Στη διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (άρθρο 23) δηλώνεται πως «κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να εργάζεται, να έχει την ελεύθερη επιλογή της εργασίας, δίκαιες και ευνοϊκές συνθήκες εργασίας και προστασία απέναντι στην εργασία».

Οι κεντρο-αριστεροί, που κυριολεκτικά κυβερνούσαν την Ιταλία από το 1972 μέχρι τους πρώτους μήνες του 2001, ψήφισαν την αποσταθεροποίηση της αγοράς εργασίας, με την ψήφιση άτυπων συμβάσεων (να καλεί η επιχείρηση σε εργασία όταν της είναι αναγκαίο, με εβδομαδιαίες και διήμερες συμβάσεις κτλ.), συμβάσεων ευελιξίας, μερικής απασχόλησης, αύξησης της εκμετάλλευσης των εργάσιμων ωρών. Αυτό ακολουθήθηκε από μια αχρεία εισοδηματική πολιτική, με τη συνενοχή των επίσημων συνδικάτων, τα οποία στην πραγματικότητα παραιτήθηκαν από τη διεκδίκηση πραγματικών αυξήσεων των μισθών, με τον διακηρυγμένο σκοπό ότι το σύστημα των επιχειρήσεων θα ήταν σε θέση να καλύψει την ανταγωνιστικότητα των διεθνών αγορών, προς όφελος του συνόλου, με την έννοια της ικανότητας προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, την ανάπτυξη της απασχόλησης και την αύξηση του κοινωνικού πλούτου συνολικά.

Τα μέτρα αυτά, μαζί με τις τεχνολογικές καινοτομίες, επέτρεψαν πολύ υψηλές τιμές παραγωγικότητας, όπως ήταν αναμενόμενο, είχαν ως μόνο αποτέλεσμα την αύξηση των κερδών των εταιριών. Τα κέρδη αυτά, στην πραγματικότητα, δεν αναδιανεμήθηκαν μέσα στην κοινωνία, με τη μορφή των υπηρεσιών, αλλά πήγαν για την αύξηση της διανομής του πλούτου στο κεφάλαιο.

Αν ρίξουμε μια ματιά στους επιχειρηματικούς δείκτες των αναπτυγμένων καπιταλιστικά χωρών, των τελευταίων 10 χρόνων και πάνω, θα βρούμε παντού ύφεση, τόσο στην κατανάλωση όσο και στην εργασία και τα μεροκάματα. Επίσης, η αύξηση της παραγωγικότητας συνεχίζει να ακολουθείται από αυξήσεις στους δείκτες ανεργίας. Είναι η έκρηξη ενός νέου οικονομικού μοντέλου, το οποίο επηρεάζει έντονα την τάση της εργασίας και των μισθών, μειώνοντας τη συνολική απαίτηση και συνδέοντας την ανάπτυξη με την ανεργία.

Για παράδειγμα, το 1998 οι χώρες που ανήκαν στην ΕΕ, όλες έντονα ταγμένες στις αντιλαϊκές πολιτικές, έτσι ώστε να φτάσουν την προϋπολογισμένη ισορροπία της Συνθήκης του Μάαστριχτ, κατέγραψαν μια ανάπτυξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της τάξης του 2,9%, σε σύγκριση με την ανάπτυξη του 2,5% το 1997. Παρότι η προσπάθεια αυτή ήταν η μεγαλύτερη των τελευταίων 10 χρόνων, η αύξηση του ΑΕΠ της ΕΕ δεν ακολουθήθηκε από μια βελτιωμένη τάση στην αγορά εργασίας, η οποία αυτά τα χρόνια έδειξε και συνεχίζει να δείχνει πάνω από 10% στο δείκτη ανεργίας, που σημαίνει 19 εκατομμύρια άνεργοι, για να μη μιλήσουμε για τα 13-14 εκατομμύρια μη φανερών ανέργων, που δεν υπάρχουν κατά τις επίσημες δημοσκοπήσεις. Στα επόμενα χρόνια, τα πράγματα δεν πήγαν καλύτερα, αν πάρουμε υπόψη τη συνολική γενική ύφεση του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Ο ιταλικός καπιταλισμός, για παράδειγμα, συνεχίζει να παίρνει τα κέρδη χωρίς να δημιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης, αναδιοργανώνοντας προκειμένου αποκλειστικά να ακολουθήσει την άποψη της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, βασισμένος στις διαδικασίες μετακίνησης των συνολικών παραγωγικών τομέων στο εξωτερικό, στην υπερεκμετάλλευση της εργασίας, στην αύξηση της υπερεργασίας και στους ρυθμούς εργασίας, χρησιμοποιώντας την ιδρωμένη εργασία και το μεροκάματο, τα λίγα δικαιώματα στους εργαζόμενους, ιδιαίτερα για το νέο προφίλ της άτυπης εργασίας, της εργατικής και μισθολογικής ευελιξίας, με συνεχείς περικοπές του κράτους πρόνοιας, με ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών (Κοινωνική Ασφάλιση, Υγεία, Παιδεία) και των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων ενέργειας, μεταφορών, τηλεπικοινωνιών. Για να πραγματοποιηθούν αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητο να δράσει σύμφωνα με τη λεγόμενη κοινωνική αρχή της ευελιξίας, η οποία, ξεκινώντας από την ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις, παράγει αβεβαιότητα στην κοινωνική ζωή.

Το νέο καπιταλιστικό μοντέλο οδηγεί στην εξαφάνιση της σταθερής εργασίας και της σύμβασης αορίστου χρόνου, αλλά όχι και στην εξαφάνιση της μισθολογικής και εξαρτημένης δουλιά. Το νέο οικονομικό σύστημα παράγει όλο και υψηλότερα κέρδη με όλο και χαμηλότερη εργασία, λόγω των διαδικασιών της τεχνολογίας της πληροφορικής που παράγει ένα μεγάλο απόθεμα εργατικής δύναμης, και έτσι επιτρέπει τη μείωση του προσωπικού των μόνιμων εργαζομένων, με έναν αυξημένο αριθμό εργαζομένων με μερική απασχόληση ή με μεροκάματο, δημιουργώντας ένα στρατό σταθερού αποθέματος. Με τον τρόπο αυτό η ευελιξία, η ανεργία, και η αβεβαιότητα των μισθών και των μορφών εργασίας μετατρέπονται σε δομικό φαινόμενο.

Η βαθιά αλλαγή που γίνεται στο σύστημα εργασίας επηρέασε βαριά το σύστημα κοινωνικής προστασίας. Σήμερα η κερδοσκοπική οικονομική πολιτική όλο και πιο πολύ υπερισχύει, σε ζημία της παραγωγικής εργασίας, τόσο με την άμεση επίθεση κατά των μισθών όσο και με την επίθεση ενάντια στη σφαίρα των παγκόσμιων δικαιωμάτων, μέσω της ανακατεύθυνσης του κράτους πρόνοιας.

Το κράτος πρόνοιας μετατρέπεται σε ένα κράτος στην υπηρεσία των επιχειρήσεων και επικεντρώνεται στη λογική της αγοράς, της διασφάλισης και της αύξησης του κέρδους, μεταμορφώνει τα κοινωνικά δικαιώματα σε εκχωρήσεις και φιλανθρωπία. Γι' αυτό ο πραγματικός δρόμος της εξαφάνισης των κοινωνικών υπηρεσιών ξεκινά αφότου θεωρήθηκαν αναχρονιστικά «στοιχεία του σοσιαλισμού», παλιά κληρονομιά μιας παλιάς γενιάς ταξικών συγκρούσεων για δεκαετίες, και στην οποία το εργατικό κίνημα έχει εκφράσει όλη του τη δύναμη.

Το κοινωνικό μήνυμα, το οποίο μεταφέρεται καθημερινά σε όλη την Ευρώπη σκόπευε στην κατεδάφιση της ακαμψίας κάθε δυνατής πηγής σύγκρουσης, ασυνεπούς στη λογική των κερδών και της όλο και πιο άγριας αγοράς. Οι συνεχόμενες περικοπές των λαϊκών δαπανών σε όλη την περιοχή της ΕΕ θα πρέπει να προστεθούν σε αυτή την κατάσταση...

Γι' αυτό, θέτουν προτάσεις μιας νέας επιλεγμένης πρόνοιας, που βασίζεται στη φιλανθρωπία και απευθύνεται στους νέους φουκαράδες, προτάσεις που σκοπεύουν στον έλεγχο των πιο αδύναμων στρωμάτων της κοινωνίας, διευκολύνοντάς τους να εκβιάζουν και να επηρεάζονται από τη δύναμη, προκαλώντας στοιχεία που ευνοούν την αντιπαράθεση μεταξύ των διάφορων κοινωνικών τμημάτων, παρεμποδίζοντας την κοινωνική συμφιλίωση. Η κουλτούρα της επιχείρησης είναι η λογική του κέρδους που πρέπει να πέσει στις πλάτες των ανέργων, των ηλικιωμένων, των ασθενών, των μεροκαματιάρηδων, και όλων των απόκληρων στρωμάτων της κοινωνίας.

Ενώ είναι εφικτό να γυρίσουμε τελικά νέα σελίδα στις επιλογές της οικονομικής πολιτικής και της βιομηχανικής πολιτικής, αφού οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν υψηλότερη παραγωγικότητα, αποκλειστικά αντλώντας από την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Οι αυξήσεις αυτές στην παραγωγικότητα είναι για το λόγο αυτό και κοινωνικός πλούτος συνολικά και θα πρέπει να στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας της εργασίας και της ποιότητας ζωής, ξεκινώντας από τη μείωση των εργάσιμων ωρών.

Η σημερινή κοινωνία δημιουργεί νέες ανάγκες, ενώ ταυτόχρονα, με το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης δημιουργεί νέους αποκλεισμούς. Γι' αυτό, έχοντας σαν αντικείμενο μια συνολική σχεδιασμένη δυνατότητα για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, γίνεται στρατηγικό. Ενα μοντέλο ανάπτυξης που είναι σταθερό, κοινωνικό και περιβαλλοντικά φιλικό, που επικεντρώνει στην περιβαλλοντική συμβατότητα, στην ικανοποίηση των νέων αναγκών, στην εργασιακή συγκέντρωση, στην αναδιανομή του εισοδήματος και στην κοινωνικοποίηση της συσσώρευσης του πλούτου που παράγουν όλοι.

Στις πλατφόρμες μας οι διεκδικήσεις ικανοποιητικών μισθών, ευρωπαϊκών μισθών, έτσι ώστε η Ευρώπη να μην ανήκει μόνο στους τραπεζίτες και τους χρηματιστές, θα πρέπει να ακολουθούνται από το αίτημα της επαναψήφισης ενός νέου μηχανισμού «ανάρρωσης» των μισθών που έντονα μειώθηκαν από την πολιτική χαλιναγώγησης που εφαρμόστηκε σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες από τα συνδικάτα που ανήκουν στην ΣΕΣ, υποκύπτοντας στις ισχυρές δυνάμεις και πραγματοποιώντας νέες αντιλαϊκές πολιτικές για τη δημιουργία ενός μονάχα νομίσματος. Με τον ίδιο τρόπο είναι αναγκαίο να επαναβεβαιώσουμε ισχυρά την ανάγκη να πραγματοποιηθούν πολιτικές στήριξης της ανεργίας, που είναι όλο και πιο αναγκαίο στη φάση όπου η εργασία αποσταθεροποιείται όλο και πιο πολύ, ανάμεσα στις άλλες περιόδους της ανεργίας.