Παγκόσμια Μέρα αφιερωμένη απ' τον ΟΗΕ στην Οικογένεια η σημερινή. Για το 1998 το θέμα που επιλέχτηκε είναι: "Οικογένειες: Εκπαιδευτές και χορηγοί των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων".

Στα λόγια η οικογένεια βρίσκεται στις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Δεν έχει σβήσει ακόμα ο απόηχος των δηλώσεων του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη στις 2.10.1997, όταν επισκέφτηκε το υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας: "Εχουμε, είπε ο πρωθυπουργός, δράσεις για ομάδες πληθυσμού οι οποίες είναι σημαντικές και πρέπει να βοηθήσουμε. Πρώτη είναι η νέα οικογένεια και το παιδί. Εδώ θέλουμε να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στους βρεφονηπιακούς σταθμούς".

Στην πράξη όμως η πολιτική της κυβέρνησης σημαίνει νέα εμπόδια στην ομαλή ανάπτυξη της οικογένειας.

Εχουν περάσει ήδη 37 χρόνια από τότε που η "Ουνέσκο" και το Διεθνές Γραφείο Αγωγής οργάνωσαν εκπαιδευτικό συνέδριο, το οποίο - μεταξύ άλλων - κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα:

• Είναι ανάγκη να εξασφαλιστεί στο παιδί απ' την πιο μικρή του ηλικία μια εκπαίδευση κατάλληλη για την πνευματική, ηθική και σωματική του εξέλιξη.
• Οσο κι αν η οικογένεια παραμένει το πιο ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη ενός παιδιού, δεν μπορεί - όσο καλές κι αν είναι οι προϋποθέσεις - να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες του για αγωγή και εκπαίδευση.
• Η φοίτηση ενός παιδιού στα προσχολικά κέντρα αγωγής προπαρασκευάζει τη φυσική μετάβασή του από την οικογενειακή ζωή στο σχολικό περιβάλλον, ενώ δίνει ταυτόχρονα τη δυνατότητα να διαγνωστούν έγκαιρα ενδεχόμενες πνευματικές ή σωματικές διαταραχές, που βελτιώνονται ή θεραπεύονται πιο εύκολα, όσο πιο νωρίς γίνεται η διάγνωσή τους.

Από εκείνο το συνέδριο του 1961, που έγινε στη χώρα μας, έως σήμερα όχι μόνο δεν έχει κατακτηθεί τίποτα απ' τα παραπάνω, αλλά ο όρος "προσχολική αγωγή" δεν υπάρχει ούτε καν στα χαρτιά. Αλλά ακόμα και να υπήρχε, οι Κρατικοί Παιδικοί Σταθμοί (ΚΠΣ), με τις τρομακτικές ελλείψεις που έχουν σήμερα σε εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό, ελάχιστα μπορούν ν' ανταποκριθούν ακόμα και στη φύλαξη και την ημερήσια δημιουργική απασχόληση των νηπίων. Ετσι ο θεσμός των ΚΠΣ, που εμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1901 με στόχο να προφυλάξει τα παιδιά των εργαζομένων γυναικών από τους κινδύνους του δρόμου, σήμερα δεν κατορθώνει να καλύψει τις σύγχρονες απαιτήσεις της οικογένειας.

"Με την οικονομική στενότητα και την έλλειψη προγραμμάτων εκπαίδευσης, οι ΚΠΣ σήμερα δεν μπορούν ν' ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής οικογένειας", σχολιάζει - με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα της Οικογένειας - ο Αντώνης Λαζαράκης, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Διαχειριστών των ΚΠΣ.

Ο Αντ. Λαζαράκης εντοπίζει την αδυναμία των ΚΠΣ να συνδράμουν και να βοηθήσουν την οικογένεια στην αγωγή και εκπαίδευση των νηπίων σε δύο λόγους: Στις τρομακτικές ελλείψεις προσωπικού και στη μεταβίβαση των ΚΠΣ στους δήμους της χώρας. Οσον αφορά τις ελλείψεις, οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Από τις 3.000 οργανικές θέσεις των νηπιαγωγών παραμένουν ακάλυπτες οι 1.200, από τις 3.200 θέσεις βοηθητικού προσωπικού είναι κενές πάλι 1.200, ενώ από τους 1.300 διαχειριστές που θα 'πρεπε να υπάρχουν, καλυμμένες είναι μόλις οι 150 θέσεις! Αποτέλεσμα; Από τους 1.487 ΚΠΣ όλης της χώρας που υπάρχουν στα χαρτιά να... υπολειτουργούν οι 1.200 και συνολικά να "εξυπηρετούν" 60.000 νήπια.

Παράλληλα, όμως, με το Ν.2218/94 ανοίχτηκε ο δρόμος για τη μεταφορά των ΚΠΣ στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Ηδη μέχρι σήμερα στη φάση της μεταβίβασης στους δήμους βρίσκονται 470 ΚΠΣ της χώρας, με ολέθρια αποτελέσματα για τις οικογένειες, αλλά και τους εργαζόμενους στους παιδικούς σταθμούς.

Δεν πρόλαβαν να περάσουν ούτε τέσσερις μήνες για να διαπιστωθεί πως η "ιδιαίτερη προσοχή" του Κ. Σημίτη για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, ουσιαστικά σημαίνει υποβάθμισή τους χρόνο με το χρόνο. Το παράδειγμα του Ιδρύματος Βρεφονηπιακών Σταθμών Αθήνας (ΙΒΣΑ) είναι, ίσως, το πλέον χαρακτηριστικό. Οι πιστώσεις του ΙΣΒΑ, που ομολογουμένως προσφέρει σημαντικό έργο σ' αυτό που λέγεται "προσχολική αγωγή", παραμένουν καθηλωμένες στα επίπεδα του 1993 (!) και το κράτος μεταθέτει σταδιακά τις ευθύνες του στις πλάτες των γονέων. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως το Μάη του 1997 αυξήθηκαν τα τροφεία και τα μεταφορικά των παιδιών από 25% έως 185%, ανάλογα με το εισόδημα των γονέων. Ενδεικτικό είναι και το γεγονός πως ο προϋπολογισμός που εγκρίθηκε για το 1998 παραμένει στα ίδια επίπεδα και επαρκεί πλέον μόνο για την κάλυψη της μισθοδοσίας...

Στις 27/1/1998 ο ΙΒΣΑ, με επίσημο έγγραφό του, γνωστοποίησε πως τα έσοδα των τροφείων για το χρονικό διάστημα Σεπτέμβρη - Δεκέμβρη 1997 έφτασαν τα 224.777.653 δραχμές, ενώ τα έσοδα κατά το ίδιο χρονικό διάστημα του 1996 έφταναν μόλις τα 120.010.391 δραχμές. Παρατηρήθηκε, δηλαδή, μέσα σ' έναν χρόνο επιπλέον είσπραξη 104.767.172 δρχ., αύξηση που αγγίζει ποσοστιαία το 85%! Είναι ευνόητο πως αυτή τη διαφορά του 85% πλήττει τις τσέπες των γονέων, οι οποίοι καλούνται πλέον να καλύψουν την εγκατάλειψη και την αδιαφορία της κυβέρνησης. Ο ΙΒΣΑ στο έγγραφό του επισημαίνει ακόμα πως για το 1998 οι εισπράξεις κατά το χρονικό διάστημα Φλεβάρη - Δεκέμβρη (ουσιαστικά 10 μήνες, αφού ο Αύγουστος δεν πληρώνεται) θα ανέλθουν στα 450.000.000 δραχμές!

Συγκεκριμένα στον ΙΒΣΑ - που καλύπτει τις ανάγκες 3.344 παιδιών - δωρεάν συμμετέχουν μόλις 313 νήπια, εκ των οποίων τα 150 είναι τα παιδιά του προσωπικού του Ιδρύματος. Οι γονείς των υπόλοιπων παιδιών δεν έχουν ετήσιο εισόδημα πάνω από 2.000.000 δρχ. Τα 339 παιδιά που οι γονείς τους έχουν εισόδημα μεταξύ 2.000.000-3.000.000 δρχ. πληρώνουν μηνιαίως το ποσό των 13.000 δρχ., ενώ για το δεύτερο παιδί (48 στο σύνολο) οι γονείς πληρώνουν τροφεία 3.500 δρχ. Οι γονείς των 374 παιδιών που έχουν ετήσιο εισόδημα 3.000.000-4.000.000 δρχ. πληρώνουν 15.000 δρχ. το μήνα, και για το δεύτερο παιδί (70 στο σύνολο) επιπλέον 4.500 δρχ. Οι γονείς με εισόδημα 4.000.000-5.000.000 δρχ. πληρώνουν μηνιαίως 18.000 δρχ. για τα 406 πρώτα παιδιά τους και για τα 81 δεύτερα παιδιά 6.000 επιπλέον. Αυτοί που έχουν εισόδημα 5.000.000-6.000.000 δρχ. πληρώνουν 21.000 δρχ. για τα 544 πρώτα παιδιά τους και άλλες 7.500 δρχ. για τα 121 δεύτερα παιδιά. Οι γονείς με εισόδημα 6.000.000-7.000.000 δρχ. πληρώνουν 24.000 δρχ. μηνιαίως για τα 436 πρώτα παιδιά τους και 9.000 επιπλέον για τα 92 δεύτερα. Τέλος αυτοί που έχουν εισόδημα από 7.000.000 δρχ. και πάνω πληρώνουν 28.000 δρχ. για τα 430 πρώτα παιδιά τους και 11.000 δρχ. επιπλέον για τα 90 δεύτερα παιδιά. Είναι εύλογο δηλαδή πως οι γονείς είναι αυτοί που για μια ακόμα φορά θα πληρώσουν τα σπασμένα της αντιπρονοιακής πολιτικής της κυβέρνησης!

Μπέρρυ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗ