Οι κατά καιρούς εξαγγελίες των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα τόνιζαν την ανάγκη πρόληψης του φαινομένου της εξάρτησης, στην πράξη όμως κανένα τέτοιο μέτρο δεν πάρθηκε, ανάλογο έστω και στο ελάχιστο της έκτασης του προβλήματος. Κανένας κεντρικός σχεδιασμός δεν έγινε για την αντιμετώπιση ενός τόσο δύσκολου ομολογουμένως και τραγικού φαινομένου.

Μέσα σ' αυτό το σκηνικό σύγχυσης και αλαλούμ, οι αιτίες του προβλήματος όχι μόνον επισήμως δεν αναφέρονταν, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζονταν οργανωμένα, αλλά διαστρεβλώνονταν συστηματικά και επικίνδυνα.

Δόθηκε βήμα πλουσιοπάροχα στους διαφόρους έμμισθους ή άμισθους δικολάβους του συστήματος και σε διαφόρους "διανοούμενους" και ψευτοαριστερούς - που έχουν αναλάβει εργολαβικά σχεδόν να διορθώσουν και να εξωραϊσουν τον καπιταλισμό - να αναπτύξουν τις κάθε λογής θεωρίες τους ανεύθυνα, επιπόλαια, αλλά και σκόπιμα.

Ολα, όμως, τα "επιχειρήματα" και η παραφιλολογία - συμπτωματικά άραγε; - συνάδουν και καταλήγουν στον τακτικό στόχο της άρχουσας τάξης: Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τα προβλήματα και να πετυχαίνουμε τη λιγότερη ζημιά απ' αυτά.

Είτε είναι ναρκωτικά, είτε είναι ανεργία, είτε είναι καταστροφή του περιβάλλοντος, είτε λιτότητα, είτε..., είτε...

Οι "περικοκλάδες" που προηγούνται της επωδού είναι:

• Οι έμποροι φταίνε γιατί αυτοί κυνηγούν τους νέους και τους εθίζουν για να έχουν πελατεία.
• Φταίει που είναι απαγορευμένα και το παράνομο έχει γοητεία.
• Ολα τα μέτρα απέτυχαν, γι' αυτό πρέπει να δοκιμάσουμε το διαχωρισμό σε "σκληρά" και "μαλακά" και να αφήσουμε ελεύθερα τα "μαλακά", ώστε οι χρήστες τους να "μπλέκουν" με τους εμπόρους "σκληρών".
• Στο κάτω - κάτω της γραφής πρέπει να είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε τον εαυτό μας ό,τι θέλουμε. Ακόμα και να του δίνουμε ναρκωτικά.

Αυτή η συλλογιστική υποδεικνύει σίγουρα ένα δρόμο δύσκολο, αλλά αναγκαίο και μοναδικό. Δεν είναι τυχαίο ότι την ενστερνίζονται όλα τα στελέχη των θεραπευτικών κοινοτήτων στην Ελλάδα, αλλά και κοινωνικοί φορείς σε όλο τον κόσμο, όπως ορισμένοι δήμοι, εκ των μεγαλυτέρων πόλεων της Ευρώπης, που στο παρελθόν δοκίμασαν τις συνταγές αποποινικοποίησης και διαχωρισμούς και απέτυχαν οικτρά.

Οσοι μιλούν για συμβιβασμό, εκτός βέβαια αυτών που τους λαδώνουν οι ίδιοι οι έμποροι (350 δισ. τζίρο το χρόνο στην Ελλάδα έχουν, γιατί να μην εξαγοράσουν και μερικές φωνές) ή γιατί έχουν πολιτικό συμφέρον από μία νεολαία μαστουρωμένη, οφείλουν να προβληματιστούν και να απαντήσουν ειλικρινά στον εαυτό τους και την κοινωνία:

Ναρκωτική είναι κάθε ουσία που αλλάζει τη συνείδηση, τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά.

Με κόστος όμως, γιατί προκαλεί ψυχική ή σωματική εξάρτηση ή και τα δύο και βέβαια ανάλογα με την ουσία βλάβες στον οργανισμό και τον ψυχισμό, μέχρι και θανατηφόρες.

Αφού λοιπόν το κόστος αυτής της αλλαγής συναισθημάτων είναι τόσο μεγάλο, ποιοι το επιδιώκουν και γιατί;

Τεχνητή αλλαγή των συναισθημάτων τους επιδιώκουν άτομα που δεν μπόρεσαν ποτέ να ωριμάσουν σαν προσωπικότητες και να μάθουν ότι όσο δύσκολες και αν είναι οι καταστάσεις, τίποτα δεν είναι ανίκητο και στάσιμο, γι' αυτό έχουν χρέος να αγωνίζονται για να τις βελτιώσουν. Και για να μη μιλάμε θεωρητικά, ποιο περιβάλλον και ποια εφόδια εξασφαλίζει ο καπιταλισμός για την υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας ενός νέου ανθρώπου, την ομαλή κοινωνικοποίησή του και την εξέλιξή του;

Πόλεμοι, αδικία, αυταρχικό εκπαιδευτικό σύστημα, ανεργία, αβεβαιότητα για το μέλλον, καταστροφή του περιβάλλοντος, ανυπόφορο και καταπιεστικό δομημένο περιβάλλον στις μεγάλες πόλεις, απουσία ιδανικών και προτύπων, υποκουλτούρα, έλλειψη άθλησης συνθέτουν τις συνθήκες που ο έφηβος φτιάχνει την προσωπικότητά του.

Η μεγάλη προς το παρόν πλειοψηφία στέκεται στα πόδια της και αγωνίζεται για να βελτιώσει κάτι, να βγει στην επιφάνεια. Μια μερίδα, όμως, όχι ευκαταφρόνητη δεν αντέχει και υποχωρεί. Ζητάει να απαλλαγεί από τον εφιάλτη και να μη βιώνει στις πραγματικές διαστάσεις την απόγνωση, την ανία, τη μοναξιά, την ανασφάλεια, την οργή και καταφεύγει σε ουσίες που έστω και προσωρινά την ανακουφίζουν απ' όλ' αυτά.

Εχει, λοιπόν, μεγάλη σημασία πώς τη λένε την ουσία, όταν ο λόγος που την παίρνει ο νέος είναι ο ίδιος; Οταν σε όλη του τη ζωή θα είναι εξαρτημένος απ' αυτήν για να ανακουφίζεται; Και αν όλοι θελήσουν να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, θα εξαλειφθούν ποτέ τα αίτια που τους οδηγούν σ' αυτήν την επιλογή; Οχι, βέβαια. Αρα, γιατί όσοι επιστήμονες και διανοούμενοι καλόπιστα, ίσως, ψάχνουν να βρουν λύση στο τραγικό θέμα της εξάρτησης, την ψάχνουν λογαριάζοντας ένα το κρατούμενο, ότι τίποτα δεν κουνάει τον καπιταλισμό από τη θέση του, άρα απελπισμένοι άνθρωποι θα υπάρχουν πολλοί και άρα θα παίρνουν ναρκωτικά και άρα ας επιλέξουν κάποια λιγότερο βλαβερά;

Να, γιατί είναι γελοίο το επιχείρημα που λέει ότι πρέπει το κράτος να προμηθεύει ναρκωτικά για να μην μεσολαβούν οι έμποροι. Εκπορεύεται πιθανόν από σαλόνια καλών συνοικιών, που ηθελημένα αγνοούν ότι κανένα από τα νέα παιδιά των άλλων, των υποβαθμισμένων, συνοικιών δε θα σηκωθεί το πρωί, θα πάρει το πρωινό, θα πάει στη δουλιά του ή στο σχολείο και μετά θα περάσει από το νοσοκομείο ή το φαρμακείο να υπογράψει να πάρει τη δόση του.

Οι τοξικομανείς μοιραία βγαίνουν στο περιθώριο, διότι εκεί συναντούν τους όμοιούς τους και οι νόμοι αυτής της πιάτσας είναι άλλοι. Επειδή, δε, συχνά αναφέρεται το ολλανδικό μοντέλο εξωραϊσμένο και υπεραπλουστευμένο, ότι τάχα σαν το μπακάλικο και το μανάβικο της γειτονιάς υπάρχει και το χασισομάγαζο, πρέπει κάποιος να πει την αλήθεια.

Αυτή είναι η ελεύθερη κοινωνία;

Ναρκωτικά, πορνεία, παιδεραστία;

Μια κοινωνία που σαπίζει.

Ενα σύστημα άδικο που γεννάει πόνο, πείνα, καταστροφή και γιατρικό έχει μόνο για να μην τα βλέπουν οι άνθρωποι έστω για λίγο, όχι για να μην υπάρχουν.

Υπάρχει, όμως, πραγματική ελπίδα για να αλλάξει αυτό το σύστημα!

Αυτό, όμως, προϋποθέτει αγώνα από όσους δεν αποδέχονται την εξαθλίωση του καπιταλισμού και ζητούν άλλη ζωή για τους ανθρώπους μέσα στο σοσιαλισμό. Η πάλη κατά της εξάρτησης συνδέεται στενά με το στρατηγικό στόχο για ανατροπή του καπιταλισμού.

Ετσι, ο καθημερινός αγώνας κατά των ναρκωτικών, όταν έχει αυτό το στόχο και συνδέεται μαζί τους δεν είναι αγώνας για μείωση απλώς της βλάβης. Είναι αγώνας για ουσιαστική πρόληψη, δηλαδή για μέτρα που θα εξασφαλίζουν στη νεολαία τις προϋποθέσεις για διαμόρφωση υγιούς ψυχισμού, δηλαδή για καλύτερη παιδεία, πολιτισμό, αθλητισμό, εξασφάλιση εργασίας. Είναι αγώνας για να απεξαρτηθούν οι ήδη εξαρτημένοι.

Πολλοί από τους στόχους της πρόληψης είναι οι στόχοι που παλεύει το μαζικό λαϊκό κίνημα. Και οφείλουμε να πούμε ότι η κριτική μας στην κυβέρνηση για ασυγχώρητη ολιγωρία στο τραγικό θέμα των ναρκωτικών γίνεται διότι εκτός των ειδικών μέτρων για τα ναρκωτικά που δεν παίρνει, χρεώνεται την ευθύνη για τη συρρίκνωση των κουτσουρεμένων ήδη κοινωνικών δικαιωμάτων και την παραπέρα εξαθλίωση πλατιών στρωμάτων λαού και νεολαίας. Και για να μην υπάρχουν δικαιολογίες για οικονομική στενότητα, θα αναφέρουμε μερικά νούμερα προς σύγκριση.

Οι θεραπευτικές κοινότητες πήραν το 1997 1,3 δισ. δραχμές, τα προγράμματα μαζικού αθλητισμού 2 δισ. δραχμές και την ίδια ώρα χαρίστηκαν στις ΠΑΕ χρέη 7 δισ.

Προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης δεν υπάρχουν στα σχολεία, όμως για τη φύλαξη των γηπέδων στους αγώνες των ΠΑΕ το υπουργείο Δημόσιας Τάξης το 1995 ξόδεψε 6 δισ. δραχμές.

Ξέρει πολύ καλά η κυβέρνηση ότι βασικός άξονας αντιμετώπισης του προβλήματος των ναρκωτικών είναι η πρόληψη και βοηθητικά η καταστολή. Οφείλει, λοιπόν, να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που θα βοηθάει στη θωράκιση της νεολαίας και θα της δίνει τον αναγκαίο εξοπλισμό για τη ζωή.

Η οργάνωση της αντεπίθεσης στο μείζον θέμα είναι πρώτης γραμμής καθήκον για όλη την κοινωνία, η οποία αν δεν αντιταχθεί σήμερα, ίσως σε λίγα χρόνια να είναι αργά.

Αν σήμερα οι εργαζόμενοι, οι επιστήμονες, οι διανοούμενοι, οι νέοι δε σηκώσουν κεφάλι και συμβιβαστούν με το πρόβλημα, θα είναι σαν να συμβιβάζεται όλη η κοινωνία με το θάνατο και τον εξευτελισμό.

Ομως, η κοινωνία έχει ελπίδα. Και αυτή βρίσκεται στον αγώνα του σήμερα και στο σοσιαλισμό και την ανθρώπινη κοινωνία του αύριο.

Λούλα ΚΑΡΑΤΖΑ

Υπεύθυνη του Τμήματος κατά των Ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ