Το Δεκέμβρη του 1958 ήρθαν σε ρήξη ο Σεφέρης με τον Αβέρωφ όσον αφορά στους χειρισμούς γύρω από το Κυπριακό. Το θέμα είναι μακρύ και για να μην πάμε τόσο μακριά μέχρι τον Ντισραέλι, μπορούμε να έρθουμε πιο κοντά, στο 1931 όταν ξέσπασε στην Κύπρο το κίνημα που η Τουρκία το εξέλαβε ως μια υπόθεση που αφορούσε τους Αγγλους και τους Ελληνες.

Ολα αυτά είναι γνωστά, όχι μόνο στους αρμόδιους που υπογράφουν συνθήκες και άλλα διάφορα, αλλά και σε μεγάλο μέρος πολιτών διαφόρων υπηκοοτήτων.

Πρόκειται για ένα εντελώς αποκαλυπτικό γράμμα για τις αγωνίες της Κύπρου όσον αφορά στην ακεραιότητά της, τους δυο λαούς που την κατοικούν και τη στάση της Τουρκίας, την οποία ο Σεφέρης αντικρίζει μάλλον καχύποπτα. Γράφει:

«... Τώρα, διά του προσχεδίου, η δικλείς αυτή περιέρχεται εις χείρας των Τούρκων: η διχοτόμησις προετοιμάζεται ως ώριμος καρπός (διεθνείς τίτλοι, χωρισμός των δυο πληθυσμών ουδείς συγχωνευτικός αυτών θεσμός, αναλογίαι)...»

Αυτές οι λίγες γραμμές είναι το ελάχιστο που παρατίθεται στη στήλη. Πολλά σημεία μοιάζουν σαν να γράφτηκαν αυτές τις ημέρες.

Οπότε, το θέμα της Κύπρου είναι όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας ή έχει σχέση με την πολιτική παράταξη που ανήκει, ή την προσωπικότητα που εκφράζει μια άποψη;

Στην πρώτη περίπτωση η κρίση του καθενός, αν και δικαίωμά του, για να πλησιάζει τη δίκαιη και σωστή απάντηση, εξαρτάται από τις πληροφορίες που έχει και την ικανότητα να τις επεξεργάζεται.

Στη δεύτερη, τα πράγματα περιπλέκονται ελαφρά, γιατί τότε θα πρέπει να σκεφτόμαστε με ποσοστά ή τη σχέση ανάμεσα στο αξίωμα και την πειστικότητα. Δηλαδή, αν κάθε τι που εκπορεύεται από την εξουσία είναι και δίκαιο και σωστό.

Οσον αφορά στην τρίτη περίπτωση, ποιος θα συνταχθεί με τις απόψεις του Σεφέρη; Οι διπλωμάτες, οι ποιητές ή οι Μικρασιάτες;

Με το ποσοστό που αντιπροσωπεύει στη Βουλή, με τα σημεία που προβάλλει ως μη θετικά ή με την πειστικότητα του λόγου του;

Σαν πολίτες αυτής της χώρας είμαστε τόσο ελεύθεροι και απαγκιστρωμένοι από διάφορες αγκυλώσεις του παρελθόντος, προκαταλήψεις, πολιτική ισχυρογνωμοσύνη ή άλλες διασυνδέσεις που δε μας αφήνουν να συνταχθούμε με την πιο κοντινή πλευρά της αλήθειας;

Σε μια διευθέτηση ποιο είναι το ζητούμενο; Είναι δυνατή η εξίσου ικανοποίηση των μερών που την επιζητούν;

Η αλήθεια είναι μια αφηρημένη έννοια ή έχει όγκο και μπορεί να ψηλαφηθεί;