε «πρωταρχικό στόχο της ΕΕ» και τονίζονται τα εξής: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κατά την έκτακτη σύνοδό του στις 21 του Σεπτέμβρη 2001, αποφάσισε να εντείνει τη δέσμευσή του κατά της τρομοκρατίας μέσω μιας συντονισμένης και πολύπλευρης προσέγγισης, που θα ενσωματώνει όλες τις πολιτικές της Ενωσης, περιλαμβανομένης της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ), και μέσω της ενεργοποίησης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας (ΕΠΑΑ) (...).

Η Ενωση θα εξακολουθήσει να επιδιώκει το στενότερο δυνατό συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες και με εταίρους της. Η Ενωση θα προσπαθήσει να συμβάλει περαιτέρω στις εν λόγω διεθνείς προσπάθειες, τόσο σε εσωτερικό επίπεδο όσο και στο πλαίσιο των σχέσεών της με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ και ο ΟΟΣΑ».

Οπωσδήποτε όμως και η δανική κυβέρνηση φέρει ακέραια την ευθύνη για τον (...) «ψυχροπολεμικό» τόνο που προτίθεται να δώσει στην εξάμηνη προεδρία της ΕΕ. Δεν είναι τυχαίο ότι το δανικό «πρόγραμμα» ανοίγει μ' ένα κεφάλαιο που επιγράφεται «Μια Ευρώπη» (!!!) και, θέτοντας ως «κύρια προτεραιότητα τη διεύρυνση», απειλεί με τα εξής: «Η επικράτηση του κομμουνισμού στην ΚΑ Ευρώπη για περισσότερα από σαράντα χρόνια είχε αποτέλεσμα μια τεχνητή διαίρεση της Ευρώπης. Η κατάρρευση του Τείχους προσέφερε τη δυνατότητα μιας ενωμένης Ευρώπης (...). Η διεύρυνση δεν είναι δώρο που προσφέρει η Δύση στην Ανατολή. Η διεύρυνση εξυπηρετεί το συμφέρον της Ευρώπης ως συνόλου». Ούτε είναι τυχαίο ότι το δανικό «πρόγραμμα» κλείνει μ' ένα κεφάλαιο που τιτλοφορείται «Παγκόσμια ευθύνη», στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναφέρονται τα εξής: «Η ΕΕ έχει ειδική ευθύνη για την ειρήνη και τη σταθερότητα σ' έναν ολοένα και στενότερα συνδεδεμένο κόσμο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού (...). Η διαχείριση των κρίσεων πρέπει να γίνεται εν τη γενέσει τους (...). Η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ και με άλλες ομόφρονες (!!!) χώρες και διεθνείς οργανισμούς για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών».

Η δανική προεδρία θέτει τη «βασική προτεραιότητα της ΕΕ», δηλαδή την καταπολέμηση της «τρομοκρατίας», υπό τις «ΗΠΑ και άλλες ομόφρονες χώρες» και «στα πλαίσια των σχέσεων με το ΝΑΤΟ». Οπως τονίζεται πολλαπλώς, «η ΕΕ πρέπει να είναι ο πρωτεργάτης μέσω συμμετοχής στο διεθνή αντιτρομοκρατικό συνασπισμό και συνεργασίας με τις ΗΠΑ». Η δανική προεδρία «θα καταβάλει πολύ μεγάλη προσπάθεια ώστε να επεκταθεί το ηλεκτρονικό Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS II)». Και αυτό γιατί «η προεδρία θα εργαστεί με στόχο ένα βελτιωμένο από τεχνολογική και νομική άποψη πλαίσιο για την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ αστυνομίας και εισαγγελίας στα κράτη-μέλη της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά στα δαχτυλικά αποτυπώματα και στα λεπτομερή στοιχεία για προηγούμενες καταδικαστικές αποφάσεις».

Δηλαδή για το «βιομετρικό» φακέλωμα εντός της ΕΕ. Σχετικά μ' αυτό «η προεδρία σκοπεύει να συνεχίσει τις εργασίες σχετικά με την αναθεώρηση της Σύμβασης για την Ευρωπόλ». Επιπλέον «θα συνεχίσει να εργάζεται για την περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας Σένγκεν, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων σχετικά με τις θεωρήσεις (βίζα)».

Οσον αφορά στην «αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ρευμάτων», οι οποίες, μετά τη Σεβίλλη, συνδέονται άμεσα με την «τρομοκρατία», η δανική προεδρία «θα διασφαλίσει» ότι όλες οι συμφωνίες με τρίτες χώρες θα περιλαμβάνουν «ρήτρες» που θα «σέβονται» τις σχετικές αποφάσεις της Σεβίλλης, ενώ «το αυτό ισχύει και ως προς τη δυνατότητα λήψης μέτρων εάν μια τρίτη χώρα δε συνεργαστεί χωρίς να υπάρχει αποχρών λόγος». Δηλαδή προωθείται και επιταχύνεται όλο το ισπανικό «πακέτο» για «τρομοκρατία και μετανάστευση» παρά τις όποιες διαφωνίες στη Σεβίλλη.

Οσον αφορά στα οικονομικά, εντύπωση κάνει η επίθεση της δανικής προεδρίας κατά της αγροτιάς. Αφού κάνει ειδική αναφορά «στις διαπραγματεύσεις για τη διεθνή σύμβαση του ΠΟΕ σχετικά με τον έλεγχο του καπνού», που είναι «ζήτημα υγείας υψηλής προτεραιότητας», επιτίθεται κατά του συνόλου της αγροτικής παραγωγής και τονίζει ότι στην «ενδιάμεση αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ)» πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι «χρησιμοποιούμενη κατάλληλα η γενετική τεχνολογία μπορεί να αυξήσει τα παγκόσμια αποθέματα τροφίμων (...). Απαιτείται να κερδηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού όσον αφορά στη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών εντός της ΕΕ»!!! Και όλα αυτά υπό την ψευδεπίγραφη προπαγάνδα των «ασφαλών και υγιεινών τροφίμων». Τέλος, όσον αφορά στην «ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων της διεύρυνσης» μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης (12-13 του Δεκέμβρη 2002), αυτή αποτελεί την «κύρια προτεραιότητα» της δανικής προεδρίας. Η διεύρυνση «δεν είναι δώρο» και ως εκ τούτου η δανική προεδρία σκέπτεται να εκμεταλλευτεί, έντεχνα αν χρειαστεί, διαπραγματευτικά και το ενδιάμεσο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών (24-25 του Οκτώβρη 2002). Αναμένεται διακριτική μεταχείριση κατά της Κύπρου για το πολιτικό ζήτημα, αλλά και κατά της Πολωνίας και Ουγγαρίας για τα αγροτικά. Σύμφωνα με το «πρόγραμμα» της δανικής προεδρίας, «η Τουρκία, ως υποψήφια χώρα, αποτελεί μέρος της διαδικασίας διεύρυνσης της ΕΕ. Οπως και οι άλλες υποψήφιες χώρες, η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσει πρώτα τις πολιτικές προϋποθέσεις προσχώρησης προκειμένου να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Η Δανία, κατά τη διάρκεια της προεδρίας της, θα συνεχίσει το έργο της προσέγγισης της Τουρκίας προς την ΕΕ».

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιόδου είναι ότι η Δανία «αυτοεξαιρείται» τόσο από τη «ζώνη ευρώ» της ΟΝΕ του Μάαστριχτ, όσο και από την «κοινή» αμυντική πολιτική, κατά συνέπεια η επόμενη προεδρία της ΕΕ, που τυχαίνει να είναι αυτή της Ελλάδας, θα «συμπροεδρεύει» στα θέματα αυτά. Για τη «ζώνη ευρώ» η συμπροεδρία της Ελλάδας στη λεγόμενη ευρωομάδα των 12 υπουργών Οικονομίας πριν από το Συμβούλιο ΕΚΟΦΙΝ δεν έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί αυτή συνεδριάζει «άτυπα».

Στα θέματα άμυνας το ζήτημα περιπλέκεται. Σύμφωνα με το δανικό «πρόγραμμα», ως «συνέπεια της συμφωνίας του Εδιμβούργου το 1992, η Δανία παραιτείται του δικαιώματός της να ασκεί την προεδρία σε κάθε περίπτωση η οποία συνεπάγεται την εκπόνηση και εφαρμογή αποφάσεων με αμυντικές προεκτάσεις. Ως χώρα που θα ασκήσει την επόμενη προεδρία, η Ελλάδα θα ενεργεί ως προεδρία, οσάκις η Δανία παραιτείται του δικαιώματός της. Για να εξασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική διαχείριση και η συνεχιζόμενη δυναμική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας (ΕΠΑΑ), η Δανία θα έχει στενή συνεργασία και συντονισμό με την Ελλάδα. Το πρόγραμμα της προεδρίας που αφορά στην ικανότητα διαχείρισης στρατιωτικών κρίσεων της ΕΕ έχει εκπονηθεί από την Ελλάδα, η οποία θα ασκεί την προεδρία στον τομέα αυτό». Αυτό σημαίνει ότι η Δανία δεν αυτοεξαιρείται της προεδρίας της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ (ΚΕΠΠΑ), όπου τονίζεται ότι «θα δοθεί προτεραιότητα στην περαιτέρω ανάπτυξη», και αυτό «σε στενή συνεργασία» με τον στρατοκράτη της ΕΕ Χ. Σολάνα (ως «ύπατου εκπροσώπου» και την Κομισιόν.

Η Δανία δεν αυτοεξαιρείται ούτε και από τις «μη στρατιωτικές πτυχές» της ΕΠΑΑ και θα προεδρεύει στην «επίτευξη του στόχου» της «αστυνομικής αποστολής στη Βοσνία Ερζεγοβίνη (EURM), η οποία θα εξασφαλίσει, από 1/1/2003, τη συνέχεια της σημερινής επιχείρησης του ΟΗΕ» (παράγραφος 13 της Σεβίλλης). Η Δανία αυτοεξαιρείται μόνο των «αμυντικών προεκτάσεων» της ΕΠΑΑ, δηλαδή της ΝΑΤΟικής ESDP (απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ουάσιγκτον, Απρίλης 1999). Δηλαδή του λεγόμενου προβλήματος του ευρωστρατού.

Το δανικό «πρόγραμμα» έχει ειδική αναφορά που επιγράφεται «Στρατιωτικές πτυχές (συμβολή της Ελλάδας)». Τονίζεται ότι «το δεύτερο εξάμηνο του 2002 θα είναι ιδιαιτέρως σημαντικό καθώς η ΕΕ θα επιδιώξει σθεναρά να πραγματοποιήσει ουσιαστική πρόοδο προς την επίτευξη των κοινών στόχων όσον αφορά στην ανάπτυξη των στρατιωτικών δυνατοτήτων».

Υπενθυμίζεται η απόφαση της Σεβίλλης για τη «βούληση της ΕΕ να διαδεχτεί το ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ (...) μετά τη λήξη της τρέχουσας εντολής» (παράγραφος 14). Αλλά σε συνάρτηση μ' αυτή την «πρώτη επιχείρηση της ΕΕ» τίθεται το ζήτημα των ελληνικών επιφυλάξεων στον λεγόμενο ευρωστρατό, και ολόκληρη η αναφορά έχει ως εξής: «Κατά συνέπεια, θα είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι συζητήσεις με το ΝΑΤΟ προκειμένου να επιτευχθεί συνολική συμφωνία επί όλων των μονίμων ρυθμίσεων μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Αλλες προτεραιότητες θα περιλαμβάνουν την εφαρμογή του προγράμματος ασκήσεων και των ρυθμίσεων για τη διαβούλευση και τη συμμετοχή ευρωπαϊκών κρατών-μελών του ΝΑΤΟ αλλά όχι της ΕΕ». Δηλαδή για να γίνει η «πρώτη επιχείρηση της ΕΕ» στα Σκόπια, πρέπει να «ρυθμιστεί συνολικά» το ζήτημα των σχέσεων ΕΕ-ΝΑΤΟ, δηλαδή οι ελληνικές επιφυλάξεις εντός της ΕΕ, η τριμερής «συμφωνία της Αγκυρας» ΗΠΑ-Βρετανίας-Τουρκίας, και το «βέτο» της Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ. Και ειδικά για τη στρατιωτική πτυχή της ΕΠΑΑ η Ελλάδα «ασκεί την προεδρία» στην ΕΕ το επόμενο εξάμηνο. Σύμφωνα με το δανικό «πρόγραμμα», αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα «προεδρεύει» ενός και μόνο Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας, που έχει προγραμματιστεί για τις 18-19 του Νοέμβρη 2002. Ολη η άλλη διαδικασία τελεί κανονικά υπό την προεδρία της Δανίας.