Νέες λέξεις για το παμπάλαιο "μπαξίσι". Ελληνικές και πιο εύηχες. "Φακελάκι", "δωράκι", "λάδωμα". Νέες λέξεις για μια δοσοληψία που είναι ριζωμένη στην ελληνική κοινωνία από την εποχή της τουρκοκρατίας. Τότε, δηλαδή, που χωρίς κάποιο χρηματικό ποσό ή έστω κάποιο "πεσκέσι" (δώρο σε είδος) δεν προωθούσες καμιά υπόθεσή σου. Επρεπε οπωσδήποτε να "ταφισεις" τον τσαούση, τον μουχτάρη, τον κατή, τον μπέη, τον αγά και μόνον έτσι τελείωνες τη δουλιά. Αυτή ήταν η συνήθεια και η πρακτική εκείνης της εποχής, και μη νομίσετε ότι ήταν μπαγαπόντηδες και άπληστοι από κούνια όσοι είχαν ένα πόστο στην τουρκική διοίκηση. Οχι. Οι δομές και η λειτουργία του κράτους ήταν εκείνες που είχαν γεννήσει την απροκάλυπτη δωροδοκία και αυτές, που την υπέθαλπαν και τη διαιώνιζαν. Και, φυσικά, οι μεν επιρρεπείς στο χρηματισμό έβρισκαν τον "παράδεισό" τους, μέσα σ' αυτό το σύστημα, οι δε εγκρατέστεροι και ηθικότεροι διαβρώνονταν και αλλοτριώνονταν και αυτοί, σιγά σιγά και ακολουθούσαν την πρακτική των πρώτων. "Εάν συγκατοικείς με τυφλούς, κάποια στιγμή θα αρχίσεις να αλληθωρίζεις", λέει μια παροιμία.

Ετσι είχαν τα πράγματα τότε και έτσι έχουν και σήμερα σ' αυτόν τον τόπο. Οι κατακτητές έφυγαν, αλλά μας κληροδότησαν πολλά στοιχεία από το διαλυμένο και διαβρωμένο σύστημά τους. Μας άφησαν τη δυσκινησία της κρατικής μηχανής, την αδιαφάνεια των πράξεών της, το σατραπισμό ή τη μωρία πολλών εκ των λειτουργών της, τη γραφειοκρατία και χίλια δυο άλλα κουσούρια, που έχουν ως επακόλουθα τις μίζες, τις κομπίνες και το "μπαξίσι". Και κοιτάξτε υποκρισία και φαρισαϊσμός: Επισήμως το κράτος καταδικάζει και τις τρεις πράξεις, αλλά στην ουσία τις αποδέχεται, διότι το βολεύει πολλαπλώς όλη αυτή η κατάσταση. Αν θεωρούσε πράγματι ανήθικες και παράνομες αυτές τις συναλλαγές δεν είχε παρά να εξαλείψει τα γενεσιουργά αίτια. Πού τέτοια πράγματα όμως! Κι αν καμιά φορά βλέπετε τις κυβερνήσεις να ξεφωνίζουν γι' αυτές τις πράξεις και να τρίζουν τάχα τα δόντια τους είναι για το θεαθήναι. Οπως, λόγου χάρη, συμβαίνει αυτές τις μέρες με τα "φακελάκια" που τσεπώνουν κάποιοι γιατροί.

Οπως συμβαίνει, ακόμη, κάποιες άλλες φορές, που αποκαλύπτονται δωροδοκίες αστυνομικών, εφοριακών και υπαλλήλων άλλων δημοσίων υπηρεσιών. "Θα πατάξουμε τα κυκλώματα και τη διαφθορά", δηλώνουν σε κάθε τέτοια αποκάλυψη οι αρμόδιοι υπουργοί και τίποτε φυσικά δεν πράττουν. Διότι, εκτός των άλλων λόγων, είναι και το εξής: Οτι και αυτοί την ίδια τακτική ακολουθούν στην πολιτική. Δίνουν, δηλαδή, στο λαό ένα... "φακελάκι", φουσκωμένο από ψεύτικες υποσχέσεις και φρούδες ελπίδες και κάνουν τη "δουλιά" τους μια χαρά. Με άλλα λόγια, αρπάζουν την εξουσία και τότε, να, και οι κομπίνες (αθέτηση προγραμμάτων και εξαγγελιών), να, και οι "μίζες", από το εισόδημα του κοσμάκη, με διάφορα "μέτρα" και ψαλιδίσματα!