Eurokinissi

Ο Ελληνας ΥΠΕΞ με τον Χ. Σολάνα σκεπτικοί μετά την αμερικανική «επίθεση» εφ' όλης της ύλης

Το διήμερο ΝΑΤΟικό Συμβούλιο (NAC) σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών άρχισε χτες τις εργασίες του στις Βρυξέλλες με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Κόλιν Πάουελ να πιέζει για πρώτη φορά επίσημα για ΝΑΤΟική εμπλοκή στο Ιράκ, τον Ελληνα ΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου να δηλώνει ότι «έχει αποκλεισθεί η αρχική ιδέα για μεγάλη υποδομή ενός ανεξάρτητου ευρωπαϊκού Στρατηγείου, έστω και συμπληρωματικού στο ΝΑΤΟ» και το ΝΑΤΟ ομόφωνα να απειλεί τη Ρωσία για τις σχέσεις της με τη Γεωργία, προαναγγέλλοντας «νέο δόγμα» παγκόσμιας επεμβατικότητας στη Σύνοδο Κορυφής της Κωνσταντινούπολης (29-30 Ιούνη 2004).

Πρόκειται για συνολική διπλωματική αντεπίθεση του αμερικανο-βρετανικού συνασπισμού στο ΝΑΤΟ, που επιχειρεί να κλείσει διά της ισχύος τη διάσταση που υπήρξε, εξ αφορμής του Ιράκ, κυρίως με τη Γαλλία και τη Γερμανία. Ο Κ. Πάουελ τόνισε ότι «για τώρα, η προτεραιότητα είναι η επέκταση της ΝΑΤΟικής επιχείρησης στο Αφγανιστάν». Αλλά, βέβαια, το «μεγάλο κόλπο» αφορά στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Ιράκ, όπου η αμερικανο-βρετανική κατοχή αδυνατεί να επιβάλει τη «σταθεροποίηση» της κατάστασης. Σύμφωνα με τον Κ. Πάουελ «η ειρήνη και η σταθερότητα στο Ιράκ είναι χρήσιμες για όλους (...) Στο NAC δεν υπήρξε καμία αντίθεση αρχής για το Ιράκ (...) Κανένα κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ δεν εκφράστηκε ενάντια ή διατύπωσε αιτιολόγηση κατά της συμμετοχής του ΝΑΤΟ στην ειρήνη και τη σταθερότητα στο Ιράκ (...) αυτό αφορά και τη Γαλλία και τη Γερμανία (...) είμαστε ανοιχτοί για ένα ενισχυμένο ρόλο του ΝΑΤΟ στο Ιράκ». Μάλιστα, η αμερικανική πλευρά πρόσφερε και τη «νομιμοποιητική» φόρμουλα συμβιβασμού, επικαλούμενη το ψήφισμα 1511 του ΟΗΕ, στο οποίο ενθαρρύνεται «η εμπλοκή πολλών χωρών και περιφερειακών και πολυμερών οργανισμών στην προσπάθεια ανοικοδόμησης του Ιράκ».

Το NAC ομόφωνα, με τη συνυπογραφή και της Ελλάδας, αποφάσισε, σε ειδική παράγραφο του τελικού ανακοινωθέντος, την έξι (6), τα εξής: «Το Βορειο-Ατλαντικό Συμβούλιο (NAC) θα προχωρήσει κανονικά σε μια επανεξέταση της συμβολής του ΝΑΤΟ στις προσπάθειες σταθεροποίησης στο Ιράκ. Επιχαίρουμε, εκ νέου, για την υιοθέτηση του ψηφίσματος 1511 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων εθνών για το Ιράκ και είμαστε προσκολλημένοι στην πλήρη εφαρμογή του, που θα επιτρέψει την αποκατάσταση της σταθερότητας και της ασφάλειας στη χώρα, και θα αναγνωρίσει ευθύνες και κυβερνητικές εξουσίες στον ιρακινό λαό. Επ' αυτού, συγχαίρουμε τη "συμφωνία για την πολιτική πρόοδο" που υπογράφηκε στις 15 Νοέμβρη 2003, στη Βαγδάτη. Η ειρήνη, η σταθερότητα και η ανοικοδόμηση του Ιράκ παραμένουν στόχοι υψηλής προτεραιότητας». Με τα παραπάνω, το ΝΑΤΟ για πρώτη φορά σε επίσημη ανακοίνωσή του, μετά την αμερικανο-βρετανική επέμβαση και κατοχή του Ιράκ, δεσμεύεται ομόφωνα για την κατάσταση, προετοιμάζοντας φανερά την επικείμενη εμπλοκή του. Σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου «πράγματι μερικά κράτη - μέλη αναφέρθηκαν στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Ιράκ, κατά βάση όσα έχουν ήδη δυνάμεις εκεί, αλλά δεν υπήρξε απόφαση». Επισήμως, το ΝΑΤΟ προς το παρόν προσφέρει, μετά από αίτημα της Πολωνίας, «λογιστική και επιτελική» υποστήριξη στις πολωνικές δυνάμεις κατοχής στο Νότιο Ιράκ.

Αλλά με το θέμα συνδέεται και μια άλλη απόφαση του χτεσινού NAC, που φαίνεται (...) «θεωρητική», αλλά δεν είναι. Πρόκειται για την πρώτη παράγραφο του ομόφωνου τελικού ανακοινωθέντος του NAC που αναφέρει τα εξής απειλητικά: «Σήμερα το ΝΑΤΟ εργάζεται για τη διατήρηση της ειρήνης χάριν των επιχειρήσεων που αναλαμβάνει (...) και την ενίσχυση μιας κοινότητας κοινών αξιών. Το ΝΑΤΟ παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής μας άμυνας και το θεμελιώδες διατλαντικό φόρουμ για την ασφάλεια. Σήμερα εξετάσαμε, εκ νέου, τη μετεξέλιξη του ΝΑΤΟ, που θα μας επιτρέψει να αντιμετωπίσουμε τις απειλές και τις προκλήσεις του 21ου αιώνα για την ασφάλεια των λαών, των εδαφών και των στρατιωτικών δυνάμεων των χωρών μας, και δώσαμε τις κατευθύνσεις για τις εργασίες που πρέπει να ολοκληρωθούν, εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Κωνσταντινούπολης τον ερχόμενο Ιούνη».

Η (...) μαγική προτασούλα αφορά, βέβαια, στην «κοινή αντιμετώπιση της ασφάλειας και των στρατιωτικών δυνάμεων των χωρών μας». Πρόκειται για μια αρκούντως μοντέρνα θεώρηση που «νομιμοποιεί» μισθοφορικές δυνάμεις κατοχής της πλανηταρχίας ΗΠΑ/ΝΑΤΟ ως «εθνική άμυνα και ασφάλεια» (!!!) και συμπληρώνει θανάσιμα τη δεδηλωμένη αρχή και πρακτική περί παγκόσμιου επεμβατισμού των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ.

Το τρίτο ζήτημα που εκκρεμεί, μετά την ενίσχυση του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, όπου αναλαμβάνει «γκαουλάιτερ» ο Τούρκος Χικμέτ Τσετίν, πρώην ΥΠΕΞ της Τ. Τσιλέρ, και την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Ιράκ, είναι το αλισβερίσι για «τις σχέσεις ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ)», δηλαδή των αμερικανικών απαιτήσεων για πλήρη έλεγχο των ΗΠΑ επί των διαπραγματεύσεων για το Ευρωσύνταγμα, ιδιαίτερα όσον αφορά ατην «ευρωάμυνα» και τη γαλλο-γερμανική πρόταση περί «ανεξάρτητου Γενικού Επιτελείου». Το θέμα άνοιξε (...) μαλακά, στο NAC της περασμένη Δευτέρας ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ, με τη φήμη τού δήθεν «κακού».

Στο χτεσινό NAC ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Κ. Πάουελ, με τη φήμη τού δήθεν «καλού», ξεκαθάρισε σκληρά την αμερικανική θέση, τονίζοντας ότι «οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αποδεχτούν ανεξάρτητες ευρωπαϊκές στρατιωτικές δομές, οι οποίες θα επικαλύψουν τις υφιστάμενες του ΝΑΤΟ». Και (...) αύξησε τη δόση, επαναφέροντας τη μόνιμη απειλή για αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από την Ευρώπη, τονίζοντας ότι οι αμερικανικές βάσεις στην Ευρώπη «αφορούσαν στον ψυχρό πόλεμο και σε στατική άμυνα» και ότι μετά την 11/9/2001 «απαιτείται προσαρμογή της δομής των βάσεών μας για αυξημένη κινητικότητα και γεωγραφική ακτίνα δράσης». Σύμφωνα με τον Κ. Πάουελ «προς το παρόν δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση για την παγκόσμια αναδιάρθρωση των αμερικανικών δυνάμεων». Αλλά αν δε συμμορφωθούν όλοι προς την αμερικανική παγκόσμια πλανηταρχία που βρίσκεται στην (...) εμπροσθοφυλακή «κατά της τρομοκρατίας», τότε οι ΗΠΑ μπορεί να εξαναγκασθούν σε δυσάρεστες επιλογές.

Το NAC κάνει ειδική αναφορά, στην παράγραφο 15 του τελικού ανακοινωθέντος, τονίζοντας ότι «το ΝΑΤΟ και η ΕΕ έχουν κοινά στρατηγικά συμφέροντα, και παραμένουν σταθερά προσηλωμένοι στην ενίσχυση της αμοιβαίας συνεργασίας (...) Επιχαίρουμε για την προοπτική μιας ουσιαστικής συνεργασίας με την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου και του πλαισίου που διαγράφει η συμφωνία Βερολίνο «συν». Μια κοινή άσκηση ΝΑΤΟ/ΕΕ διαχείρισης κρίσης πραγματοποιήθηκε με επιτυχία τον περασμένο Νοέμβρη. Δώσαμε εντολή στο NAC σε συνεχή ολομέλεια, να εξετάσει πώς θα ενισχυθεί, από τώρα μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της Κωνσταντινούπολης, ο στρατηγικός συνεταιρισμός μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ, όπως συμφέρει στους δύο οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων και αποτελεσματικών διαβουλεύσεων με την ΕΕ, στα πλαίσια του σεβασμού της αυτονομίας των δύο οργανισμών και σε πνεύμα διαφάνεια. Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ θα συνδιαχειριστούν, επίσης, ένα σεμινάριο περί τρομοκρατίας».

Δηλαδή, οι ΗΠΑ απαιτούν από τους Ευρωπαίους «συμμάχους» περισσότερη βρώμικη εμπλοκή στο Αφγανιστάν, «νομιμοποίηση» και συμμετοχή στην κατοχή του Ιράκ και «διαφάνεια» όσον αφορά στην «Ευρωάμυνα». Περί του τελευταίου ο ΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου δήλωσε ότι «έγινε εκτεταμένη συζήτηση με βασικό αντικείμενο το Ευρωσύνταγμα και τις διατάξεις περί άμυνας και ασφάλειας όπου υπάρχουν διαφοροποιήσεις (...) Εγιναν ήπιες δηλώσεις Πάουελ (...) Η μόνη διαφορά που απομένει είναι για το Στρατηγείο. Εχει αποκλεισθεί η αρχική ιδέα για μεγάλη υποδομή ανεξάρτητου Ευρωπαϊκού Στρατηγείου, έστω και συμπληρωματικού στο ΝΑΤΟ (...) Υπάρχουν δύο εκδοχές που συζητούνται ή μια ελαφρά μορφή ενός πυρήνα αρχηγείου ή ένας ευρωπαϊκός πυλώνας εντός της ΝΑΤΟικής Ανώτατης διοίκησης στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στον τομέα του σχεδιασμού». Ο Ελληνας ΥΠΕΞ εκτιμά ότι αφού το ζήτημα του Στρατηγείου δεν εντάσσεται στη διαπραγμάτευση επί του σχεδίου Ευρωσυντάγματος και αφού υπάρχει «συγκατάνευση» των ΗΠΑ για τη «διαρθρωμένη συνεργασία» και τη «ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής», τότε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών θα μπορούσε να καταλήξει για το Ευρωσύνταγμα, ανεξάρτητα από το ζήτημα του Στρατηγείου. Σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου «το ζήτημα του Στρατηγείου θα μπορούσε να επιλυθεί, ξεχωριστά, με συνάντηση κορυφής μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ». Οπωσδήποτε στο εξάμηνο μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της Κωνσταντινούπολης θα ξεκαθαρίσει τόσο το ζήτημα της κατοχής του Ιράκ και της εμπλοκής του ΝΑΤΟ, όσο και αυτό του «ευρωπαϊκού πυλώνα» του ΝΑΤΟ.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η (..) ξαφνική όξυνση των σχέσεων του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, εξαιτίας της κατάστασης στη Γεωργία. Η απόφαση του χτεσινού NAC χαρακτηρίζεται από το πρωτοφανές γεγονός ότι ασχολείται με τη Γεωργία σε τρεις (!!!) ξεχωριστές παραγράφους. Με την πρώτη, το ΝΑΤΟ αναλαμβάνει την προστασία της «ανεξαρτησίας της Γεωργίας και της εδαφικής ακεραιότητάς» της. Στη δεύτερη εμπλέκει τη Γεωργία και τη Μολδαβία στο αγκίστρι της συνθήκης «μη διάδοσης» στρατηγικού οπλισμού. Και στην παράγραφο 25 το ΝΑΤΟ απειλεί ανοιχτά τη Ρωσία, να «επιλύσει τάχιστα τα προβλήματα που υπάρχουν στις σχέσεις με τη Γεωργία», ενώ κάνει αναφορά και στην απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από τη Μολδαβία, το πρώτο τρίμηνο του 2003. Το NAC της περασμένης Δευτέρας είχε ανεβάσει τους τόνους κατά της Μόσχας και για το θέμα της Ουκρανίας, η οποία ενδέχεται να αρχίσει προενταξιακές διαπραγματεύσεις με το ΝΑΤΟ.