Οχι στην υποκουλτούρα
Της Ελένης ΧΩΡΕΑΝΘΗ*
|1491 |εα1 "Αλίμονο αν μογφώσουμε το λαό..."
Λόγια επιφανούς Ελληνα πολιτικού, που ακούστηκαν στη Βουλή των Ελλήνων, λίγο πριν από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου. Τα αναφέρω χωρις σχόλια.|1490 |τε
Ο λαός δεν ξέρει τη δύναμή του γιατί δεν του επιτρέπουν όσοι έχουν συμφέρον να τον έχουν όργανο. Γιατί ο λαός θέλει πρότυπα, ακολουθεί πρότυπα. Εχει ανάγκη από πρότυπα. Κι εδώ βρίσκεται η ευθύνη της πολιτείας. Οι διάφοροι πολιτιστικοί φορείς: σχολείο, θέατρο, κινηματογράφος, βιβλίο, πολιτιστικοί σύλλογοι, όλοι με τον τρόπο τους προβάλλουν καθημερινά πρότυπα προς μίμηση. Τι πρότυπα όμως προβάλλουν; Και που είναι η πολιτεία η οποία ενδιαφέρετααι για τον πολιτισμό: για "το ημέρωμα των ηθών στις μεταξύ των πολιτών σχέσεις", αφού οι ήρωες των καθημερινών δρώμενων επί σκηνής είναι διαφθαρμένοι τύποι του υπόκοσμου, ληστές, δολοφόνοι, αιμομίκτες, διαρρήκτες, ομοφιλόφυλοι, τραβεστί, γκέι, πόρνες κι από τα δύο φύλα; Αφού κύριοι και κυρίες, με το πρόσχημα της καλλιτεχνικής εκφρασης δεν διστάζουν να επιδοθούν σε κάθε λογής ερωτικά "παιχνίδια" μπροστά στα διασταλμένα μάτια χιλιάδων τηλεθεατών κάθε ηλικίας, εισαγόμενοι και μη "καλλιτέχνες", προσφέροντας εισαγόμενο πορνό και εγχώριο... Αφού καταπατούνται οι αξίες οτυ πολιτισμού. Αφού τα καινοφανή τοκ - σόου και οι παρεϊστικες δήθεν καλλιτεχνικές συναντήσεις και συζητήσεις δεν κάνουν άλλο από το να αποπροσανατολίζουν τον κόσμο από τα καυτά καθημερινά προβλήματα, προσφέροντας συγχρόνως κακό θέαμα και ακρόαμα, κακά πρότυπα συμπεριφοράς και επικίνδυνα, όπως πολύ σωστά, πολύ έντονα και πολυ πειστικά ανάπτυξε και επισήμανε ο Μ. Κωστόπουλος στη Βουλή.
***
Δυστυχώς σ' αυτόν τον τόπο, όπου χύθηκε τόσο αίμα για τη λευτεριά του και ξοδεύτηκε τόση σοφία αιώνων για την τέχνη και τον πολιτισμό, που μας κληροδότησαν οι προπάτορές μας, υπάρχει τόση αστοργία και τόση περιφρόνηση και τόση έχθρα προς τα μνημεία που συνιστούν την ταυτότητα του έθνους: τη γλώσσα και τα δημιουργήματα της τέχνης! και είναι κρίμα που η πολιτιστική παράδοση, η γλώσσα, η λογοτεχνία ταυτίστηκε με την οπισθοδρόμηση και το σκοταδισμό. Και είναι ευνόητο γιατί. Γιατί υπήρξε το όργανο - όσον αφορά τη γλώσσα και το βιβλίο - διακίνησης ιδεών σκοταδιστικών και κτήμα όσων είχαν τα μέσα και τις ευκαιρίες να σπουδάσουν. Εξάλλου η μεθοδευμένη άρνηση και άγνοια της αξίας των βασικών αυτών πυρήνων μόρφωσης και αγωγής από μέρους των λαϊκών μαζών και η προσφορά υποτονικής και επικίνδυνης εισαγόμενης συνήθως υποκουλτούρας οδήγησε μοιραία στο λαϊκισμό, ότι χειρότερη μορφή "πολιτισμού", που προσφέρεται ως δήθεν καλλιτεχνική αγωγή και ψυχαγωγία... με καλλιτεχνικά προγράμματα και εκδηλώσεις, με συνεντεύξεις σε εφημερίδες και περιοδικά ανθρώπινων τύπων που θα έπρεπε ν' αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγήν...
***
Τι κάνει η πολιτεία για την αναβάθμιση της παιδείας, που είναι ο βασικότερος φορέας αγωγής και μόρφωσης των πολιτών; Για τη βελτίωση των συνθηκών στους χώρους που παρέχεται αυτή, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα κάθε βαθμίδας; Που βρίσκονται στο έλεος όσων έχουν συμφέρον να τα καταστρέφουν; Πως η πολιτεία και πότε θα φροντίσει για τη διαφύλαξη της περιουσίας της αυτής, που είναι κτήμα του ίδιου του λαού, αφού έγινε με τον ιδρώτα και το μόχθο του;
Τι κάνει η πολιτεία για το βιβλίο, για την ποιότητα και τη διακίνηση του βιβλίου; Δεν αρκούν οι επιτροπές, τα βραβεία και οι διακηρύξεις. Χρειάζονται τομές σε βάθος. Και άνθρωποι που βλέπουν πιο πέρα από το ατομικό συμφέρον, που αγωνιούν για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Χρειάζονται φωτεινά μυαλά. Και χρήματα. Χρήματα για την παιδεία και τον πολιτισμό. Γιατί "άνευ τούτων ου δύνασθε ποιείν ουδέν!" Χρήματα που ξοδεύονται άσκοπα χάριν εντυπωσιασμού. Να στηριχτούν με κρατικές επιχορηγήσεις τα κρατικά θέατρα για να μπορεί ο κόσμος - και να οδηγηθεί προς αυτά - να παρακολουθεί δωρεάν ή με μικρό εισιτήριο, με την προϋπόθεση, βέβαια πως θα ανεβάζονται έργα, που θα βοηθήσουν τη νέα γενιά περισσότερο να βρει τον εαυτό της και την ταυτότητά της. Να προσφέρει σωστό και υγιές θέαμα και ακρόαμα, που με τον έλεο και το φόβο να φέρνει κάθαρση. Ετσι θα κλείσουν τα νυχτερινά κέντρα, όχι με φιρμάνια, που διογκώνουν τα κοινωνικά προβλήματα. Οχι με τη βιτρίνα του Μεγάρου Μουσικής, που κάνει πιο έντονη τη διάκριση ανάμεσα στους πολίτες, που κατ' επίφαση προσφέρει μουσική παιδεία, αφού οι θαμώνες βγαίνοντας από κει κατευθύνονται προς τις παραλιακές ταβέρνες και όπου αλλού... ανώνυμοι και επώνυμοι, όπως "τοις πάσι δηλόν εστί...".
***
Οταν υπάρξει βούληση όλα μπορεί να γίνουν: να μορφωθεί ο κόσμος για να μπορεί να εκτιμήσει τα έργα της καλλιτεχνικής δημιουργίας που του άφησαν οι αιωνες μόχθου+ατ να σταματήσει το ξεπούλημα τις ελληνικής γης στους ξένους. Οι παραλίες και τα νησιά μας να ανήκουν στον ελληνικό λαό...
Εξακολουθώ να συμμερίζομαι τους αγώνες όσων θέλουν να πάει ο κόσμος μπροστά. Η πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων δεν σημαίνει και πτώση της Ιδέας. Η Ιδέα είναι αιώνια και πανανθρώπινη. Και τώρα ίσα ίσα φαίνεται πόσο την έχει ανάγκη ο κόσμος. Αυτός ο κόσμος που δονείται από συγκρούσεις και πολέμους γιατί έτσι επιβάλλει το συμφέρον των προνομιουχων που προσπαθούν με κάθε τρόπο να κρατήσουν τα κυριαρχικά τους έδρανα, συντηρώντας και επιδιώκοντας την κοινωνική ανισότητα και την εξουθένωση των λαϊκών μαζών.
*Η Ε. Χωρεάνθη είναι συγγραφέας
Feeds
Βήμα προσέγγισης από τα Τίρανα 
